Γιατί κλιμακώνει τις προκλήσεις η Άγκυρα στην Αν. Μεσόγειο – Τι ισχύει με το τεμάχιο 7
Κατακόρυφη κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας παρατηρείται τις τελευταίες ώρες. Κατά τη συνήθη τακτική της η Άγκυρα πριν τη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη κλιμακώνει την επιθετική ρητορική, πόσο μάλλον τώρα που έπεσαν και οι υπογραφές για την εκμετάλλευση του τεμαχίου 7 της κυπριακής ΑΟΖ.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί οι πολεμικές κορώνες της Τουρκίας δεν προκαλούν καμία έκπληξη, ήταν αναμενόμενες εν όψει της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις ΗΠΑ.
Το νέο στοιχείο που δυναμιτίζει το κλίμα -ακριβώς γιατί φέρνει σε δύσκολη θέση την Τουρκία- είναι η υπογραφή της σύμβασης τη κυπριακής δημοκρατίας με την κοινοπραξία TOTAL-ENI για το τεμάχιο 7 της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με σκοπό την ανάληψη ερευνών για υδρογονάνθρακες. Η συγκεκριμένη εξέλιξη έχει προκαλέσει εκνευρισμό στην Άγκυρα με τον έναν μετά τον άλλο αξιωματούχο, με αρχηγό τον Ερντογάν, να «παίρνουν το όπλο τους» συναγωνιζόμενοι στην προκλητικότητα απέναντι στην Ελλάδα.
Ενδεικτικό της ενόχλησης της Τουρκίας, είναι ότι έφτασε να εκδώσει ανακοίνωση το ΥΠΕΞ, μέσω της οποίας αναφερόταν ότι το τεμάχιο 7 ανήκει και σε αυτούς και πως δεν θα επιτρέψουν σε καμία χώρα να κάνει έρευνες χωρίς να τους λογαριάσει.
Σήμερα, οι προκλήσεις συνεχίστηκαν με αμείωτο ρυθμό, αυτή τη φορά από τον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, ο οποίος διαμήνυσε στη Λευκωσία, ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται «τετελεσμένα» στο θέμα της ενέργειας, ενώ την ίδια στιγμή επανέλαβε την εκπεφρασμένη πρόθεση της Άγκυρας και του ψευδοκράτους για άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου.
Εμπρηστικές δηλώσεις για την Αμμόχωστο
Στο θέμα τις περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, για την οποία οι Τούρκοι έχουν εκφράσει την θέληση να ανοίξουν αναφέρθηκε σήμερα, Παρασκευή, με δηλώσεις του ο Αντιπρόεδρος της χώρας, Φυάτ Οκτάι, κατά την ομιλία του στο συνέδριο, το οποίο διεξήχθη σήμερα στην Άγκυρα με θέμα το Κυπριακό υπό τη διοργάνωση των Ενώσεων Δικηγορικών Συλλόγων Άγκυρας.
Δηλώνοντας ότι το Κυπριακό συνιστά ιστορικό και νομικό θέμα, ο Οκτάι ανέφερε ότι θεωρεί απαραίτητο οι συζητήσεις για την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, για την οποία υπάρχει σχεδιασμός να ανοίξουν, να πραγματοποιηθούν μέσα από αυτό το πρίσμα.
Πρόσθεσε, δε, ότι υπό το φως των αποτελεσμάτων των εργασιών απογραφής της «ΤΔΒΚ» με τη στήριξη της Τουρκίας, καταδεικνύεται ότι η πλειοψηφία των περιουσιών ανήκει σε ευαγή ιδρύματα.
