Главные новости Браслава
Браслав
Октябрь
2024
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28 29
30
31

Деревня Шудовцы

0

       Працягваем знаёміцца з вёскамі раёна. Чарговая на маршруце — Шудаўцы Лынтупскага сельсавета. Наведацца туды мне параіў ураджэнец Лынтупшчыны, нераўнадушны, адданы родным мясцінам чалавек, захоплены краязнавец Уладзімір Магільніцкі.

 

І вось рэдакцыйная машына паварочвае з цэнтральнай плошчы Лынтуп на палявую дарогу ўправа, і ўсяго праз 2 кіламетры паказваюцца Шудаўцы. Вясковая вуліца даўжынёй 1,4 кіламетра (спецыяльна замералі спідометрам) бяжыць з горкі на горку. Таму і назву мае адпаведную — Падгорная. Ёсць і яшчэ адна — Лясная. У вёсцы шмат буслянак на дрэвах. Ужо выраслі птушаняты. Хутка яны пакінуць гнёзды, а потым і ўвогуле зляцяць у вырай. Гэтак жа пакінулі бацькоўскія сядзібы і многія маладыя шудаўчане. Але вёска яшчэ жыве.

 

Навошта заграніца?

Прыгожы сабачка залі­ваўся брэхам і ўпарта не хацеў пускаць мяне за веснічкі дома, пакуль з яго не выйшла гаспадыня. Ала Вікенцьева — старэйшына Шудаўцаў. Да яе першай я і завітала. Ала Аляксандраўна адразу ж агучыла статыстыку: у вёсцы 28 жылых дамоў і 17 пустуе, пражывае 55 чалавек, у тым ліку 5 дзяцей, 18 — працуе, 21 пенсіянер. Шудаўчане працуюць у Лынтупах у школе, дзіцячым садку, магазіне, на метэастанцыі, у ААТ «Янавіца-агра», на заво­дзе ў Нарачы і іншых месцах. Пару тыдняў назад лынтупскія культ­работнікі зладзілі свята вёскі. Людзям было прыемна.

Цікаўлюся жыццём самой жанчыны, і на яе вочы адразу набягаюць слёзы.

 

— У лютым памёр муж, — кажа. — «Згарэў» літаральна за два тыдні. Добры быў чалавек. Цяжка прывыкаць да адзіноты. Не мае здароўя і дачка Наташа, перажываю за яе.

У Алы Вікенцьевай тры дачкі. Адна жыве ў Браславе, дзве другія — у Шудаўцах і Лынтупах. Безумоўна, дзеці падтрымліваюць маці, а яна хвалюецца за іх і чатырох унукаў, шасцярых праўнукаў.

— Два мае ўнукі падаліся на заробкі ў Польшчу. І чаго іх панесла за граніцу? — абураецца бабуля. — Што за моладзь пайшла! Ёй бы толькі як найбольш еўра ды долараў. А хіба ў Беларусі нельга зара­біць? Наша краіна мірная, спакойная, прыгожая. Спадзяюся, што ў рэшце рэшт звяжуць свой лёс з Радзімай.

Яшчэ паддаецца «рамонту»

У мінулым годзе Уладзімір Віткоўскі пахаваў жонку. Гора лягчэй пераносіць не ў пустой хаце. Разам з баць­кам жывуць сын Уладзімір, дачка Марына і пяцігадовы ўнук Вадзімка. Сын вахтавым метадам працуе ў Мінску, дачка — прадаўцом у Палессі, а малога мама возіць у дзіцячы садок у Лынтупы. Але і дзядуля бавіць з ім шмат часу. А дзе дзіця, там і станоўчыя эмоцыі.

У суседа Віткоўскіх — Мар’яна Субача — гора яшчэ большае. Тры гады назад чалавек аўдавеў, а летась пахаваў і сына. На шчасце, ёсць яшчэ дачка. Яна замужам, жыве ў Глыбокім. Калі бацьку прыціскае хвароба, забірае яго да сябе. Але, акрыяўшы, Мар’ян Антонавіч вяртаецца ў сваю хату.

 

 

— Шэсць аперацый перанёс, жыву з адным лёгкім, — гаворыць, а потым дадае з гумарам: — Але рамонту яшчэ паддаюся. Дзякуй дактарам за тое, што ратуюць.

Такі механізатар быў!

Прашу Іосіфа Вашкінеля выйсці з хаты і сесці на ганак, каб сфатаграфаваць, і ўдакладняю, ці зможа.

