Σκέψη και πράξη
Το κείμενο αποτελείται από 1.048 λέξεις και καταλήγει με δύο φράσεις βαριές σαν μολύβι. Η πρώτη διακηρύσσει ότι «η Αριστερά είναι η σκέψη στην πράξη». Κι αν για τους αμύητους το νόημα αυτής της φράσης δεν είναι αμέσως κατανοητό (η Δεξιά πράττει άραγε χωρίς να σκέφτεται;), το έχει εξηγήσει ευτυχώς στο παρελθόν ο ένας από τους δύο που υπογράφουν το κείμενο, ο Κώστας Δουζίνας. «Πράξη χωρίς θεωρία, χωρίς ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης και του σχηματισμού δύναμης, καταλήγει σε βολονταρισμό και πολιτικές ήττες», έλεγε σε συνέντευξή του στην Αυγή τον Ιούνιο του 2018. «Θεωρία χωρίς πράξη αποτελεί το καταφύγιο του εστέτ που δεν βρομίζει τα χέρια του με τους συμβιβασμούς της διακυβέρνησης». Σαν δικαιολόγηση της συνεργασίας του ΣΥΡΙΖΑ με τον Καμμένο ακούγεται αυτό, αλλά μπορεί να κάνω λάθος.
Η δεύτερη φράση, με την οποία δικαιολογούν την παραίτησή τους από το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς ύστερα από έξι χρόνια θητείας ο Δουζίνας (από πρόεδρος) και η Μαρίκα Φραγκάκη (από μέλος του ΔΣ), είναι ακόμη πιο δραματική: «Σήμερα φαίνεται ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ενδιαφέρεται για τη σκέψη». Ο Κασσελάκης φαίνεται πως δεν αναλύει τη συγκεκριμένη κατάσταση και τον σχηματισμό δύναμης, με αποτέλεσμα να καταλήγει σε βολονταρισμό και πολιτικές ήττες. Think Stefanos, think!
H «γλυκιά μελαγχολία», για την οποία στην ίδια εκείνη συνέντευξη του 2018 έλεγε ο Δουζίνας ότι «είναι χαρακτηριστικό του αριστερού, συνηθισμένου στις ανοίκειες και άδικες επιθέσεις, τις θεωρητικές αποτυχίες, τις πολιτικές ήττες», παίρνει έτσι μάλλον έναν πικρό χαρακτήρα. Δεν κυβερνά απλώς η επάρατη Δεξιά, και μάλιστα χωρίς αντίπαλο. Απέκτησε και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έναν πρόεδρο που «δεν θεώρησε αναγκαίο, παρά την υπερκινητική του δραστηριότητα, να επισκεφτεί το Ινστιτούτο, να ενημερωθεί για το έργο του ή να συναντήσει το Διοικητικό Συμβούλιο». Ο ΣΥΡΙΖΑ «αποσυντίθεται ιδεολογικά», γράφουν ο Δουζίνας και η Φραγκάκη. Και τώρα;
Ομολογώ πως βασανίζομαι από μια αντίφαση, βαριά κι αυτή, σαν μολύβι. Από τη μια στενοχωριέμαι με την αποϊδεολογικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ, με την αντικατάσταση του όποιου προγραμματικού λόγου από εύκολα συνθήματα και «πατριωτικές» κραυγές. Από την άλλη δεν θα ξεχάσω την απάντηση που είχε δώσει ο Δουζίνας στον Γιάννη Στουρνάρα τον Μάρτιο του 2015, τις μέρες δηλαδή που ο Βαρουφάκης και το κόμμα του έπαιζαν κορόνα – γράμματα τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Ο Στουρνάρας είχε δηλώσει ότι «δεν παίζουμε με το ευρώ, δεν παίζουμε με τα ιερά και όσια» και ο Δουζίνας σχολίαζε ότι το Grexit δεν είναι ταμπού και σάρκαζε ότι το χρήμα «δεν είναι αξιακά ιερό, παρότι μπορεί να το χρησιμοποιεί κανείς για να αγοράζει λιβάνι και εικόνες αγίων»…
Βέβαια δεν ήταν ακόμη πρόεδρος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς και η σκέψη του ίσως να ήταν ανεπεξέργαστη. Ευτυχώς πάντως που δεν έγινε πράξη.