Έκαναν ειρήνη ΗΠΑ και Κίνα; Κρατήστε μικρό καλάθι…
Η είδηση έχει κάνει ήδη τον γύρο του κόσμου. Ηνωμένες Πολιτείες και Κίνα φέρονται να έχουν κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς ένα συμβιβασμό στο μέτωπο του εμπορίου και των δασμών. Με το πρώτο βήμα, όπως αναφέρουν τα σχετικά ρεπορτάζ, να είναι η επανάληψη των εξαγωγών σπάνιων γαιών από την Κίνα – στην οποία αναλογεί σήμερα το 70% περίπου της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής – προς τις ΗΠΑ, για πολλές βιομηχανίες της οποίας τα συγκεκριμένα υλικά είναι ζωτικής (στην κυριολεξία) σημασίας.
Ώστε λοιπόν, οι δύο αντιπροσωπείες τα βρήκαν σε όλα στις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν, αρχικά στη Γενεύη και μετά στο Λονδίνο; Κι αυτό έδωσε τη δυνατότητα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον Σι Τζινπίνγκ να συμφωνήσουν επιτέλους να θάψουν τα τόμαχοκ του (εμπορικού) πολέμου και να κηρύξουν ειρήνη μεταξύ τους; Κι αν ναι, μήπως όσα ειπώθηκαν και γράφτηκαν τους περασμένους μήνες ήταν απλώς αφηγήματα πολιτικής και δημοσιογραφικής φαντασίας – με άλλα λόγια, πολύ κακό για το τίποτα;
Η αλήθεια είναι ότι σε αυτά τα θέματα καλό είναι κανείς να κρατά «μικρό καλάθι», όπως λέει και ο σοφός λαός. Ειδικά όταν η είδηση προήλθε αρχικά από τα χείλη του Αμερικανού προέδρου ο οποίος, όπως όλοι γνωρίζουν πλέον, δεν το έχει σε τίποτα σήμερα να μιλά για ειρήνη και αύριο να δίνει διαταγή να ξεκινήσουν βομβαρδισμοί – είτε με πυραύλους και βόμβες είτε με δασμούς. Και πολύ περισσότερο όταν οι πρώτες αντιδράσεις του Πεκίνου ήταν μάλλον συγκρατημένες, αφήνοντας να εννοηθεί ότι – αν και έχει υπάρξει ένα πλαίσιο συμφωνίας – όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά.
Το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου, συγκεκριμένα, ανέφερε σε σχετική του ανακοίνωση ότι «η Κίνα θα προχωρήσει βάσει του νόμου στην εξέταση και την έγκριση συγκεκριμένων αιτημάτων για εξαγωγές που αφορούν τα είδη που υπόκεινται σε έλεγχο και ικανοποιούν τις απαιτήσεις (…) Οι Ηνωμένες Πολιτείες, κατά συνέπεια, θα άρουν σειρά περιοριστικών μέτρων έναντι της Κίνας».
Τι καταλαβαίνει κανείς από αυτό; Ουσιαστικά, ότι οι δύο πλευρές θα προχωρούν βήμα-βήμα και ότι ανά πάσα στιγμή, αντί να κάνουν το επόμενο, μπορούν να βρεθούν εκ νέου στα χαρακώματα. Εξάλλου, οι λεπτομέρειες δεν είναι γνωστές – και, ως γνωστό, ο διάβολος κρύβεται συνήθως στις λεπτομέρειες.
Όλα τα μέτωπα ανοιχτά
Δεν πρέπει να ξεχνάμε, άλλωστε, ότι οι δασμοί που έχει επιβάλει η μία στις εισαγωγές από την άλλη – 145% οι ΗΠΑ και 125% η Κίνα – δεν έχουν καταργηθεί, αλλά έχουν απλώς «παγώσει», με τα ισχύοντα σήμερα ποσοστά να είναι 30% και 10% αντιστοίχως. Επίσης, σε ισχύ παραμένει και το εμπάργκο που έχει επιβάλει η Ουάσιγκτον, ήδη από την προεδρία Μπάιντεν, στις εξαγωγές μικροτσίπ στην Κίνα, προσπαθώντας να ανακόψει την αλματώδη εξέλιξή της στις νέες τεχνολογίες και την τεχνητή νοημοσύνη.
Στη μεγάλη εικόνα δε, που περιλαμβάνει και τα ανοιχτά γεωπολιτικά ζητήματα, το τοπίο μοιάζει να «γκριζάρει» ακόμη περισσότερο. Η κυριαρχία στον Ειρηνικό και τη νοτιοανατολική Ασία, ειδικότερα δε στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, η τύχη της Ταϊβάν, η πολύτιμη στήριξη που παρέχει ο Σι στον Πούτιν στον πόλεμο της Ουκρανίας, η επέκταση του νέου «Δρόμου του Μεταξιού» και πολλά ακόμη αποτελούν διαρκώς αιτίες τριβής και μπορούν να αποτελέσουν εστίες σύγκρουσης ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα.
Θα έπρεπε να είναι κάτι αναμενόμενο. Η νυν και η ανερχόμενη υπερδύναμη δεν έχουν λύσει ακόμη τους λογαριασμούς τους, ούτε έχουν ξαναμοιράσει τον κόσμο με τρόπο οριστικό και βιώσιμο. Μέχρι να συμβεί αυτό, η ιστορία διδάσκει ότι θα ζήσουμε πολλά ακόμη επεισόδια, στην πλειοψηφία τους «θερμά». Το ζητούμενο είναι να μην ζήσουμε ένα νέο παγκόσμιο πόλεμο, διότι τότε δύσκολα η ανθρωπότητα θα την βγάλει καθαρή.