Πάμε σινεμά: Λόγια που… σφάζουν, γέλιο που δροσίζει
Η υποκριτική αξία του Αντονι Χόπκινς δεν χρειάζεται συστάσεις και στην τελευταία ταινία του, «Η τελευταία συνεδρία του Φρόιντ» (Freud’s Last Session, Αγγλία, 2023), ο ουαλός ηθοποιός, όπως εξάλλου το περιμένεις, και πάλι διαπρέπει. Αυτή τη φορά τον βρίσκουμε στον ρόλο του Σίγκμουντ Φρόιντ, «πατέρα» της ψυχανάλυσης και μια προσωπικότητα που έχει περάσει κατά καιρούς από τον κινηματογράφο, σε ταινίες όπως οι (ενδεικτικά) «Freud» του Τζον Χιούστον με τον Μοντγκόμερι Κλιφτ και «Επικίνδυνη μέθοδος» του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ όπου τον υποδύθηκε ο Βίγκο Μόρτενσεν. Το ενδιαφέρον αυτής της ταινίας του Ματ Μπράουν είναι ότι εστιάζει στη σχέση του Φρόιντ με τα Θεία, σχέση ως γνωστόν ανύπαρκτη, γεγονός που τον έφερε σε αντιπαράθεση με τον ιρλανδό συγγραφέα Σ.Σ. Λούις (Μάθιου Γκουντ), δημιουργό της σειράς μυθιστορημάτων «Το χρονικό της Νάρνια» όπου το θεολογικό στοιχείο είναι έντονο.
Υπάρχει λοιπόν ή όχι Θεός και κάτι τέτοιο μπορεί να τεκμηριωθεί; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα που κινεί την ιστορία της «Τελευταίας συνεδρίας του Φρόιντ» που χρονολογικά τοποθετείται στην αυγή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ η Αγγλία ήδη βομβαρδιζόταν από τους Γερμανούς. Θεατρικής δομής ταινία (το σενάριο είναι βασισμένο στο θεατρικό έργο του Μαρκ Σεντ Ζερμέν), περιορίζεται ως επί το πλείστον στο σπίτι του Φρόιντ όπου έγινε η συνάντηση και κατά βάση ενδιαφέρεται να παρουσιάσει δύο πολύ καλούς ηθοποιούς να υποδύονται δύο καλλιεργημένους ιδιοφυείς ανθρώπους ενώ παίζουν «πινγκ πονγκ» με τις λέξεις προσπαθώντας να «σφάξουν» ο ένας τον άλλο με το γάντι. Ο Χόπκινς ούτως ή άλλως είναι ένας μετρ του σαρκασμού από τα χείλη του οποίου κρέμεσαι, την ώρα που η ερμηνεία του Γκουντ διακρίνεται από μια θαυμαστή εσωτερικότητα. Οι δύο ηθοποιοί είναι όντως ένα εκκρεμές ακριβείας που δεν θες να σταματήσει ποτέ, ενώ αδύναμο στοιχείο της ταινίας είναι η εμπλοκή με όλα αυτά της κόρης του Φρόιντ (Λιβ Λίζα Φράις) που και να έλειπε, δεν θα άλλαζαν πολλά πράγματα.
Φοβίες και γέλιο
Πέρα για πέρα… χειμωνιάτικης ατμόσφαιρας και μάλιστα με «πρωταγωνιστή» το απέραντο, κατάλευκο από το χιόνι τοπίο της Ισλανδίας, η κωμωδία «Κενά Αέρος» («Northern Comfort») αποτελεί θαυμάσια πρόταση για καλοκαιρινή θέαση γιατί όπως πολλές σύγχρονες ταινίες, επεξεργάζεται με πικάντικο τρόπο πλευρές από τη γενικότερη… παράνοια που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Οι επιβάτες ενός τετραμελούς γκρουπ «δοκιμαστικής πτήσης» – ένα πρόγραμμα για όσους θέλουν να ξεπεράσουν τη φοβία τους για τα αεροπλάνα – θα περάσουν αρκετές… εφιαλτικές ώρες τόσο στον αέρα, όσο και στη γη αφού η πτήση τους υπό τη συνοδεία του υπευθύνου του προγράμματος, καταλήγει σε μια διαδρομή που θαρρείς έχει προορισμό τον… άλλο κόσμο.
