Πρόκληση για την Αριστερά η αγωνία της κοινωνίας για διέξοδο

Πυκνή από εξελίξεις η περίοδος που διανύουμε. Κυριαρχούν ερωτήματα και αντιφάσεις σε σχέση με την αναγκαιότητα, αλλά κυρίως με την κατεύθυνση στην αναζήτηση πολιτικής διεξόδου. Παγιώνεται μια κοινωνική πλειοψηφία που θέλει την ήττα της πολιτικής και του καθεστώτος του κυβερνώντος κόμματος.

Αυτή η κοινωνική πλειοψηφία έχει εδώ και αρκετό καιρό μια επιδραστική παρουσία, με απαιτήσεις και κινητοποιήσεις, ως θετική εξέλιξη της εικόνας της «κοινωνίας μειωμένων προσδοκιών».

Η μετάβαση αυτή ανατροφοδοτείται με κεντρικά αιτήματα την αξιοπρεπή διαβίωση και τη «Δικαιοσύνη Παντού», απέναντι σε οικονομικές πολιτικές και παραβιάσεις του κράτους δικαίου που τις υπονομεύουν.

Η πολιτική έκφραση των τάσεων που καταγράφονται σε αυτή τη μεταβατική περίοδο δεν είναι μονοσήμαντη. Συμπίπτουν στο αίτημα να βρεθούν ο πρωθυπουργός και η νυν κυβέρνηση σε αποδρομή το ταχύτερο δυνατόν.

Οι αντισυστημικές τάσεις αναφύονται μέσα σε ένα ευρύ φάσμα ιδεολογικών επιλογών, με τις οποίες αναμετριέται το σημερινό πολιτικό σύστημα. Βεβαίως, η εγγενής τάση για τη συντήρησή του έναντι της αμφισβήτησής του έχει πάντα τον πρώτο λόγο.

Σε αυτή την κατεύθυνση καταγράφονται επιλογές, όπως η αντικατάσταση «εν κινήσει» της ηγεσίας της ΝΔ, αλλά και η προσπάθεια σύγκλισης με τον ισχυρό αστερισμό κομμάτων «από τα δεξιά», που έχουν μεγαλύτερη ιδεολογική συγγένεια, ταυτότητα και συνοχή. Προφανής στόχος είναι η παράταση της παραμονής στην εξουσία κυβερνήσεων της Δεξιάς. Βεβαίως, διαμορφώνονται πάντοτε γέφυρες για το ενδεχόμενο – λόγω εκλογικού νόμου – κυβερνητικής συνεργασίας με πολιτικές δυνάμεις του Κέντρου.

Αντίπαλη, αλλά όχι εχθρική προς το παρόν πολιτικό σύστημα, εμφανίζεται η εκδοχή για την ανασύσταση ενός νέου συστημικού δικομματισμού. Με την ανάδειξη ενός αντίπαλου δέους, υπό τη μορφή «νέου κόμματος», για την καλύτερη διαχείριση της υπάρχουσας πολιτικής ατζέντας επιλογών και στα όριά της.

Η πρώτη εκδοχή αφορά στο «εσωτερικό της Δεξιάς» και τις επιλογές μεγάλων συμφερόντων που έχουν προσδεθεί απολύτως στην ασκούμενη πολιτική. Για να υπάρξει το δεύτερο σενάριο, είμαστε μάρτυρες μιας συστηματικής επικοινωνιακής προσπάθειας από δημοσιολογούντες, δημοσκόπους, αλλά και από σιωπηλούς – ως προς τις προθέσεις τους – πρώην πρωθυπουργούς, «ερήμην τους» κατά τα άλλα, για την έκφραση «του άλλου», «του νέου», ενός κόμματος που θα έρχεται σε επαφή με την κυρίαρχη αναζήτηση στην κοινωνία.

Η άποψή μου είναι ότι το προοδευτικό πρόσημο στις εξελίξεις δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την Αριστερά. Τη σύγχρονη Αριστερά, με τις παραδόσεις, τις αξίες, τις πρόσφατες εμπειρίες στη διακυβέρνηση, τον αναγκαίο αναστοχασμό, την Αριστερά της οικολογίας και των δικαιωμάτων. Δεν «χωράει», δεν εκπροσωπείται σε αυτό το πιθανολογούμενο σενάριο η Αριστερά που δεν θέλει να μεταλλαχθεί, αλλά να πολιτεύεται, να συμμετέχει στα κινήματα και να διαμορφώνει το δικό της διακριτό πρόγραμμα και ευρείες συνεργασίες σε όλα τα επίπεδα.

Η ενωτική ανασύνθεση, ως πρόκληση και πάγια άποψη της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς, πρέπει να αναζητήσει και τη δυνατότητα εκλογικών συνεργασιών. Για μια νέα αξιοπιστία, φερεγγυότητα και ελπίδα – ιδιαίτερα των λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας – στις δυνάμεις της Αριστεράς, μπορεί και πρέπει να υπάρξει ένα επεξεργασμένο, ανοικτό, ριζοσπαστικό πρόγραμμα που θα καθιστά την επιλογή «Δημοκρατία και Δικαιοσύνη Παντού» ρεαλιστική και θα της δίνει ορατό βάθος για τις αναγκαίες μεγάλες τομές: για μια πάγια πολιτική Ειρήνης, για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, για τη στήριξη της εργασίας, για το πράσινο αναπτυξιακό κράτος και την ψηφιακή μετάβαση, για την αναδιαμόρφωση του κοινωνικού κράτους.

Δημόσια είναι κραυγαλέα – και ενδεικτική της αναζήτησης πολιτικών που θα ικανοποιούν όλους – η πλήρης υποτίμηση, ως προτεραιότητας, αυτής της προγραμματικής συζήτησης.

Μέσα στη νέα διεθνή κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από ένα φαινόμενο ισχυρής πολυκρίσης, δεν μπορούν – ιδίως με την άνοδο της Ακροδεξιάς – να δώσουν διέξοδο οι αντιφατικές πολιτικές της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας και του χώρου του Κέντρου. Είναι αναγκαία, προφανώς, «εν κινήσει» και μέσω πρωτοβουλιών για ευρύτερες συνεργασίες, η αντιπαράθεση με βάση καθαρές, σύγχρονες, αριστερές θέσεις και ιδεολογικές αντιλήψεις.

Όλοι κρινόμαστε – κόμματα που αναφέρονται στην Αριστερά, την πολιτική Οικολογία, την Κεντροαριστερά – για το εάν εργαζόμαστε για τη διαμόρφωση της προοδευτικής λύσης διεξόδου. Με ειλικρίνεια, χωρίς παραγοντισμούς, στον αντίποδα αντιλήψεων για προσωποπαγή, αδιαμεσολάβητη (!) και, στην ουσία, μεταπολιτική σχέση με την κοινωνία.

Ο Νίκος Βούτσης είναι πρώην πρόεδρος της Βουλής