Διχασμός στην ΕΕ για τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης
Στην άτυπη σύνοδο κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κοπεγχάγη, ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που κυριάρχησαν ήταν η διαχείριση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Το θέμα διχάζει εδώ και καιρό τα κράτη-μέλη, καθώς αφορά τη χρηματοδότηση της άμυνας και της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους μπλόκαραν συναλλαγές με τη ρωσική κεντρική τράπεζα και το υπουργείο Οικονομικών, δεσμεύοντας περιουσιακά στοιχεία αξίας 300-350 δισ. δολαρίων. Πρόκειται κυρίως για κρατικά ομόλογα, που διακρατούνται σε ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει τώρα τη χρήση των τόκων από αυτά τα «παγωμένα» κεφάλαια, προκειμένου να ενισχύσει την Ουκρανία. Το Κρεμλίνο, ωστόσο, προειδοποίησε πως θα κινηθεί νομικά εναντίον οποιασδήποτε χώρας ή θεσμού επιχειρήσει να κατασχέσει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, υπογραμμίζοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα πλήξει σοβαρά τις ευρωπαϊκές επενδύσεις.
Διχασμός στην ΕΕ
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν διχασμένοι κατά την άφιξή τους στη σύνοδο. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ δεν θα επιτρέψει στη Ρωσία να σπείρει «διχασμό και άγχος στις κοινωνίες μας», επαναλαμβάνοντας τη στήριξή της στην κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Αντίθετα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επέμεινε ότι κάθε απόφαση πρέπει να είναι συμβατή με το διεθνές δίκαιο, θέση που συμμερίζεται και ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Λουκ Φρίντεν, ο οποίος τόνισε πως «δεν μπορείς να παίρνεις τόσο εύκολα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε άλλο κράτος».
Από την άλλη πλευρά, ο Σουηδός πρωθυπουργός Ούλφ Κρίστερσον υποστήριξε μια πιο «επιθετική» αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» να παραμένουν αναξιοποίητα. Στην ίδια κατεύθυνση τάχθηκαν και οι ηγέτες της Φινλανδίας, της Εσθονίας και της Λετονίας.
Η γερμανική πρόταση
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, με άρθρο του στους Financial Times, πρότεινε τη χορήγηση δανείου ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, με εγγυήσεις από τα κράτη-μέλη και πόρους που θα προέλθουν από τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Όπως σημείωσε, μια τέτοια κίνηση θα ενίσχυε την ανθεκτικότητα της Ευρώπης απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.
Η συζήτηση παραμένει ανοιχτή, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να καλείται να βρει ισορροπία ανάμεσα στη νομική ασφάλεια και την ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας, σε μια στιγμή που η ρωσική εισβολή συνεχίζει να δοκιμάζει την ευρωπαϊκή ενότητα.