Πάνω σε αυτή την ιδέα, ο ισλανδός σκηνοθέτης Χάφστεϊν Γκούναρ Σιγκούροσον στήνει ορισμένες πραγματικά απολαυστικές σκηνές, οι οποίες λειτουργούν σαν καλοκουρδισμένες μηχανές χάρη στο πετυχημένο timing και τη χημεία ανάμεσα στους ηθοποιούς που τις υποστηρίζουν (Λίντια Λέοναρντ, Τίμοθι Σπολ, Ελα Ρουμπφ, Σάιμον Μαϊνόντα). Η μια ανατροπή ακολουθεί την άλλη, κρυφές πλευρές του χαρακτήρα των επιβατών βγαίνουν στην επιφάνεια (ακόμα και σεξουαλικής φύσης) και όλα αυτά μαζί δημιουργούν μια συρραφή παλαβών επεισοδίων που παρότι υπερβολικά, σου είναι αδύνατον να τα πάρεις στα σοβαρά, όπως και να μη γελάσεις μαζί τους. Το μόνο ερώτημα είναι αν ο κόσμος που φοβάται στ’ αλήθεια τα αεροπλάνα θα τα φοβηθεί ακόμα… περισσότερο βλέποντας αυτή την ταινία. Αλλά και να γίνει αυτό, τουλάχιστον θα γίνει με γέλιο…
Τραγελαφικές καταστάσεις
Μαύρου χιούμορ κωμωδία και μυστήριο είναι ο χρυσός συνδυασμός στο «Μυστικό της μαύρης βαλίτσας» (La extorsion, Αργεντινή, 2023), όπου ένας πιλότος (Γκιγιέρμο Φραντσέλα) αναγκάζεται να γίνει «μεταφορέας» αποσκευών ύποπτου περιεχομένου καθώς η Υπηρεσία Πληροφοριών τον εκβιάζει απειλώντας να τινάξει τον γάμο του (και όχι μόνο) στον αέρα. Υποτίθεται ότι στην πραγματικότητα θέλουν να τον χρησιμοποιήσουν ως κατάσκοπο για ένα μεγάλο σχέδιο και το σχέδιο θα γίνει ένας ισχυρός πονοκέφαλος του πιλότου γιατί φυσικά τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Ο ένας προσπαθεί να τη φέρει στον άλλο, η προδοσία παραμονεύει και ο πιλότος βρίσκεται διαρκώς στο στόμα του λύκου.
Με τον Γκ. Φραντσέλα να κάνει όλη τη δουλειά τρέχοντας με γουρλωμένα τα μάτια από δω κι από κει, ο σκηνοθέτης Μαρτίνο Ζαϊντέλις δημιουργεί εντάσεις φαρσοειδούς χαρακτήρα αλλά και σχετική αγωνία (παρότι πάνω-κάτω μπορείς να προβλέψεις την κατάληξη). Με τις τραγελαφικές καταστάσεις που κάποια στιγμή θα φέρουν τον μονίμως αγχωμένο κεντρικό ήρωα σε πλήρες αδιέξοδο και με τους καλούς – σχετικά – ρυθμούς της, αυτή η ταινία καταφέρνει να μη σε αφήσει σε ησυχία και μπορεί να κάνει καλή παρέα σε αυτούς που επιθυμούν ένα ξέγνοιαστο βράδυ μπροστά στην οθόνη ενός θερινού σινεμά.
Σινεφίλ «τρέλα»
Γνωστός κυρίως από την πολύ δημοφιλή στην Ελλάδα ταινία «Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού», και δημιουργός εκκεντρικών κωμωδιών με δραματικό χαρακτήρα, ο Μισέλ Γκοντρί, με το «Λυσάρι της ζωής» (Le livre des solutions, Γαλλία, 2023), αποπειράται μια ματιά στον ίδιο τον κόσμο του κινηματογράφου. Ο κεντρικός ήρωας της ταινίας είναι ένας σχετικά νεαρός σκηνοθέτης (Πιερ Νινέ), ο οποίος αποφασίζει να κάνει ένα μεγάλο τόλμημα καριέρας κλέβοντας τους σκληρούς δίσκους με το περιεχόμενο της ταινίας, κρύβεται στην εξοχή παρέα με τη μοντέζ του (Μπλανς Γκαρντέν) και εκεί μπαίνει σε μια αλλόκοτη διαδικασία… υπαρξιακής αναζήτησης.
Το πάθος της σινεφιλίας και η τρέλα στην οποία μπορεί να οδηγήσει μαζί με τα τεράστια εμπόδια που κάθε ταινία αντιμετωπίζει ενώ δημιουργείται, έχουν εδώ τον πρώτο λόγο και ο Γκοντρί ξέρει πολύ καλά πώς να χειριστεί το θέμα γιατί το έχει ζήσει ο ίδιος στην πραγματικότητα. Ο εγωκεντρισμός και η εκτός ελέγχου συμπεριφορά του κεντρικού ήρωα ακυρώνουν το δίκιο που προφανώς είναι με το μέρος του.
