Αντέχινος: Το ποντίκι που δεν κοιμάται για να κάνει σεξ – Η έντονη περίοδος ζευγαρώματος που το οδηγεί στον θάνατο
Για κάποιους ο πολύς ύπνος αποτελεί ευτυχία ωστόσο υπάρχει ένα μικρό μαρσιποφόρο ζώο στην Αυστραλία, για το οποίο το σεξ αποτελεί μεγαλύτερη προτεραιότητα από το να ανακτήσει δυνάμεις μέσω του ύπνου, με αποτέλεσμα να μπορεί να θυσιάσει αρκετές ώρες προκειμένου να φτάσει στο ευτυχές τέλος του, καθώς μετά από αυτή την έντονη περίοδο αναπαραγωγής πεθαίνει.
Επιστήμονες με έδρα την Αυστραλία δημοσίευσαν μία νέα μελέτη, στην οποία διαπίστωσαν ότι ο αντέχινος, ένα μαρσιποφόρο ζώο σε μέγεθος ποντικιού, ανταλλάσει τον ύπνο για τις αναπαραγωγικές του δραστηριότητες κατά την περίοδο του ζευγαρώματος.
Έτσι οι επιστήμονες μελετώντας αρσενικά του είδους διαπίστωσαν ότι την εποχή του ζευγαρώματος μειώνει στο μισό το χρόνο του ύπνου του για να έχει περισσότερο χρόνο για να κάνει σεξ με σκοπό την αναπαραγωγή του.
Τι έδειξε η μελέτη
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Current Biology, είναι η πρώτη που παρουσιάζει άμεσες ενδείξεις «ακραίου» περιορισμού του ύπνου σε οποιοδήποτε θηλαστικό που ζει στην ξηρά.
«Τα ζώα πρέπει να αναπαράγονται για να μεταβιβάσουν τα γονίδιά τους, αλλά χρειάζονται επίσης ύπνο για να επιβιώσουν», δήλωσε στο CNN η Έρικα Ζαΐντ, επικεφαλής συγγραφέας και ερευνήτρια συμπεριφοράς των ζώων στο Πανεπιστήμιο La Trobe της Μελβούρνης.
«Τα ζώα που είναι μακρόβια, όπως οι άνθρωποι και οι ελέφαντες, δεν έχουν αυτή την πίεση να αναπαραχθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έχουν την πολυτέλεια να μπορούν να κοιμούνται όσο χρόνο θέλουν και χρειάζονται κάθε μέρα», προσέθεσε η ίδια.
Οι αρσενικοί αντέχινοι σε αντίθεση με τους θηλυκούς, είναι σπερματώδεις, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να αναπαραχθούν μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους, καθιστώντας τον μακροχρόνιο ύπνο πολυτέλεια που θα μπορούσε να τους κοστίσει την ευκαιρία να μεταδώσουν τα γονίδιά τους, εξήγησε η Ζαΐντ.
Αντέχινος
Οι dusky αντέχινοι που δεν αναπαράγονται κοιμούνται κατά μέσο όρο 15,3 ώρες της ημέρας, σύμφωνα με τους ερευνητές
«Ο περιορισμός του ύπνου στους αναπαραγόμενους αρσενικούς αντέχινους είναι πιθανό να είναι μια προσαρμοστική αντίδραση στη συμπεριφορά τους που καθοδηγείται από την ισχυρή σεξουαλική επιλογή», αναφέρει ακόμα η μελέτη.
Αυτό τους ωθεί να ανταγωνίζονται με άλλα αρσενικά για να αναπαραχθούν με όσο το δυνατόν περισσότερα θηλυκά, πριν πεθάνουν λίγο μετά την πρώτη -και τελευταία- περίοδο ζευγαρώματος.
Κοιμούνται λιγότερο για τρεις εβδομάδες
Οι ερευνητές εξέτασαν δύο είδη αντέχινων: τον dusky αντέχινο (Antechinus swainsonii) και τον άγριο ευέλικτο αντέχινο (Antechinus agilis) τόσο σε εργαστήριο όσο και σε άγρια κατάσταση. Διαπίστωσαν ότι τα αρσενικά και των δύο ειδών δεν ήταν μόνο πιο δραστήρια κατά την περίοδο του ζευγαρώματος, αλλά και κοιμόντουσαν λιγότερο κατά την ίδια περίοδο.
Τα δεδομένα έδειξαν ότι τα αρσενικά κοιμόντουσαν τρεις ώρες λιγότερο ανά νύχτα, κάθε βράδυ, για τρεις εβδομάδες – περίπου όσο διαρκεί η περίοδος ζευγαρώματος. Τα αρσενικά, τα οποία ζουν μόνο 11 μήνες, αναπαράγονται μία φορά στη διάρκεια της ζωής τους πριν πεθάνουν, ενώ τα θηλυκά μπορούν να αναπαραχθούν περισσότερες από μία φορές, ανέφερε ακόμα η Ζαΐντ.
