Ο νόμος, τα ΑΕΙ και η απογοήτευση
Μήπως η οπτική μου για τα πανεπιστημιακά πράγματα, όπως εκτίθεται καθημερινά, είναι φορτισμένη και, γι’ αυτό, υπερβολική και άδικη, ιδίως για το κράτος, που δεν έχει καταφέρει να εφαρμόζει τη νομιμότητα στους χώρους των ΑΕΙ; Ζήτησα από μερικούς φίλους, εγγράμματους και μετριοπαθείς κεντρώους, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχουν επαφή με την εκπαίδευση, να απαντήσουν σε αυτή την ερώτηση. Σταχυολογώ ανωνύμως μερικές από τις απαντήσεις τους.
Αποχώρηση της έννομης τάξης: Στα πανεπιστήμια η κυβέρνηση αλλά και η ΝΔ έχουν σημάνει γενική υποχώρηση, που στην πράξη σημαίνει αποχώρηση της έννομης τάξης αλλά ακόμη και της κοινής λογικής. Οι πρυτανικές «αρχές» παρακολουθούν τα όσα συμβαίνουν ψοφοδεείς ενώ το ΠΑΣΟΚ σέρνεται πίσω από τα απομεινάρια του ΣΥΡΙΖΑ που σέρνονται πίσω από τους επαναστάτες της φακής.
Τα έχω ζήσει ως φοιτητής και τώρα που ο γιος μου είναι πρωτοετής σε ΑΕΙ της Αθήνας τα ξαναζώ δι’ αντιπροσώπου. Και επειδή σπουδάζει σε ΑΕΙ από αυτά που βρίσκεις μια αξιοπρεπή ή και καλή δουλειά στην Ελλάδα, τα έχασα όταν αυτός, ο φανατικός πολέμιος των σπουδών στο εξωτερικό, μου μιλάει τώρα με τόση απαξία για τη σχολή του και τις σχολές των φίλων του και θεωρεί δεδομένο (από τώρα) ότι όταν πάρει το «χαρτί» θα φύγει όχι μόνο για σπουδές αλλά για να δουλέψει μόνιμα στην Ευρώπη. Ετσι είναι. Οι καλοί και οι καλύτεροι θα φεύγουν στο εξωτερικό, οι μέτριοι και οι ράθυμοι θα κουτσοβολεύονται με μισθούς ντροπής και η Αριστερά θα συνεχίζει να πανηγυρίζει μια νίκη της που βαστάει από το 1980.
Η original Αριστερά. Ο Πρωθυπουργός είχε αποφασίσει να μη συγκρουστεί με τα «πρωτοπαλίκαρα» των αριστερών κομμάτων. Πουθενά. Ούτε στους δρόμους (βλ. νόμο για διαδηλώσεις που ποτέ δεν εφαρμόστηκε), ούτε στα πανεπιστήμια, ούτε στον συνδικαλισμό. Μεγάλο ποσοστό των εισαχθέντων στα πανεπιστήμια αδυνατούν να προβάλουν αντίλογο στο αφήγημα των αριστερών φοιτητοπατέρων. Το ΚΚΕ θα είχε τελειώσει από καιρό χωρίς αυτούς. Η στάση του Μητσοτάκη χαρακτηρίζεται από κάποιους «πονηρή». Εχθρός του ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ εμμέσως τον βοηθούσε. Αλλωστε, οι καλές σχέσεις με την «original Αριστερά» είναι «οικογενειακή παράδοση».
Για ένα χαρτί. Κάποτε οι αριστεροί έλεγαν «Πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στον αγώνα». Από το 1981 και ύστερα, που καταργήθηκε κάθε έννοια αξιολόγησης, το χαρτί του πανεπιστημίου για όλους αυτούς είναι απλώς ένα εργαλείο που θα τους δώσει μεγαλύτερο μισθό στο Δημόσιο, που το βρίζουν από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Εκπαίδευση με στρεβλώσεις. Αδυνατούν να καταλάβουν ότι τα μισά από τα προβλήματά μας ως κοινωνία πηγάζουν από το κακό εκπαιδευτικό σύστημα. Ή δεν ακούνε. Ακόμη κι η κυριαρχία των αριστεριστών στα πανεπιστήμια, που μεταφράζεται σε καταδυνάστευση της κοινωνίας, θα είχε καμφθεί αν διόρθωναν με τόλμη και θεσμικά, χωρίς αστυνομικά μέτρα, όλες τις στρεβλώσεις της εκπαίδευσης.
Απογοήτευση. Το ελληνικό κράτος δεν καταφέρνει να επιβάλει τον νόμο ούτε στην κάτω μεριά της πλατείας Συντάγματος. Τα ταξί κάνουν κουμάντο, καταλαμβάνοντας (κανονική κατάληψη) μια ολόκληρη λωρίδα κυκλοφορίας, πράγμα που μεταφράζεται σε συνεχές φρακάρισμα στη Σταδίου και στη Βασιλίσσης Σοφίας. Ούτε στα Δεκεμβριανά η εξουσία του ελληνικού κράτους δεν περιοριζόταν μόνο μέσα στο Κοινοβούλιο, μέχρι τον Αγνωστο Στρατιώτη. (Ακόμα και στη Β. Σοφίας, μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη, τις περισσότερες ώρες είναι παρκαρισμένα αυτοκίνητα.) Αν λάβουμε υπόψη την απόσταση των πανεπιστημίων από το Κοινοβούλιο, καμία έκπληξη!
Η άγρυπνη Νίκη Πουλιάση
Εσείς δεν είχατε ποτέ διαβάσει το όνομα της Νίκης Πουλιάση, της συναδέλφου που πέθανε προχτές στα 66 της. Εμείς, που δουλέψαμε στον ΔΟΛ, το διαβάζαμε καθημερινά πολλές φορές, μια που συχνά έρχονταν από το διορθωτήριο, όπου δούλευε, οι παρατηρήσεις της και οι υποδείξεις της για αλλαγές.
Η διόρθωση είναι μια σπουδαία δουλειά, αν και παραμελημένη από τα ΜΜΕ στις μέρες μας – η εφημερίδα μας εξαιρείται. Πρέπει να μερεμετίζει τα κείμενα που θα τυπωθούν, να συλλαμβάνει τα πολλά μαργαριτάρια των συντακτών, πολλά από τα οποία οφείλονται στη βιασύνη της δουλειάς και κάποια σε κακοχωνεμένες γνώσεις, ώστε η εφημερίδα (ή το σάιτ) να μη βρίθουν λαθών. Οχι μόνο ορθογραφικών ή τυπογραφικών αλλά και ουσιαστικών – πραγματολογικών, που κι αυτά ξεφεύγουν.
Εχω κάνει επί δεκαετίες αυτή τη δουλειά και την αγαπάω, επειδή αγαπάω τη γλώσσα. Την αγάπαγε και η Νίκη Πουλιάση, που δεν συμφωνούσε πάντα με τις απόψεις τις οποίες επιμελούνταν. Δεν έκανε κριτική επί της ουσίας, αλλά προσωπικά – ίσως και λόγω της σχέσης που είχαμε – ήταν επικριτική για επιχειρήματα που θεωρούσε εύκολα και έβρισκε ότι αδυνατίζουν το κείμενο. Ηταν λεπτή, όμορφη, γλυκιά, μιλούσε ψιθυριστά κι ήταν ο στιβαρός φύλακας άγγελος του χειρογράφου μας. Της χρωστάμε πολλά, γι’ αυτό ήθελα και από δω να την αποχαιρετήσω.