«Αυτές οι περιούσιες δόθηκαν παράνομα από την βρετανική αποικιακή διοίκηση σε άτομα τη δεκαετία του ’50 και στα αρχεία βρίσκονται τα έγγραφα που αποδεικνύουν την εν λόγω ανομία. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το νομικό πλαίσιο για τα ευαγή ιδρύματα και τις περιουσίες τους, που αποτελούν μέρος της ιστορίας και της κληρονομιάς των προγόνων μας στα Βαρώσια. Τα κλειστά Βαρώσια θα ανοίξουν για χρήση διασφαλίζοντας την επιστροφή των περιουσιών με δίκαιο τρόπο υπό το φως των ιστορικών εγγράφων. Μετά βεβαιότητας, θα παρακολουθήσουμε τα αποτελέσματα της επόμενης συνεδρίας για το νομικό καθεστώς των περιουσιών των ευαγών ιδρυμάτων των κλειστών Βαρωσίων» είπε και ξεκαθάρισε πως:
«Καταλάβετέ το καλά, όλοι: Δεν επιτρέπουμε να καταδικαστούν οι ‘Τ/Κ’ ‘σε μη επίλυση’ για πάντα, επειδή είμαστε βαθύτατα αφοσιωμένοι στην Κύπρο υπό το φως της ένδοξης ιστορίας μας. Ως εγγυήτρια χώρα η Τουρκία θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, όπως έπραξε μέχρι σήμερα. Όλοι γνωρίζουμε ότι «Τ/Κ» έχουν τη βούληση, τη δύναμη και την αντοχή να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους και τις διαθέσιμες ευκαιρίες. Ωστόσο, η ευθύνη της διεθνούς κοινότητας είναι αδιαμφισβήτητη σε ό,τι αφορά τη βελτίωση του υφιστάμενου καθεστώτος της νήσου. Στο πλαίσιο όπου η ‘ε/κ πλευρά’ είναι αποδεκτή ως μέλος της ΕΕ, δεν υπάρχει καμία πολιτική, νομική ή ανθρωπιστική εξήγηση για τις άδικες πρακτικές που υφίστανται οι ‘Τ/Κ’ στο θέμα των ίσων δικαιωμάτων και τα εφαρμοζόμενα εμπάργκο, τα οποία δεν είναι συμβατά με τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ».
«Έχουμε την ίδια αποφασιστικότητα με το 1974»
Τη σκυτάλη λίγο αργότερα πήρε ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος αναφέρθηκε για μια ακόμα φορά σε νέο 1974, αλλά και στη «Γαλάζια Πατρίδα».
«Έχουμε σαφή στάση όσον αφορά τη δίκαιη κατανομή των πόρων της ανατολικής Μεσογείου. Εχουμε και σήμερα την ίδια αποφασιστικότητα που είχαμε και το 1974 όταν προστατεύσαμε τα δικαιώματα των κυπρίων αδελφών μας» δήλωσε και πρόσθεσε πως «ως εγγυήτρια χώρα θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου τόσο τα δικά μας δικαιώματα όσο και των Τ/Κ αδελφών μας».
Υπογράμμισε, δε, πως δεν θα πρέπει να θεωρείται απειλή όταν δηλώνουν ότι δεν θα επιτρέψουν κανένα τετελεσμένο και θα προστατεύσουν τα δικαιώματα και το δίκιο τους.
«Είμαστε αποφασισμένοι να προασπίσουμε τα δικαιώματα και συμφέροντα της Γαλάζιας Πατρίδας μας, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου», είπε αναφορικά με τη «Γαλάζια Πατρίδα».
«Το τεμάχιο 7 της κυπριακής ΑΟΖ ανήκει και σε εμάς»
Αυτών των προκλήσεων είχε προηγηθεί η παρέμβαση του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, όπου μέσω του εκπροσώπου του, Χαμί Ακσόι, ξεκαθάρισε πως δεν θα επιτρέψει με κανέναν τρόπο «σε καμία ξένη χώρα, εταιρεία ή πλοίο να εμπλακεί σε μη αδειοδοτημένες έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων εντός της θαλάσσιας περιοχής δικαιοδοσίας μας και θα συνεχίσει να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της».
Αναφέρονταν, φυσικά, όπως είπαμε παραπάνω, στην υπογραφή αδειοδοτήσεων προς την κοινοπραξία Total και Eni για έρευνες στο τεμάχιο 7.
Στην ανακοίνωση γίνεται λόγος για οριοθέτηση που έγινε «χωρίς να λαμβάνει υπόψιν τους Τουρκοκύπριους που έχουν δικαιώματα στο σύνολο του νησιού». Χαρακτηρίζει, δε, την κίνηση ως «ένδειξη ότι η Ελληνοκυπριακή πλευρά αποτυγχάνει να κατανοήσει την αποφασιστικότητά μας παρά τις προειδοποιήσεις».