Ο ύπνος είναι «μια ουσιαστική και φαινομενικά καθολική συμπεριφορά στο ζωικό βασίλειο», δήλωσε ο Τζον Λέσκου, αναπληρωτής καθηγητής ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο La Trobe και επιστήμονας ειδικός σε ζητήματα ύπνου, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη.
«Το να κοιμάται κανείς τρεις ώρες λιγότερο τη νύχτα επηρεάζει την απόδοση αφύπνισης στους ανθρώπους, ενώ ο αντέχινος το έκανε αυτό για τρεις εβδομάδες. Επομένως, οι αντέχινοι μπορεί να είναι ανθεκτικοί στην απώλεια ύπνου και να διαθέτουν έναν άγνωστο μηχανισμό για να ευδοκιμούν με λιγότερο ύπνο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ή μπορεί να αποδέχονται το φυσιολογικό κόστος του να μένουν ξύπνιοι για να εξασφαλίσουν την πατρότητα πριν πεθάνουν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Λέσκου στο CNN.
Αντέχινος
Η μελέτη υποδηλώνει ότι η μείωση του ύπνου οφείλεται στις αναπαραγωγικές πιέσεις που δέχονται τα αρσενικά κατά τη διάρκεια της μοναδικής περιόδου αναπαραγωγής τους, με την αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα να σχετίζεται θετικά με την αύξηση της τεστοστερόνης και της αρσενικής σεξουαλικής ορμόνης, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.
Δεν κοιμούνται ούτε τα θηλυκά
Χρησιμοποιώντας επιταχυνσιόμετρα – όργανα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση της επιτάχυνσης ενός κινούμενου σώματος – οι ερευνητές παρακολούθησαν την κίνηση 15 dusky αντέχινων (10 αρσενικών) πριν και κατά τη διάρκεια της περιόδου ζευγαρώματος.
Οι ερευνητές πήραν δείγματα αίματος για να μετρήσουν τυχόν αλλαγές στις ορμόνες και έκαναν ηλεκτροφυσιολογικές καταγραφές από τέσσερα αρσενικά για να μετρήσουν πόσο κοιμόντουσαν.
Δείγματα αίματος ελήφθησαν επίσης από 38 άγριους ευέλικτους αντέχινους (20 αρσενικούς) για να διαπιστωθεί εάν το οξαλικό οξύ, ένας βιοδείκτης για την απώλεια ύπνου, μειώθηκε ομοίως κατά την περίοδο ζευγαρώματος.
Ενώ η μείωση του οξαλικού οξέος υποδηλώνει ότι στερούνταν ύπνου κατά τη διάρκεια της περιόδου ζευγαρώματος, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η διαφορά μεταξύ αρσενικών και θηλυκών δεν ήταν σημαντικά διαφορετική, γεγονός που, όπως επισημαίνει η Ζαΐντ, μπορεί να υποδηλώνει ότι τα θηλυκά στη φύση στερούνται ομοίως ύπνο λόγω της παρενόχλησης από τα αρσενικά κατά την περίοδο ζευγαρώματος.
«Η μελέτη μας είναι η πρώτη που συγκρίνει τα επίπεδα δραστηριότητας των αρσενικών και θηλυκών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την περίοδο αναπαραγωγής και συσχετίζει αξιόπιστα την ξεκούραση με τον ύπνο χρησιμοποιώντας επιταχυνσιόμετρα, ηλεκτροφυσιολογία και μεταβολιμική ανάλυση», αναφέρουν οι ερευνητές στη μελέτη.
Ο Βόλκερ Σόμερ, καθηγητής εξελικτικής ανθρωπολογίας στο University College του Λονδίνου, δήλωσε στο CNN: «Μάλλον φαίνεται ότι πρόκειται για κάποιο προ-αναπαραγωγικό μοτίβο στο να μην αφήνει κανείς τις αντιστάσεις του να πέσουν: τα αρσενικά αναγκάζονται να μένουν ξύπνια επειδή το κάνουν και οι ανταγωνιστές τους». Ο Σόμερ δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Αν και τα αποτελέσματα δεν εντοπίζουν τον λόγο για το θάνατο των αρσενικών μετά την αναπαραγωγή, υπάρχουν πολλές πιθανότητες, όπως τα αυξημένα κορτικοστεροειδή -(στεροειδείς ορμόνες) όπως και η στέρηση ύπνου.
Ο Λέσκου δήλωσε ότι οι ερευνητές θα ήθελαν στη συνέχεια να εξετάσουν πώς αντιμετωπίζουν τα αρσενικά ανθέμια τον περιορισμό του ύπνου τους για τρεις εβδομάδες.