— Чаму ж не змагу? — адказвае. — Я хоць і знасіўся, але паціху рухаюся.

Яго здароўе забралі не толькі цяжкая праца і гады, але і цяжкія страты: абодва сыны памерлі раптоўна і дачасна. А мінулай вясной не стала і жонкі.

 

 

— Наш Юзюня (так Вашкінеля ўсе завуць у вёсцы — аўт.) быў перадавым механізатарам не толькі ў мясцовым саўгасе імя Леніна, але і ў раёне, — расказвала мне напярэдадні старэйшына вёскі. — Таксама шмат дапамагаў людзям: прывозіў дровы, сена, брагу для жывёлы са спіртзавода. 36 гадоў адпрацаваў на трактары, 26 — на камбайне, мае два медалі Працоўнай Славы, шмат грамат, у тым ліку дзве — Вярхоўнага Савета БССР. Ужо шмат гадоў на пенсіі.

— Я не абдзелены ўвагай, — гаварыў сам Іосіф Баляслававіч. — Часта прыязджае дачка Валя, якая загадвае лынтупскім аддзяленнем кругласутачнага знаходжання для пажылых і інвалідаў, наведваюцца ўнукі. Таксама мне дапамагае спраўляцца з хатнімі справамі сацыяльны работнік Таня Цюкша.

Пашыць, перашыць…

Ядвіга Яхімовіч жыве адна, але каля яе дома стаяў легкавік і было ажыўлена. Аказалася, што наведаўся муж унучкі з дзеткамі, якія і бавіліся ў двары, а сацыяльны работнік Таццяна Галінская са сваёй дачкой Ксеніяй зграбалі скошаную траву.

Даведаўшыся ад старэйшыны, што Ядвіга Антонаўна доўгі час працавала на швейнай фабрыцы ў Швянчонісе, а таксама любіць шыць дома, прашу яе сесці за машынку, каб сфатаграфаваць за прывычным заняткам. Упарта адмаўляецца. Але падбягаюць праўнучкі Аліса і Ульяна — і растапляюць сэрца бабулі.

 

 

— Я ж не заўзятая швачка, — расказвала жанчына. — Толькі для сябе, дзяцей і ўнукаў падшывала, перашывала, рамантавала рэчы. Шыццё зараз не запатрабаванае, бо ўсяго хапае ў магазінах і на рынку.

Тым не менш майстэрства ніколі не бывае лішнім.

Дабром за дабро

Яніне Іванаўне Брыш 4 ліпеня споўнілася 90. Дзяцей яна не мае. Жыве адна і мае патрэбу ў доглядзе. Над ёй апякуецца ўнучка Ліза — не родная, а дачка пляменніка бабулі. Дзяўчына гаворыць, што бацькоў у яе няма, хоць яны жывуць у гэтай жа вёсцы Шудаўцы. Ні чуць, ні бачыць іх яна не жадае. «Гэтыя мужчына і жанчына — алкаголікі, яны прапілі мяне і дзвюх маіх сясцёр, — расказвала Ліза. — Нас забралі ў прытулак, а адтуль — у прыёмныя сем’і: мяне — у Паставы, сясцёр — у Докшыцкі раён».

 

 

Толькі ад бабулі Яніны дзяўчына і атрымлівала дапамогу. Тая наведвала яе і ў прытулку, і ў прыёмнай сям’і. «А калі я паступіла ў полацкі каледж вучыцца на цырульніка, бабуля аддавала мне большую частку сваёй пенсіі», — узгадвае дзяўчына.

Зараз Ліза сама зарабляе, пры дзяржаўнай падтрымцы адкрывае ў Лынтупах цырульню. І плаціць бабулі дабром за дабро.

 

 

Сем плюс пяць

Такая агульная колькасць дзяцей у Евы Кулды и Юрыя Трусава. У яго — сямёра, у яе — пяцёра. Юрый аўдавеў. Ева, развёўшыся, вярнулася з Магілёўшчыны ў Шудаўцы да маці. Тут мужчына і жанчына і злучылі свае лёсы. Было гэта 34 гады назад.

— Мы ніколі не падзялялі дзяцей, хто чый, усе дванаццаць — нашы! — гаварылі бацькі. — Яны ўжо дарослыя, кожны знайшоў свой шлях у жыцці.