Επαναλαμβάνει ότι οι «έντονες προειδοποιήσεις κατά των μονομερών ενεργειών που έχουν στόχο να σφετεριστούν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, δεν συνεισφέρουν στην ειρήνη και τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο».
Συνεχίζει τονίζοντας ότι παραμένει χωρίς απάντηση η πρόταση των Τουρκοκυπρίων για τους φυσικούς πόρους κάτι που σύμφωνα με τον Ακσόι «δείχνει την επιμονή των Ελληνοκυπρίων στην ανεύθυνη θέση τους που αγνοεί τα ίσα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων».
Κλείνει προειδοποιώντας τις εταιρείες της κοινοπραξίας να απέχουν από ενέργειες σχετικά με τους υδρογονάνθρακες εντός της «τουρκικής υφαλοκρηπίδας» και της εμπιστοσύνης σε «άκυρες άδειες» που εκδίδει η Ελληνοκυπριακή πλευρά.
Πού είναι τελικά τα γεωτρύπανα;
Μπορεί το Γιαβούζ να αποχώρησε και το Φατίχ να αποχωρεί -σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας Γενί Σαφάκ- από την κυπριακή ΑΟΖ, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εκληφθεί ως κίνηση καλής θέλησης, παρά μόνο ως ελιγμός της Αγκυρας.
Δεν είναι τυχαίο που η κίνηση αυτή σημειώνεται την ώρα που ο γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ζήτησε από τον Νίκο Αναστασιάδη και τον τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί να καταλήξουν στους «όρους αναφοράς» προκειμένου να ξεκινήσουν άμεσα «ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό».
Έντονη αντίδραση από τη Λευκωσία
Στόχος είναι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, όμως για να γίνει αυτό «δεν θα πρέπει να υπάρχουν έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στη θάλασσα, ούτε βεβαίως οι προκλήσεις, οι οποίες προαναγγέλλουν για την Αμμόχωστο», απάντησε στις τουρκικές προκλήσεις ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου, Πρόδρομος Προδρόμου.
Η Λευκωσία, είναι γνωστό ότι ετοιμάζει σειρά ενεργειών, ώστε να απαντήσει τόσο στην τουρκική προκλητικότητα κυπριακή ΑΟΖ, όσο και το άνοιγμα της Αμμοχώστου. Μάλιστα, όπως έγραφε προ ημερών ο «Φιλελεύθερος» της Κύπρου το θέμα της προκλητικότητας θα τεθεί επί τάπητος και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Οι δηλώσεις του Κυβερνητικού Εκπροσώπου έγιναν στο περιθώριο εκδήλωσης στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, για την παρουσίαση του προγράμματος «The European MediaCoach Initiative».
«Η Κυπριακή Δημοκρατία ενεργεί και αναπτύσσει την ενεργειακή πολιτική της στη βάση του διεθνούς δικαίου, με συμφωνίες οι οποίες έχουν γίνει με όλα τα γειτονικά κράτη για τον καθορισμό της ΑΟΖ και βεβαίως σε συνεργασία με πολύ μεγάλες εταιρείες, οι οποίες διεθνώς δραστηριοποιούνται πάντα στη βάση του διεθνούς δικαίου» είπε ο Εκπρόσωπος.
Εκείνο το οποίο λείπει, σε περίπτωση που η Τουρκία θα ήθελε να δραστηριοποιηθεί στον ενεργειακό τομέα στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι η Άγκυρα «πάνω από όλα να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο» συνέχισε.
Πρόσθεσε ότι όλα αυτά τα οποία εκφέρονται κατά καιρούς από την Κυβέρνηση της Τουρκίας «δεν μας διαφωτίζουν για την απάντηση της Τουρκίας στην πρόταση της Κυπριακής Κυβέρνησης για να καθορίσουμε τη μεταξύ μας ΑΟΖ μέσα από διαπραγματεύσεις και στη βάση της Συνθήκης των ΗΕ για το Δίκαιο της Θαλάσσης».
