Οι συνεργασίες, η «πολιτική τερατογέννεση» και ο… ξενοδόχος
Τον «κίνδυνο» της «πολιτικής τερατογέννεσης» επανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην πρώτη του περιοδεία μετά την ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών, που θα διεξαχθούν στις 21 Μαΐου με το σύστημα της απλής αναλογικής.
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε, δηλαδή, αυτό που είχε πει για πρώτη φορά στην ΔΕΘ, σε περίπτωση σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας από τον Αλέξη Τσίπρα, τον Νίκο Ανδρουλάκη και τον Γιάνη Βαρουφάκη.
Σε αυτό το πλαίσιο, μάλιστα, κάλεσε τους πολίτες να προσέλθουν στις κάλπες της 21ης Μαΐου, τονίζοντας πως «μία είναι η κάλπη, αυτής της 21ης Μαΐου, όπου ψηφίζουμε για την Ελλάδα που μας αξίζει, για το ποιον πρωθυπουργό και ποια κυβέρνηση θα έχουμε τα επόμενα χρόνια».
Κάπως οξύμωρη, ωστόσο, η συγκεκριμένη δήλωση, με δεδομένο ότι ο κ. Μητσοτάκης, που γνωρίζει πως δεν υπάρχει περίπτωση να προκύψει από τις κάλπες της απλής αναλογικής αυτοδύναμη κυβέρνηση, έχει ξεκαθαρίσει πως θα πάει κατευθείαν στην δεύτερη κάλπη, αυτήν που θα στηθεί με την ενισχυμένη αναλογική της δικής του κυβέρνησης.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, είναι κατανοητό για τη Νέα Δημοκρατία και τον αρχηγό της – όπως και από τα υπόλοιπα κόμματα – να ζητούν από τον κόσμο να ψηφίσει στις 21 Μαΐου, για να μην έχουμε το φαινόμενο της λεγόμενης «χαλαρής» ψήφου, αφού το αποτέλεσμα της πρώτης κάλπης θα είναι αυτό που θα διαμορφώσει την επόμενη κυβέρνηση μετά τη δεύτερη.
Εξάλλου, όπως ξεκαθαρίζει ο κ. Μητσοτάκης στους συνεργάτες του, δίνοντας το δικό του σκεπτικό για την εκλογική αναμέτρηση, η πρώτη κάλπη θα βγάλει κόμμα και πρωθυπουργό και η δεύτερη θα υποδείξει το πώς θα κυβερνηθεί η χώρα – μια «ενιαία διαδικασία», σύμφωνα με τον ίδιο.
Η απίθανη αυτοδυναμία της πρώτης κάλπης
Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, δημοσκόπους, αλλά και τα επιτελεία των κομμάτων, εάν τα μικρά κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής έχουν συνολικά ποσοστό 10%, τότε θα χρειαστεί 45,2% για να πάρει 151 έδρες το πρώτο κόμμα στις εκλογές της 21ης Μαΐου.
Εάν αυτό το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων, όμως, δεν ξεπεράσει το 8% όπως συνέβη στις εκλογές του 2019, τότε το πρώτο κόμμα θα χρειστεί 46,2% για να κατακτήσει αυτή την οριακή πλειοψηφία.
Άρα, να έχουμε κατά νου πως για να συγκεντρώσει τον επισφαλή αριθμό των 151 εδρών το πρώτο κόμμα, με την απλή αναλογική, θα χρειαστεί χοντρικά 46% – ένα σενάριο που είναι εντελώς απίθανο.
Το σενάριο της «τερατογέννεσης» που «φοβάται» ο Μητσοτάκης
Ένα άλλο σενάριο, που θεωρείται ακραίο, αλλά συζητείται είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και το ΜέΡΑ25, αυτό δηλαδή που ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτηρίζει «πολιτική τερατογέννεση».
