Nadzorne kamere 'bez vlasnika' u Ranilugu i Partešu

U dve opštine sa većinski srpskim stanovništvom južno od Ibra, Partešu i Ranilugu, instalirano je preko dvadeset sigurnosnih kamera na javnim površinama a da se ne zna ko nad njima vrši nadzor. Državno tužilaštvo je počelo da prikuplja informacije zbog sumnje da se radi o nezakonitom postavljanju video nadzora.

Most u Ranilugu koji je u bojama zastave Srbije predstavlja ulaz u tu opštinu, na oko 70 kilometara od Prištine. Čim se pređe taj most, meštane Ranuluga, većinom srpske nacionalnosti, sa bandere pozdravlja nadzorna kamera.

Osim u toj opštini, iste kamere bez jasnog znaka proizvođača mogu se primetiti i u okolnim selima ove opštine na istoku Kosova. Ne zna se ko je kamere instalirao, niti ko ih kontroliše.

Prema zakonima Kosova, javne površine mogu da budu pod video nadzorom isključivo za potrebe policije.

Radio Slobodna Evropa (RSE) je u prvoj nedelji oktobra identifikovao kamere instalirane na javnim površinama ali i na privatnim kućama.

Meštani Raniluga i Parteša ne žele javno da govore na ovu temu ali u neformalnom razgovoru ne kriju zabrinutost zbog nadzornih kamera. Tvrde da "nemaju pojma” ko ih kontroliše.

Kosovska agencija za informacije i privatnost je u ove dve opštine obavila inspekciju 18. juna.

Kako navode, u Opštini Ranilug su im rekli da ni oni ne znaju ko je postavio i ko kontroliše sigurnosne kamere na javnim površinama. Dodali su da oni imaju kontrolu samo nad kamerama koje se nalaze oko same zgrade Opštine.

Naveli su i da je bilo slučajeva kada su im bili potrebni snimci sa nekih nadzornih kamera ali da nisu znali kome da se obrate za pristup video materijalu.

Na osnovu podataka Policije Kosova, na celoj teritoriji opštine Ranilug nalazi se 19 kamera za koje se ne zna ko ih nadgleda.

Tim povodom se Agencija za informacije i privatnost obratila Državnom tužilaštvu 31. avgusta.

Vršilac dužnosti glavnog državnog tužioca Besim Keljmendi (Besim Kelmendi) je za RSE potvrdio da je zatražio od osnovnih tužilaštva da provere dobijene informacije u vezi sa slučajem nadzornih kamera.

"Čekamo rezultate te provere", navodi se u odgovoru.

Osnovno tužilaštvo u Gnjilanu, koje je nadležno za opštinu Ranilug, do objavljivanja ovog teksta nije odgovorilo na upit RSE dokle se stiglo u istrazi.

O kamerama u Partešu svi ćute

Na oko 40 minuta vožnje od Raniluga nalazi se još jedna opština sa srpskom većinom u Kosovskom pomoravlju, Parteš. I u ovoj lokalnoj samoupravi su primećene bele nadzorne kamere, ovalnog oblika - identične kao one u Ranilugu.

Policija Kosova i Agencija za informisanje i privatnost nemaju podatke o broju instaliranih kamera u ovoj lokalnoj samoupravi.

RSE je identifikovao najmanje pet takvih u samom Partešu i u dva sela, Pasjane i Donja Budriga.

Agencija za informacije i privatnost je obavila inspekciju oko video nadzora i u ovoj opštini ali lokalni službenici su odbijali saradnju i da pruže bilo kakve informacije.

Niko iz te opštine nije odgovarao ni na upite Radija Slobodna Evropa o tome ko kontroliše video nadzor.

Agencija za informacije i bezbednost se obratila Državnom tužilaštvu i povodom kamera u opštini Parteš.

Ko kontroliše kamere u drugim opštinama na Kosovu?

Agencija za informacije i privatnost je tokom cele ove godine vršila inspekciju video nadzora u kosovskim opštinama, odnosno da li su one postavljene u skladu sa zakonom.

Do sada je obavljena kontrola u 13 opština - Prištini, Gračanici, Peći, Gnjilanu, Ranilulu, Partešu, Đakovici, Kosovu Polju, Prizrenu, Štrpcu, Uroševcu, Lipljanu i Štimlju.

Na osnovu izveštaja Agencije, utvrđeno je da su u pojedinim opštinama video nadzor instalirale lokalne vlasti umesto policije, kako to zakon nalaže. Među tim opštinama su Đakovica, Priština, Gračanica i Peć.

Agencija za informacije i privatnost je tim lokalnim samoupravama naložila da nadzor nad video kamerama prepuste policijskim stanicama.

U opštinama kao što su Južna Mitrovica, Srbica, Suva Reka, Dragaš, Mamuša i Kamenica, uvid u nadzorne kamere ima isključivo Policija Kosova.

Plan Agencije za informisanje i privatnost je da izvrši uviđaj u svih 38 kosovskih opština i potom sačini kompletan izveštaj.

Prethodno su početkom jula u akciji Policije Kosova zaplenjene nadzorne kamere u jednoj od šest opština sa srpskom većinom južno od Ibra – Štrpcu - zbog sumnje da su ih instalirale srpske paralelne strukture.

Potom je RSE utvrdio da video nadzor na javnim površinama postoji i u četiri opštine sa srpskom većinom na severu Kosova – Severnoj Mitrovici, Leposaviću, Zubinom Potoku i Zvečanu - ali da se ne zna se ko je te kamere postavio, niti ko sa istih nadgleda.

Ko postavlja i nadgleda nadzorne kamere na severu Kosova?

Agencija za informacije i privatnost još uvek nije obavila inspekciju u tim opštinama kako bi utvrdila da li su kamere postavljene u skladu sa Zakonom o zaštiti podataka o ličnosti.

Iz Policije Kosova za region sever je za RSE ranije rečeno da su oni nadzorne kamere postavili samo na objektima policijskih stanica i da iste kontrolišu.

"Sve ostale nadzorne kamere nisu u nadležnosti Policije Kosova i nad njima ona nema službeni nadzor", navedeno je.

RSE se obratio i privremenim opštinskim organima, koji funkcionišu u sistemu Srbije sa upitom ko je nadležan za video nadzor ali odgovor nije stigao.

Odgovor na isto pitanje nije stigao ni iz Kancelarije za Kosovo Vlade Srbije.