Πού αποσκοπεί η Τουρκία με την κλιμακούμενη προκλητικότητα
Πάντως, όσον αφορά την επικείμενη συνάντηση του έλληνα πρωθυπουργού με τον τούρκο πρόεδρο, οι απαιτήσεις δεν πρέπει να είναι πολύ υψηλές.
Σύμφωνα με όσα είπε ο διεθνολόγος, Αφεντούλης Λαγγίδης στο One Channel, θα είναι εξωπραγματικό να περιμένουμε κάτι θετικό από τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Συγκεκριμένα, μιλώντας για την επικείμενη συνάντηση, υπογράμμισε πως «εξωπραγματικό το να περιμένουμε κάτι πολύ θετικό» και συμπλήρωσε πως «θα υπάρξει ανταλλαγή κλίματος, όμως δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει κάτι».
Αναφορικά με την τουρκική προκλητικότητα των τελευταίων ωρών, τόνισε πως η Τουρκία ασκεί πιέσεις προς την Κύπρο με σκοπό να προβεί σε υποχωρήσεις και στη συνέχεια αυτές οι υποχωρήσεις να έχουν συνέπεια και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Την ίδια στιγμή, μιλώντας στον ΣΚΑΙ, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος, τόνισε πως «αυτό που τους πείραξε ιδιαιτέρως τώρα είναι το τεμάχιο 7. Στο τεμάχιο 6 που είναι ακριβώς δίπλα βρέθηκε στις αρχές του χρόνου ένα μεγάλο κοίτασμα, το κοίτασμα Καλυψώ, το οποίο απ’ ό,τι φαίνεται επεκτείνεται και στο τεμάχιο 7».
«Ήταν επιτακτικό για την Κυπριακή Δημοκρατία να το δώσει και φαίνεται ότι είχαν ασκηθεί πολλές πιέσεις από την Τουρκία προς την γαλλική TOTAL και την ιταλική ΕΝΙ να μην το διεκδικήσουν. Όχι μόνο το διεκδίκησαν αλλά υπεγράφησαν τα συμβόλαια πράγμα το οποίο εξοργίζει τους Τούρκους. Σύντομα θα ανακοινώσουν οι δύο εταιρείες ότι θα κάνουν 9 γεωτρήσεις μέσα στα επόμενα 2 χρόνια. Άρα σύντομα θα αποκαλυφθεί το ακριβές μέγεθος του ‘’Καλυψώ’’, το οποίο αν είναι μικρού ή μεσαίου μεγέθους προστίθεται στα ήδη υπάρχοντα. Αν είναι μεγάλου μεγέθους αλλάζει ακόμη περισσότερα τα δεδομένα» υπογράμμισε.
Επιπλέον ανέφερε ότι παραδοσιακά η τουρκική πλευρά ανεβάζει τους τόνους και προχωρά σε προκλητικές ενέργειες πριν από τις συναντήσεις Ελλάδας – Τουρκίας σε ανώτατο επίπεδο έστω και αν είναι διερευνητικού τύπου.
«Εδώ έχουμε ένα ενδιαφέρον σημείο. Απομακρύνθηκαν τα γεωτρητικά σκάφη από την περιοχή. Εδώ υπάρχουν πολλές εκδοχές. Η μία είναι ότι όντως έχουν τεχνικό πρόβλημα και έπρεπε να απομακρυνθούν. Η άλλη είναι διότι θέλουν να δείξουν καλή στάση ενόψει των συναντήσεων να ζητήσουν επανέναρξη των συνομιλιών για το κυπριακό. Δεν μας έχει συνηθίσει η Τουρκία σε κάτι τέτοιο. Η τρίτη ίσως σχετίζεται με τις κυρώσεις που ετοιμάζεται να πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση εις βάρος της Τουρκίας και θέλουν να πουν ότι δεν είναι κάτι τρέχων. Το σημειώνουμε πάντως ως γεγονός ότι είναι περίεργο την ώρα που αυξάνουν τους τόνους να αποσύρουν τα δύο γεωτρητικά σκάφη. Μπορεί όμως να είναι και τεχνικό πρόβλημα», υπογράμμισε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής.