Уставниот суд испраќа тројца кандидати за судија во Стразбур

Тројца кандидати предложи Уставниот суд за судија во Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП) во Стразбур. Тие ќе бидат испратени на разгледување до експертскиот панел на Советот на Европа. Станува збор за адвокатите Јордан Апостолски и Наташа Бошковска и професорот Сашо Георгиевски.

Претседателот на Уставен суд, Дарко Костадиновски изјави дека одлуката ја донеле врз основа на критериумите за висок морален углед, квалификации за судиска функција и признат правнички углед.

„Мал број на кандидати што го исполнуваа вториот услов, квалификации за вршење на судиска функција“, изјави Костадиновски.

До крајот на неделата имињата ќе бидат испратени до експертскиот панел на Советот на Европа, кој ќе даде конечна оценка.

„Кога ќе го добиеме одговорот, ние тогаш на Владата ќе ѝ кажеме дека нашиот избор го добил или не го добил зеленото светло од експертскиот панел и во зависност од одговорот постапката продолжува“, појасни Костадиновски.

Според неговото објаснување на процедурата откако ќе ја известат Владата, таа треба да ги предложи до Комитетот при Советот на Европа.

„Потоа ќе се спроведе постапка на интервјуирање од Комитетот при Советот на Европа, дури после тоа предлогот оди на пленарен состанок на Совет на Европа. Следниот е во јануари, се сомневам дека ќе стигнеме, другиот е во април, до април треба да стигнеме“, рече Костадиновски.

Во игра за судија во Стразбур биле судии, обвинители, адвокати, но и деканот на Правниот факултет, Сашо Георгиевски се пријавија на повторениот оглас за избор на кандидати за судија на Македонија во Европскиот суд за човекови права во Стразбур. Вкупно биле пријавени 20 кандидати, а 11 од нив го поминаа првиот филтер на Комисијата.

Претходно Владата во јули годинава ја поништи претходната предлог листа и формира нова Комисија, во која наместо претходните девет, брои пет члена и тоа претседателот на Уставниот суд, Дарко Костадиновски, заедно со претседателите на Врховниот суд Африм Фидани, Основниот кривичен суд Даниела Димовска, Основниот граѓански суд Бесник Авдија и директорката на Академијата за судии и јавни обвинители Ирина Трајкоска Стрезоски.

Новата комисија тогаш беше формирана на 25 јули, откако Владата ги поништи предлозите на претходната со оценка дека ниту еден од нив не ги исполнувал потребните критериуми.

Кандидати тогаш беа поранешната директорка на Академијата за судии и обвинители, Наташа Габер Дамјановска, членот и поранешен претседател на ДИК, Александар Даштевски и обвинителката во поранешното Специјално обвинителство Ленче Ристоска.

Претходно, Ристовска во објава на Фејсбук посочи дека имала укажувања оти треба да ја повлече нејзината кандидатура за судија во судот во Стразбур, а посочува дека во исто време во јавноста се одвивала клеветничка кампања против нејзе.

„Затоа и потегот на Владата за неприфаќање на листата за мене беше очекуван, само формата како Владата ќе се обиде да ги прекрши процедурата и препораките на Совет на Европа за избор на кандидати за судии, но и насоките што самата Влада ги дала на Комисијата во решението за нејзино формирање беше неизвесна“, напиша тогаш Ристоска на социјалните мрежи.

Претходниот состав на Комисијататогаш предлог листата наместо до Советот на Европа ја испрати прво до Владата, каде што беше отфрлена. Сега новата Комисија предлозите ќе ги прати прво до Советот пред да бидат доставени до Владата.

Која е улогата на Судот во Стразбур?

Европскиот суд за човекови права и слободи е надлежен да постапува по индивидуални или меѓудржавни жалби, на сите оние тужители кои се незадоволни од судските процеси во матичните земји и ги исцрпеле сите правни средства, па како крајна инстанца се жалат пред ЕСЧП.

Од фебруари 2017 година, Јован Илиевски беше избран да биде судија од Северна Македонија во судот во Стразбур. Неговиот девет годишен мандат истекува на 1 фебруари 2026 година.

Неговиот избор за тогаш се поврзуваше со неговиот баџанак, екс директорот на Управата за безбедност и контраразузнавање, Сашо Мијалков. Тој дојде на оваа позиција од шеф на Обвинителството за организиран криминал и корупција, именуван во времето на поранешната влада на ВМРО-ДПМНЕ.

Иако во тесно мнозинство во трката пред Илиевски водеше Наташа Габер - Дамјановска, сепак, Парламентарното собрание со тајно гласање го избра обвинителот Јован Илиевски за судија од Северна Македонија во Европскиот суд.