Έκρηξη συνταξιοδοτήσεων: Οι τρεις αιτίες της μεγάλης φυγής και οι αλλαγές που έρχονται
Έκρηξη των συνταξιοδοτήσεων για το τρέχον έτος, αλλά και για το 2026, προβλέπουν οι ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση. Υπολογίζεται ότι για τρίτη συνεχή χρονιά θα συνταξιοδοτηθούν το 2025 περίπου 200.000 άτομα, δηλαδή συνολικά θα υπάρξουν πάνω από 600.000 αποχωρήσεις από τις αρχές του 2023.
Ήδη η ροή των νέων συνταξιοδοτήσεων στο α’ εξάμηνο του 2025 δείχνει πως οδεύουμε σε νέο ρεκόρ, καθώς οι αιτήσεις έφτασαν ήδη στις 97.334, πολύ κοντά στα επίπεδα του αντίστοιχου διαστήματος του 2024 που έκλεισε με 197.228 αιτήσεις. Ειδικότερα, τον περασμένο Ιούνιο υποβλήθηκαν 17.075 αιτήσεις, όταν τον Ιούνιο του 2024 είχαν υποβληθεί μόλις 15.215 αιτήσεις.
Είχαν προηγηθεί ο Ιανουάριος με 15.896 νέες αιτήσεις, ο Φεβρουάριος με 16.336, ο Μάρτιος με 15.809, ο Απρίλιος με 16.568 και ο Μάιος με 16.195.
Για ολόκληρο το 2024 τη συνταξιοδότηση επέλεξαν 197.228 εργαζόμενοι, δηλαδή 6.860 περισσότεροι από το προηγούμενο έτος (2023). Από ιδρύσεως του ΕΦΚΑ το 2017 έως και σήμερα, τα έτη της μαζικής φυγής στη σύνταξη ήταν τα 2021, 2022 και 2024.
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι βασικοί λόγοι της μαζικής συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων είναι οι εξής:
Το ενδεχόμενο αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης από το 2027. Τονίζεται ότι στο τέλος του 2026 θα κληθεί να αποφασίσει η κυβέρνηση για το αν και πώς θα αυξηθούν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα μας από 1/1/2027, με βάση τις εξελίξεις στο προσδόκιμο ζωής. Επισημαίνεται ότι η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει μηχανισμό αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από το έτος 2021 και μετά, που θα προσαρμόζει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής κάθε τρία χρόνια.
Το νέο ευνοϊκό καθεστώς για την εργασία μετά τη συνταξιοδότηση, το οποίο επιτρέπει σε συνταξιούχους να απασχολούνται χωρίς περικοπή της σύνταξής τους. Το μέτρο σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Τονίζεται ότι με το νέο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων από 1/1/2024 δεν κόβεται καμία σύνταξη (πλην της απασχόλησης συνταξιούχων κάτω των 62 ετών στο Δημόσιο) και όσοι αναλαμβάνουν εργασία καταβάλλουν ειδικό πόρο στον ΕΦΚΑ με 10% επί του μισθού ή με προσαύξηση της εισφοράς του κλάδου κύριας σύνταξης κατά 50% αν είναι συνταξιούχοι με ελεύθερο επάγγελμα. Προϋπόθεση για να αρχίσει να μετρά η προσαύξηση είναι να δηλώσουν ότι απασχολούνται στον ΕΦΚΑ.
Η συνταξιοδότηση της γενιάς των λεγόμενων baby boomers, που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964. Η εν λόγω γενιά, που χαρακτηρίζεται από έκρηξη του αριθμού των γεννήσεων, αναπτύχθηκε στην Ελλάδα μεταξύ 1960 και 1965, πολύ αργότερα από την υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ, καθώς οι Έλληνες για να αρχίσουν να γεννούν έπρεπε πρώτα να αφήσουν πίσω τις πληγές του Εμφυλίου και τη φτωχική δεκαετία του 1950. Σε εκείνη την πενταετία καταγράφονταν 170.000 γεννήσεις τον χρόνο, τη στιγμή που σήμερα οι γεννήσεις δεν ξεπερνούν τις 90.000 τον χρόνο. Σύμφωνα με έρευνα του 2016 (Ρομπόλης, Μπέτσης), η συνταξιοδότηση των baby boomers θα γίνει την περίοδο 2022-2029 και σε αυτό το χρονικό διάστημα ο ετήσιος ρυθμός συνταξιοδοτήσεων θα είναι διπλάσιος από ό,τι την περίοδο 2015-2022 (5% ετησίως).
Αυξήσεις στις συντάξεις
Επισημαίνεται ότι η αύξηση συντάξεων το νέο έτος θα κινηθεί – σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις – στο 2,35% μεικτά, δηλαδή κάτω από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό. Με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις, οι αυξήσεις στις συντάξεις έως 850 ευρώ θα ανέλθουν σε έως 20 ευρώ τον μήνα, στις μεσαίες συντάξεις των 1.300-1.500 ευρώ θα ανέλθουν έως 35 ευρώ τον μήνα και στις υψηλές θα φτάσουν έως 70 ευρώ τον μήνα. Σε ετήσια βάση, στις μεσαίες συντάξεις η αύξηση θα ανέλθει στα 450 ευρώ και στις υψηλές, πάνω από 2.700 ευρώ, θα φτάσει στα 780 ευρώ ετησίως.
Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος από το νέο έτος για αυξήσεις συντάξεων σε όσους παλιούς συνταξιούχους (πριν από το 2016) είχαν προσωπική διαφορά. Έτσι, από τον Ιανουάριο του 2026 και σε μόνιμη βάση όλοι οι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν αύξηση βάσει πληθωρισμού και ΑΕΠ, καθώς δεν θα συμψηφίζεται το 50% της προσωπικής διαφοράς με την αύξηση της σύνταξης. Επίσης, από τον Ιανουάριο του 2027 καταργείται πλήρως ο συμψηφισμός της προσωπικής διαφοράς με την αύξηση της σύνταξης.