 

 

Цікаўлюся, куды накіроўваюцца на сваім транспарце, і чую ў адказ, што наведалі сына ў Лынтупах, дачку ў другім канцы вёскі і зараз вяртаюцца дадому. Еве Вікенцьеўне баляць ногі, цяжка хадзіць, таму без транспарту ніяк. А яшчэ — без кніжак. Былая даярка вельмі любіць чытаць, і бібліятэкар з Лынтуп Святлана Пякарская рэгулярна прыносіць ёй кнігі.

Адна Ластаўка на тры вёскі

Ластаўка — гэта кабыла, якую трымаюць на сваім падвор’і Алеся Трусава і Алег Русакоў.

— Падчас веснавых і восеньскіх работ на Ластаўку і Алега кла­дзецца асаблівая нагрузка, — расказвала Алеся. — Усім трэба вясной пасадзіць агародніну, восенню — пера­араць зямлю, а коней у вёсках няма. Вось і звяртаюцца да нас не толькі аднавяскоўцы, але і жыхары Казнадзеюшак, Палесся.

 

 

Алеся працуе даяркай на ферме ў Палессі, Алег там жа пасвіць кароў. На ўласным падвор’і, акрамя Ластаўкі, яны трымаюць свіней, цялят, коз. Летась у хлеў прабраліся два ваўкі.

— Хацелі пажывіцца парасятамі, — расказвала гаспадыня. — Але я застала драпежнікаў і абодвух забіла кувалдай.

Ну як тут не ўзгадаць радкі Някрасава: «Есть женщины в русских селеньях…»

 

 

І іншым дапамагаюць

Размаўляю са Станіславай Лукшэне — і ўслых адзначаю яе літоўскі акцэнт.

— Я шмат гадоў пражыла ў Вільнюсе, добра ведала літоўскую мову, — тлумачыць жанчына, — але ў 1980-м вярнуліся з мужам на родную Лынтупшчыну. Мы ўжо 40 гадоў у шлюбе. Наша дачка нарадзілася ў Літве, сын — у Беларусі. Свякроў Яніна Эдмундаўна, якая зараз жыве з намі, а зімой у другога сына ў Лынтупах, — найстарэйшая жыхарка Шудаўцаў, ёй 93 гады. Здароўя не мае, але слых, зрок і памяць добрыя.

 

 

Вяскоўцы хвалілі сям’ю Лукша за дабрачыннасць. Станіслава з’яўляецца валанцёрам у сацыяльнай службе. Генадзь заўсёды навострыць, каму трэба, нажы, нажніцы, ліквідуе якую-небудзь няспраўнасць, дапаможа ў іншым. А якія цудоўныя рэчы ён вырабляе з дрэва! Сёлета яны нават у «Горадзе майстроў» на міжнародным фестывалі «Звіняць цымбалы і гармонік» дэманстраваліся.

 

 

На кветкі сіл хапае

Яны займаюць увесь двор ля дома Рэгіны і Віктара Мажэйкаў. А вось агародніны гаспадары садзяць мала, бо ўжо цяжка яе даглядаць.

— Вельмі люблю кветкі, — прызналася 89-гадовая гаспадыня. — На іх у мяне яшчэ хапае сіл, хоць хаджу з кіёчкамі.

 

 

Рэгіна родам з Вілейшчыны. У дзявоцтве паехала на заробкі ў Карэлію. Там і пазнаёмілася з хлопцам з Шудаўцаў, выйшла за яго замуж. Яны ўжо 68 гадоў у шлюбе, з іх 15 пражылі ў Карэліі. Прыехаўшы на Лынтупшчыну, Віктар працаваў у меліярацыі, Рэгіна — у паляводстве ў саўгасе. Маюць дзвюх дачок і сына, якія жывуць у Мінску, а таксама пяцярых унукаў і чатырох праўнукаў.

З 17 гадоў

Механізатара Генадзія Яраша я спаткала на вясковай вуліцы зусім выпадкова і не прамінула пагутарыць з ім. Расказаў, што на тэхніцы ён з 17 гадоў, механізатарскі стаж складае чатыры дзесяцігоддзі. Працуе ў ААТ «Янавіца-агра». Яго трактар «МТЗ-82» запатрабаваны ў жывёлагадоўлі. У пашавы перыяд механізатар абслугоўвае перасоўную дойку, у стойлавы — падвозіць кармы.

 

 

Пазней патэлефанавала ў гаспадарку і пачула станоўчую характарыстыку Генадзія. На жаль, яго жонку Валянціну сустрэць не ўдалося. Яна — сацыяльны работнік і выконвала свае абавязкі ў іншых вёсках. Але добрыя словы пра яе я таксама чула.