Ο Γκοντρί δεν το ξεχνά και είναι αρκετά προσεκτικός ώστε να μην περιορίσει την ιστορία αμιγώς στον κόσμο του κινηματογράφου αλλά να κοιτάξει μέσω αυτής την ψυχή του κεντρικού ήρωα τον οποίο ο Πιερ Νινέ υποδύεται με αληθινό πάθος. Αυτή η δυναμική δημιουργεί τις βάσεις για μια ικανοποιητική κωμωδία με φόντο τον τόσο γοητευτικό και τόσο απρόβλεπτο κόσμο του κινηματογράφου.
Διαρκής γκρίνια
Στη μεγάλη λίστα των ταινιών ενηλικίωσης που είδαμε φέτος στις αίθουσες από κάθε γωνιά του πλανήτη, μια ακόμα προστίθεται και είναι το ελληνικό «Μέντιουμ» (2023) της Χριστίνας Ιωακειμίδη. Η ταινία παρακολουθεί την καθημερινότητα μιας έφηβης (Αγγελική Μπεβεράτιο) στην καυτή Αθήνα του Αυγούστου όπου έχει έρθει από την επαρχία. Επαναλαμβανόμενοι τσακωμοί ανάμεσα στην κεντρική ηρωίδα και τη μεγαλύτερη αδελφή της που είναι έγκυος, σεξουαλικές επιθυμίες με δυσάρεστες εξελίξεις, ο βουβός πόνος της πεθαμένης μητέρας, ένα υπαρξιακό, οικογενειακό και κοινωνικό χάος, μια ζωή που απλώς κυλάει μέσα στην αδιαφορία, την απάθεια, τη βαριεστημάρα και την αγένεια. Τίποτα που δεν έχουμε ξαναδεί και μια ταινία που παρότι συμπαγής ως κατασκευή, το μόνο που τελικά σου αφήνει είναι μια διαρκή γκρίνια.
Η drag σκηνή
Eρωτήματα που σχετίζονται με το φύλο, την εθνικότητα, τη θρησκεία και τη σεξουαλικότητα στο σύγχρονο ελληνικό τοπίο τίθενται στο ντοκιμαντέρ του Φιλ Ιερόπουλος «Avant-Drag!» (Ελλάδα, 2023) όπου παρακολουθούμε στιγμές από την καθημερινή δραστηριότητα δέκα drag performers από την Αθήνα, την ώρα που δημιουργούν τους δικούς τους προσωρινούς κόσμους ως καταφύγιο απέναντι σε μια πραγματικότητα που τους αντιμετωπίζει με επιφύλαξη ή και εχθρότητα.
Πρόκειται για μια νέα σκηνή που τα τελευταία χρόνια ανθεί και ο Ιερόπουλος την παρουσιάζει με σεβασμό προτείνοντας το drag ως μια τέχνη «μεταμόρφωσης» της πραγματικότητας και «καταφυγίου» για όλους όσοι νιώθουν στο περιθώριο.
Προβάλλονται επίσης
«Γουίνι το Αρκουδάκι: Αίμα και Μέλι ΙΙ» (Winnie the Pooh: Blood & Honey II, 2024), κινούμενα σχέδια του Ρις Φρέικ-Γουότερφιλντ στα οποία επιδιώκοντας να εκδικηθεί τον πρώην παιδικό του φίλο, ο Γουίνι το Αρκουδάκι επιστρέφει αποφασισμένος να βρει και να σκοτώσει τον Κρίστοφερ καθώς και τους ενήλικους που επέζησαν από το πάρτι για τα 5α γενέθλια του Κρίστοφερ. Το Αρκουδάκι, μαζί με τους τρομακτικούς τερατώδεις φίλους του, τον Κουκουβάγια και τον Τίγρη, αρχίζει να τους σκοτώνει έναν προς έναν.
«Φανταστικοί φίλοι» (If, ΗΠΑ, 2024) του Τζον Κρασίνσκι. Ενα κορίτσι που ανακαλύπτει ξαφνικά ότι μπορεί να βλέπει τους φανταστικούς φίλους όλων των παιδιών – καθώς και τι κάνει με αυτήν την υπερδύναμη – θα ζήσει τη μαγική περιπέτεια για να επανασυνδέσει τους ξεχασμένους Φανταστικούς Φίλους με τα αντίστοιχα παιδιά. Πρωταγωνιστούν οι Ράιαν Ρέινολντς, Τζον Κρασίνσκι, Κέιλι Φλέμινγκ και ακούγονται οι φωνές των Στιβ Καρέλ, Λούις Γκόσετ Τζούνιορ, που δίνουν ζωή σε χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων.
«Κρυμμένα μυστικά» (Sleeping dogs, HΠΑ, 2024) του Ανταμ Κούπερ. Ενας πρώην αστυνομικός (Ράσελ Κρόου) με απώλεια μνήμης θα πρέπει να λύσει το μυστήριο ενός άγριου φόνου, γεγονός που θα τον φέρει κατά πρόσωπο με ανατριχιαστικά μυστικά από το ξεχασμένο παρελθόν του.