Βρετανία: Βασιλικά δείπνα και οργή στους δρόμους
Aπό τη μια οι χρυσοποίκιλτες άμαξες, οι μπάντες με γκάιντες και τύμπανα και η θερμή επίσημη υποδοχή από τον βασιλιά Κάρολο και από την άλλη μεγάλες διαδηλώσεις με τους χιλιάδες συμμετέχοντες να αποκαλούν τον Ντόναλντ Τραμπ «φασίστα». Η ιστορική δεύτερη επίσκεψη του αμερικανού προέδρου στη Βρετανία εκτυλίσσεται μέσα σε μεγαλοπρέπεια, αυστηρά μέτρα ασφαλείας, επενδύσεις στην τεχνολογία και διαμαρτυρίες.
Ο Τραμπ και η σύζυγός του Μελάνια έφτασαν στο κάστρο του Ουίνδσορ, το παλαιότερο και μεγαλύτερο κατοικημένο κάστρο στον κόσμο και κατοικία βρετανών μοναρχών επί σχεδόν 1.000 χρόνια. Τον υποδέχτηκαν ο βασιλιάς Κάρολος, η σύζυγός του Καμίλα, ο διάδοχος πρίγκιπας Ουίλιαμ και η σύζυγός του Κέιτ, πριν η πομπή με τις εντυπωσιακές άμαξες τον ξεναγήσει στους εξωτερικούς χώρους. Oι μπάντες έπαιξαν στρατιωτικά εμβατήρια και τα βρετανικά Arrow έσκισαν τον αέρα, ως μέρος αυτού που η βρετανική κυβέρνηση είχε περιγράψει ότι θα είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική τελετή υποδοχής ξένου ηγέτη. Χθες το βράδυ παρετέθη προς τιμήν τού αμερικανού προέδρου επίσημο δείπνο στο κάστρο, με τη συμμετοχή πολλών επιχειρηματιών, καθώς οι συμφωνίες που θα υπογραφούν σήμερα μεταξύ των δύο πλευρών στους τομείς της ενέργειας και της τεχνολογίας υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 10 δισ. δολάρια.
Η επίσκεψη αποτελεί μέρος μιας προσπάθειας της βρετανικής κυβέρνησης να συνεργαστεί με έναν πρόεδρο που επέστρεψε στο αξίωμα με ελάχιστο ενδιαφέρον για τη διατήρηση της διεθνούς τάξης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ενδεχομένως να τον αποπροσανατολίσει σε βασικά ζητήματα που επηρεάζουν τα δύο έθνη. Το γεγονός ότι ο Τραμπ προσκλήθηκε στη Βρετανία για μια δεύτερη κρατική επίσκεψη – μετά την πρώτη του το 2019 – είναι από μόνο του μια σπάνια διπλωματική χειρονομία που κανένας άλλος αμερικανός πρόεδρος δεν έχει απολαύσει.
Ο αμερικανός πρόεδρος δεν μπορούσε να κρύψει τη χαρά του. Κατά την άφιξή του, είπε στους δημοσιογράφους ότι αγαπούσε τη Βρετανία. «Είναι ένα πολύ ξεχωριστό μέρος», τόνισε. Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ελπίζει να χρησιμοποιήσει αυτό το συναίσθημα, καθώς η κυβέρνησή του επιδιώκει να εδραιώσει την «ειδική σχέση» των δύο κρατών, να εμβαθύνει τους οικονομικούς δεσμούς, να εξασφαλίσει επενδύσεις, να συζητήσει τους δασμούς και να πιέσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ για τα φλέγοντα θέματα της Ουκρανίας και του Ισραήλ. Εταιρείες όπως οι Microsoft, Nvidia, Google και OpenAI έχουν ήδη δεσμευτεί για ποσά ύψους 42 δισ. δολαρίων σε επενδύσεις στη Βρετανία τα επόμενα χρόνια, στην τεχνητή νοημοσύνη, την κβαντική υπολογιστική και την πολιτική πυρηνική ενέργεια.
Ο Στάρμερ επιθυμεί επίσης περαιτέρω πρόοδο στο εμπόριο, αφού η Βρετανία εξασφάλισε την πρώτη συμφωνία με τον Τραμπ για τη μείωση ορισμένων δασμών. Οι συνομιλίες μπορεί να αφορούν τους εναπομείναντες δασμούς στον χάλυβα, το ουίσκι και τον σολομό. «Θέλουν να δουν αν μπορούν να βελτιώσουν λίγο την εμπορική συμφωνία», δήλωσε ο Τραμπ όταν έφυγε από τον Λευκό Οίκο για τη Βρετανία την Τρίτη.
Ομως, ενώ ο Στάρμερ βασίζεται στη βασιλική φιλοξενία για τον αμερικανό πρόεδρο, του οποίου η μητέρα καταγόταν από τη Σκωτία, παραμένουν πολλές οι παγίδες για τον πρωθυπουργό της Βρετανίας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Τραμπ είναι ευρέως αντιδημοφιλής στη Βρετανία και ο ηγέτης των Εργατικών, αντιμέτωπος με την κατακόρυφη πτώση της δημοφιλίας του και τα οικονομικά προβλήματα, θα πρέπει να δείξει ότι μπορεί να αποκομίσει οφέλη. Οι δρόμοι του Κεντρικού Λονδίνου γέμισαν χθες από χιλιάδες διαδηλωτές που συμμετείχαν στην κύρια διαμαρτυρία του συνασπισμού «Σταματήστε τον Τραμπ». Πολλοί κρατούσαν πλακάτ που εξέφραζαν θυμό και απογοήτευση για ένα ευρύ φάσμα πολιτικών ζητημάτων, από την κλιματική αλλαγή και το δικαίωμα στην άμβλωση μέχρι τη γενοκτονία στη Γάζα, τον πυρηνικό αφοπλισμό, τη μοναρχία και τον ρατσισμό. Στα πλακάτ υπήρχαν συνθήματα όπως «κάντε τους ρυπαίνοντες να πληρώσουν», «σταματήστε τον εξοπλισμό του Ισραήλ» και «σταματήστε τον Τραμπ, σταματήστε τον φασισμό». Ο δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Καν κατηγόρησε τον πρόεδρο Τραμπ ότι «υποδαυλίζει τις φλόγες της διχαστικής, ακροδεξιάς πολιτικής σε όλο τον κόσμο» σε άρθρο του στην εφημερίδα “Guardian”.
Μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και ενός είδους αμηχανία, όπως την περιέγραψαν δημοσιογράφοι του BBC, για το θέμα του καταδικασμένου για μαστροπεία ανηλίκων χρηματιστή Τζέφρι Επστιν – φίλοι του οποίου ήταν τόσο ο πρίγκιπας Αντριου όσο και ο Τραμπ. Το θέμα αναμένεται να αναφερθεί σήμερα στη συνέντευξη Τύπου από δημοσιογράφους, κάτι που καμία πλευρά δεν επιθυμεί, καθώς θα ολοκληρώνουν τις διμερείς συνομιλίες στο Τσέκερς, τη θερινή κατοικία των βρετανών πρωθυπουργών.