Проект «ПК» «Вёсачка» продолжается. Следующая остановка — деревня Шудовцы

Фаіна Касаткіна 

 

источник: https://www.postawy.by/2024/07/proekt-pk-vjosachka-prodolzhaetsya-sledujushhaya-ostanovka-derevnya-shudovcy/







В России вновь пройдет культурно-благотворительный фестиваль детского творчества «Добрая волна»

Глава ТПП РФ Сергей Катырин: бизнес предлагает донастроить налоговое законодательство

В Московской области сотрудники Росгвардии провели урок безопасности для школьников

В Подмосковье росгвардейцы помогли автолюбительнице, оказавшейся в сложной ситуации из-за гололеда


10 самых опасных продуктов, которые есть в каждом холодильнике

5 типов алкоголиков: к какому можно отнести вас

Петр Чернышев впервые после смерти Заворотнюк вышел на лед: как сейчас выглядит фигурист?

«Гонорар вырос на 30%»: Султан Лагучев заявил, что в новогоднюю ночь выступит трижды


GREG GUTFELD: We may not get this country back on its feet tomorrow, but we're well on our way

Karkala MLA slams Karnataka govt for failing to fund plank installations on Udupi dams

Hibernian Community Foundation’s Dedication To Helping The Less Fortunate

‘We do not get to sit this one out’: Oprah delivers powerful election eve speech


В России вновь пройдет культурно-благотворительный фестиваль детского творчества «Добрая волна»

Игровые мыши R72 Ultra, R72 Ultra Duo, R72 Pro и R72 Pro Duo от Bloody: стабильное подключение и высокая скорость

Где-то на болотах....

Самолва


Meta-funded regulator for AI disinformation on Meta's platform comes under fire: 'You are not any sort of check and balance, you are merely a bit of PR spin'

Grab a friend to try these Deadlock duo lane picks and take a bite out of the cursed apple

A college student put on a free, stage adaptation of Silent Hill 2 'to make a truly frightening theatrical experience' all without an appearance by Pyramid Head

Metal Slug Tactics review



В России вновь пройдет культурно-благотворительный фестиваль детского творчества «Добрая волна»

В России вновь пройдет культурно-благотворительный фестиваль детского творчества «Добрая волна»

Рентгенолог-радиолог Ринчин Ухеев: Опыт и достижения в области радиологии и онкологии

Колибри-Клининг запускает акцию: Химчистка кресла в подарок!


В Браславском районе сгорело сенохранилище

Сутенерша из Браслава забирала у проститутки, вывезенной в Польшу, половину заработка

Москва и Минск создадут общее миграционное пространство

Задержана жительница Браслава, которая успешно предлагала белорускам заниматься проституцией в Польше


В Беларуси объявили сентябрь месяцем экологического туризма

Штормовой ветер обрушился на Витебск, упавшими деревьями повреждены несколько авто

СК Белоруссии: на латвийской границе зафиксированы факты избиения иностранцев

На Браславщине змеи все чаще заползают в дома


Уверенная победа зафиксирована на Итоговом турнире WTA с участием Рыбакиной

Борис Беккер поддержал Хачанова после его слов о поведении Умбера на «Мастерсе» в Париже

Рыбакина заявила об усталости после второго поражения на Итоговом турнире WTA

Теннисистка Пегула снялась с итогового турнира WTA, ее заменит Касаткина


Такого еще не было. На гродненских водоемах поселились прожорливые морские птицы

Изменился перечень районов Витебской области, запретивших посещение лесов

Просроченные на 3,5 года товары продавали в Браславе и Лиозно

Рентабельность Витебской области около одного процента


Музыкальные новости

Дочь Тимати трогательно поздравила бабушку с юбилеем: «Я бы подарила ей бессмертие»

Учёные назвали музыку Моцарта предсказуемой и показали доказательства

В России вновь пройдет культурно-благотворительный фестиваль детского творчества «Добрая волна»

Оркестр Игоря Бутмана и завораживающая Фантине открыли фестиваль «Сфера-джаз» (ФОТО)


В России вновь пройдет культурно-благотворительный фестиваль детского творчества «Добрая волна»

Рентгенолог-радиолог Ринчин Ухеев: Опыт и достижения в области радиологии и онкологии

Колибри-Клининг запускает акцию: Химчистка кресла в подарок!

