Na sjeveru Kosova mirno, policija čuva zgrade opština
Dan nakon sukoba kosovske policije i grupa lokalnih Srba, situacija na sjeveru Kosova, naseljenom većinom Srbima, je mirna.
Novinari Radija Evropa Evrope javljaju da je u blizini zgrada Opštine Leposavić, Zvečan i Zubin Potok pojačano prisustvo Kosovske policije. Takođe, unutar zgrada je policija.
Ispred zgrade Opštine Leposavić postavljena su tri policijska vozila sa oko 20 pripadnika specijalnih jedinica Kosovske policije.
U blizini zgrade opštine primećeni su i bageri koji uklanjaju pijesak dan ranije odložen ispred zgrade opštine.
Izvještava se da je situacija u ovoj opštini mirna i normalizirana, jer su otvorene prodavnice i restorani.
U subotu se u Leposaviću ministar unutrašnjih polsova Kosova Dželjalj Svečlja sastao sa novim gradonačelnikom te opštine, Ljuljzimom Hetemijem.
Sastanak je održan unutar opštinske zgrade.
Kosovska policija je 26. maja pomogla trojici novih albanskih predsjednika opština Zvečan, Zubin Potok i Leposavić da uđu u opštinske zgrade. Ove zgrade su ranije koristile srpske paralelne institucije.
Ovoj akciji usprotivile su se grupe lokalnih Srba, koje su se sukobile sa policijom. Bezbjednosni organi su koristili šok bombe i suzavac, dok su ih lokalni Srbi gađali kamenicama.
Izgorjelo je nekoliko policijskih automobila, dok je najmanje pet policajaca povrijeđeno.
Međunarodni faktor je posjetu novih gradonačelnika opštinama na sjeveru opisao kao "prisilni ulazak", osuđujući postupke Prištine.
Međutim, kosovske vlasti su za nastalu situaciju okrivile Srbiju i "ilegalne strukture i kriminalne bande", jer su kazale da kosovska policija obavlja svoje dužnosti.
Sjedinjene Države su upozorile da će takve akcije rezultirati "posljedicama" u bilateralnim odnosima sa Kosovom.
Američki državni sekretar, Antony Blinken, rekao je da su akcije Kosova eskalirale "nepotrebne tenzije, potkopavajući napore da se pomogne normalizacija odnosa između Kosova i Srbije".
"Pozivamo premijera Kosova, Aljbina Kurtija, da promijeni kurs u svim pravcima i da se uzdrži od drugih akcija koje bi mogle povećati tenzije i promovirati nasilje", rekao je Blinken.
Postupanje kosovskih institucija osudila je i Evropska unija, koja posreduje u dijalogu za normalizaciju odnosa Kosova i Srbije.
Brisel je rekao da neće prihvatiti bilo kakvu "dalju i jednostranu, provokativnu" akciju.
"Osuđujemo odluku Kosova da nasilno uđe u opštinske zgrade na severu Kosova, uprkos našem pozivu na uzdržanost", navodi se u odgovoru EU.
Reagovale su i zemlje Kvinte (SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo, Francuska i Italija) koje su zahtijevale hitno smanjenje tenzija.
Misija NATO-a na Kosovu, KFOR, opisala je situaciju na sjeveru kao "opasnu", dok je vojna alijansa pozvala institucije na Kosovu da "odmah" deeskaliraju situaciju.
Uprkos osudi međunarodnog faktora, premijer Kosova Aljbin Kurti branio je odluku da novi gradonačelnici uđu u zgrade opština.
Dan nakon sukoba na sjeveru, Kurti je rekao da razumije zabrinutost međunarodnih partnera.
"Svjesni smo i razumijemo zabrinutost naših međunarodnih partnera. Ali svaka druga opcija bila bi neispunjavanje ustavnih obaveza naše Vlade prema novim gradonačelnicima, bila bi neispunjavanje obaveza i obaveza novih gradonačelnika prema građanima Republike i onemogućavala bi pružaju osnovne opštinske usluge građanima", napisao je Kurti na Fejsbuku.
Kako su nastavljeni sukobi na sjeveru između kosovske policije i tamošnjih lokalnih Srba, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić dao je nalog da se borbena gotovost srpske vojske podigne na najviši nivo.
U subotu 27. maja nakon sednice Saveta za nacionalnu bezbednost u Beogradu, zbog kako se navodi, brutalne primene sile Aljbina Kurtija i njegovih snaga prema srpskom narodu na Kosovu Oružane snage Republike Srbije ostaju do daljeg u najvišem stepenu borbene gotovosti.
Srpski ministar odbrane Miloš Vučević rekao je 26. maja srpskim državnim medijima da se srpska vojska raspoređuje na položaje prema granici sa Kosovom.
"Ne isključujem nijedan drugi odgovor koji će biti adekvatan za opasnost koja prijeti našoj zemlji i našim građanima", rekao je on.
U četiri opštine na sjeveru Kosova na lokalnim izborima 23. aprila izabrana su četiri nova albanska gradonačelnika, pošto srpske stranke nisu učestvovale na ovim vanrednim izborima.
Izbori su održani nakon ostavke čelnika iz redova Liste Srbija - najveće stranke kosovskih Srba - u novembru prošle godine.
Ova stranka je napustila sve institucije Kosova, zbog odluke Vlade u Prištini da sprovede proces preregistracije automobila sa nelegalnim srpskim tablicama.
Izbore je bojkotovalo većinsko srpsko stanovništvo na tom području, koje sada ne prihvata rezultate, odnosno nove gradonačelnike.
Učešće na aprilskim izborima iznosilo je 3,47 odsto od ukupnog broja upisanih birača.