Κατ΄αρχήν, θεωρείται ακραίο, όχι τόσο επειδή δύσκολα θα φτάσουν τα «κουκιά» των τριών για να σχηματίσουν κυβέρνηση, αλλά κυρίως επειδή είναι απίθανο να συμμετάσχει σε αυτό το σχήμα ειδικά ο Νίκος Ανδρουλάκης και, δευτερευόντως, ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, εξάλλου, που έχει γίνει το πρόσωπο των ημερών, με τον όρο που έθεσε για την συμμετοχή του σε μία κυβέρνηση συνεργασίας, να μην είναι πρωθυπουργός ούτε ο Μητσοτάκης, ούτε ο Τσίπρας, έχει δηλώσει από καιρό ότι δεν σκοπεύει να συνεργαστεί με «δραχμιστές», εννοώντας τόσο τον Γιάνη Βαρουφάκη, όσο – και πόσω μάλλον – τον Κυριάκο Βελόπουλο.
Από την άλλη, ο κ. Βαρουφάκης επιμένει στο αντιμνημονιακό «χαρτί» και δύσκολα θα συμμετάσχει σε κυβέρνηση υπό τον παλιό του αρχηγό, τον Αλέξη Τσίπρα, τον οποίο κατηγορεί διαρκώς για «κωλοτούμπα» στο δημοψήφισμα.
Όσο για τον Αλέξη Τσίπρα, που επιδιώκει προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας, είναι σχεδόν ξεκάθαρο ότι απευθύνεται στον Ανδρουλάκη, όχι στον Βαρουφάκη, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι προτίθεται να κάνει στην άκρη, για να αναλάβει πρωθυπουργός το «τρίτο πολιτικό πρόσωπο» που προτείνει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Ο «ξενοδόχος»
Το κριτήριο στις δεύτερες κάλπες θα είναι η διαφορά του πρώτου από το δεύτερο κόμμα στις πρώτες εκλογές και το πόσο κοντά στην αυτοδυναμία θα είναι το πρώτο.
Και αυτό, γιατί η διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων, πέρα από λόγους… γοήτρου, δεν παίζει κανένα ρόλο στις δεύτερες εκλογές λόγω του μπόνους: Δηλαδή, μπορεί να έχουν μόνο μία μονάδα διαφορά, αλλά να συγκεντρώνει την απαραίτηση πλειοψηφία εδρών το πρώτο κόμμα.
Ωστόσο, τα κόμματα και οι αρχηγοί τους γνωρίζουν καλά πως την τελευταία κουβέντα θα την πουν οι ψηφοφόροι στην κάλπη – πρώτη και δεύτερη – γι’ αυτό και χρήσιμο είναι να μην υπολογίζουν χωρίς τον… «ξενοδόχο».
Και στην σημερινή συγκυρία, ο «ξενοδόχος» δεν είναι γενικά και αόριστα ο Έλληνας ψηφοφόρος, όπως στην προηγούμενη αναμέτρηση, αφού στις εκλογές του 2023 υπάρχουν δύο σημαντικοί, όσο και αστάθμητοι παράγοντες:
– Ο πρώτος είναι περίπου μισό εκατομμύριο νέοι, από 17 έως 20 ετών, που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά στη ζωή τους και ουδείς μπορεί να υπολογίσει τις προτιμήσεις τους με ακρίβεια.
– Και ο δεύτερος είναι ο θυμός. Ο θυμός για την τραγωδία στα Τέμπη και οι ευθύνες που αποδίδουν οι πολίτες στις κυβερνήσεις διαχρονικά για το, κυριολεκτικά, θανατηφόρο κατάντημα των ελληνικών σιδηροδρόμων.
Ειδικά για τους νέους ψηφοφόρους, πρέπει να σημειωθεί ότι η ψήφος τους μοιάζει με «αχαρτογράφητο τοπίο», καθώς συχνά μένουν εκτός δημοσκοπήσεων, ενώ θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το ποσοστό αποχής, που συνήθως μεγαλώνει αντιστρόφως ανάλογα με την ηλικία.