В России вновь пройдет культурно-благотворительный фестиваль детского творчества «Добрая волна»


Енот Шоня из мультсериала «Команда МАТЧ» посетил матч ЦСКА – «Спартак»

В Московской области сотрудники Росгвардии провели урок безопасности для школьников

Ротенберг — об отсутствии Кузнецова: «Прихватило живот. Находился не в том месте, где хотел бы находиться»

В ДК Железнодорожников состоится премьера мюзикла "Али-Баба и сорок разбойников"


Школа юных инспекторов ГИБДД в ТРЦ «Нора»: учим правила дорожного движения!

«До потолка прыгала!»: слушатель «Авторадио» выиграл автомобиль для любимой

Филиал № 4 ОСФР по Москве и Московской области напоминает: Гражданам Москвы и Московской области, получившим тяжелые производственные травмы, выданы автомобили марки «Лада Гранта»

Иномарка наехала на шедшую про тротуару женщину в центре Москвы


Путин заявил о готовности РФ помочь Африке в сфере безопасности

Путин заявил, что Россия готова увеличить поставки нефти и газа в Индию

Соколова по указу Путина наградили орденом Александра Невского

Заместитель управляющего Отделением Фонда пенсионного и социального страхования Российской Федерации по г. Москве и Московской области Алексей Путин: «Клиентоцентричность - наш приоритет»


«Образовать традицию»: психолог Фомин рассказал, как сохранить дружбу на всю жизнь



Источник 360.ru: в Москве загорелся научный центр хирургии, пациентов эвакуируют

Врач Кондрахин рассказал, смертелен ли вирус Коксаки

В Российском научном центре хирургии им. Петровского в Москве произошел пожар

Что лечит врач-проктолог у женщин и мужчин?


Зеленский устроил шоу-пятиминутку перед Трампом: над их разговором посмеялись даже в Киеве

В Киеве раскрыли, как Зеленский будет саботировать завершение войны


Свыше 20 медалей выиграли спортсмены из Серпухова на турнире по  тайскому боксу

Собянин принял решение о комплексном развитии шести участков в разных районах Москвы

Экс-президент США признал ошибку, которая продолжается до сих пор: МОК превратился в цирк

La Strada Off-Road: велоприключение при поддержке ENERGY


«Мощь»: Лукашенко предложил Трампу сдержать обещание и получить Нобелевку

Лукашенко назвал условие выдвижения Трампа на Нобелевскую премию мира

Лукашенко: если Трамп остановит войны, мы выдвинем его на Нобелевскую премию

Лукашенко: США надавят на Европу и заставят повернуться к Москве и Минску


Собянин: в Москве создадут еще более 158 тыс. рабочих мест

Собянин принял решение о комплексном развитии шести участков в разных районах Москвы

Сергей Собянин рассказал о всесторонней поддержке экспорта товаров из Москвы

Сергей Собянин. Главное за день


Резиденты экотехнопарков вложат 25 млрд рублей в проекты по переработке отходов

Между станциями метро «Говорово» и «Румянцево» будет создана экотропа

La Strada Off-Road: велоприключение при поддержке ENERGY

Койгородский нацпарк принял участие в фестивале дикой природы


Просроченные на 3,5 года товары продавали в Браславе и Лиозно

Штормовой ветер обрушился на Витебск, упавшими деревьями повреждены несколько авто

Большинство районов Витебской области сняли ограничения на посещения лесов после дождей

СК Белоруссии: на латвийской границе зафиксированы факты избиения иностранцев


Правительство РФ выделит Якутии средства на уход за пожилыми и инвалидами

Межрегиональный форум «Дни ритейла в Беломорье» пройдет в Архангельске

Александр Цыбульский посетил выставку «Мангазейский морской ход: технология открытий»

В Краснодарском крае ищут виновных в повреждении 53 могил на кладбище


Клубный дом "Моне" - жилой комплекс, вдохновленный искусством

«Динамика стоимости лота дрогнула и ушла в минусовую зону». В октябре 2024 года цены на квартиры в Севастополе гораздо выше, чем в Симферополе

Аномально холодный ноябрь: погода в Крыму на неделю

Вечер-посвящение «Верит в быль и верит в небыль бескорыстная душа»


Такого еще не было. На гродненских водоемах поселились прожорливые морские птицы

Штормовой ветер обрушился на Витебск, упавшими деревьями повреждены несколько авто

Рентабельность Витебской области около одного процента

СК Белоруссии: на латвийской границе зафиксированы факты избиения иностранцев














СМИ24.net — правдивые новости, непрерывно 24/7 на русском языке с ежеминутным обновлением *