Τραμπ εναντίον BBC: Τα εμπόδια που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η νομική επιχειρηματολογία του προέδρου

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ  Ντόναλντ Τραμπ, απείλησε να μηνύσει το BBC ζητώντας αποζημίωση ύψους έως και 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων (περίπου 760 εκατ. λιρών), κατηγορώντας τον οργανισμό ότι προέβη σε «ψευδείς, δυσφημιστικές, υποτιμητικές και εμπρηστικές δηλώσεις» εις βάρος του σε ντοκιμαντέρ της εκπομπής Panorama.

Σε επιστολή προς το BBC, η νομική ομάδα του Τραμπ απαίτησε τρία πράγματα: «πλήρη και δίκαιη ανάκληση» του προγράμματος, δημόσια συγγνώμη και «κατάλληλη αποζημίωση προς τον Πρόεδρο Τραμπ για τη ζημία που προκλήθηκε».

Ωστόσο, ειδικοί στα μέσα ενημέρωσης και στο δίκαιο περί δυσφήμισης εκτιμούν ότι ο Τραμπ θα βρεθεί αντιμέτωπος με σημαντικά νομικά εμπόδια, κυρίως λόγω των αυστηρών προστασιών που παρέχει η Πρώτη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ στην ελευθερία του Τύπου.

Η αφορμή: Το ντοκιμαντέρ του Panorama και η «κομμένη» ομιλία

Η διαμάχη ξεκίνησε μετά από δημοσίευμα της Telegraph, το οποίο αποκάλυψε ένα εσωτερικό υπόμνημα που επέκρινε το ντοκιμαντέρ του BBC και τον τρόπο που είχε επεξεργαστεί την ομιλία του Τραμπ της 6ης Ιανουαρίου 2021, την ημέρα των ταραχών στο Καπιτώλιο.

Το Panorama φέρεται να παρουσίαζε τον Τραμπ να λέει: «Θα περπατήσουμε μέχρι το Καπιτώλιο… και θα είμαι εκεί μαζί σας. Και θα πολεμήσουμε. Θα πολεμήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις.»

Όμως, σύμφωνα με την ομάδα του, ο Τραμπ είπε στην πραγματικότητα: «Θα περπατήσουμε μέχρι το Καπιτώλιο και θα επευφημήσουμε τους γενναίους γερουσιαστές, τους βουλευτές και τις γυναίκες μας.»

Η νομική του ομάδα υποστηρίζει ότι το BBC «επιδίωξε σκόπιμα να παραπλανήσει πλήρως τους τηλεθεατές του» συνδυάζοντας τρία διαφορετικά αποσπάσματα της ομιλίας, προκαλώντας «συντριπτική οικονομική ζημία και ζημία στη φήμη του».

Το νομικό πλαίσιο: Η «πραγματική κακία» και η υπόθεση New York Times v. Sullivan

Η Πρώτη Τροπολογία  του Αμερικανικού Συντάγματος προστατεύει ευρέως την ελευθερία του λόγου και του Τύπου. Η καθοριστική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ το 1964 στην υπόθεση New York Times Co. v. Sullivan έθεσε τον υψηλό πήχη για τους ενάγοντες που είναι δημόσια πρόσωπα.

Σύμφωνα με αυτήν, ένα δημόσιο πρόσωπο που μηνύει για δυσφήμιση πρέπει να αποδείξει «actual malice»  δηλαδή ότι η επίμαχη δήλωση έγινε «με γνώση της ψευδούς φύσης της ή με απερίσκεπτη αδιαφορία για το αν ήταν αληθής ή ψευδής».

Όπως εξηγεί ο Τζορτζ Φρίμαν, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Πόρων για το Δίκαιο των Μέσων Ενημέρωσης στη Νέα Υόρκη, «όλα αυτά δημιουργούν κάποιες δυσκολίες για έναν ενάγοντα, νομίζω».

Ωστόσο, ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Μπερτ Νιούμπορν, θεωρεί ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «έχει ένα σημείο»: «Η πραγματική κακία εδώ είναι η εν γνώσει διάδοση κάτι που υποτίθεται ότι ήταν αυτό που ειπώθηκε αυτολεξεί, αλλά δεν είναι. Το λάθος δεν ισοδυναμεί με αθώα συρραφή.»

Παρά ταύτα, ο Νιούμπορν θεωρεί ότι το ενδεχόμενο να του επιδικαστούν υπέρογκες αποζημιώσεις «είναι λιγότερο πιθανό».

Ζητήματα δικαιοδοσίας και παραγραφής

Η παραγραφή για δυσφήμιση στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένα έτος, προθεσμία που έχει ήδη λήξει, αφού το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε τον Οκτώβριο του 2024. Στη Φλόριντα, όπου ο Τραμπ έχει δηλώσει την πρόθεσή του να καταθέσει αγωγή, η προθεσμία είναι δύο χρόνια.

Όμως, η προσφυγή στις ΗΠΑ σημαίνει ότι θα αντιμετωπίσει αυστηρότερα νομικά πρότυπα. Για να έχει ισχύ η υπόθεση, ο Τραμπ θα πρέπει να αποδείξει ότι το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε ή ήταν διαθέσιμο στη Φλόριντα  κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει επιβεβαιωθεί.

«Η καλύτερη ευκαιρία του BBC να απορρίψει την υπόθεση θα ήταν να υποστηρίξει ότι η πολιτεία δεν έχει δικαιοδοσία, επειδή δεν υπήρξε επαρκής αποκάλυψη των πληροφοριών στη Φλόριντα», σημείωσε ο Νιούμπορν.

Οι πιθανότητες επιτυχίας και το ύψος της αποζημίωσης

Ακόμη κι αν το δικαστήριο δεχθεί τη δικαιοδοσία, το να εξασφαλίσει ο Τραμπ αποζημίωση ύψους 1 δισ. δολαρίων θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο.

Η καθηγήτρια Λυρίσα Λίντσκεϊ της Νομικής Σχολής Λέβιν, του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, επισημαίνει: «Δεδομένου ότι κέρδισε την προεδρία μετά από αυτό και συνέχισε να βγάζει χρήματα από τις επιχειρήσεις του, φαίνεται απίθανο να μπορέσει να αποδείξει ζημιές αξίας ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.»

Το ιστορικό των αγωγών Τραμπ κατά ΜΜΕ

Ο Τραμπ έχει καταθέσει αρκετές αγωγές εναντίον αμερικανικών ειδησεογραφικών οργανισμών, συχνά ζητώντας τεράστια ποσά. Το 2025, η Paramount, μητρική εταιρεία του CBS News, συμφώνησε να του καταβάλει 16 εκατ. δολάρια, ενώ το ABC News κατέβαλε 15 εκατ. δολάρια μετά από ψευδή ισχυρισμό του παρουσιαστή Τζορτζ Στεφανόπουλου.

Αντίθετα, η αγωγή του κατά των New York Times για 15 δισ. δολάρια απορρίφθηκε ως «ακατάλληλη και απαράδεκτη», αν και το δικαστήριο του επέτρεψε να υποβάλει εκ νέου συντομότερη εκδοχή.

Τέλος, σύμφωνα με τον Σεθ Στερν, διευθυντή υπεράσπισης του Ιδρύματος Ελευθερίας του Τύπου, «Δεν τον νοιάζει αν κερδίσει ή όχι. Το θέμα είναι να εκφοβίσει και να τιμωρήσει όσους θεωρεί επικριτικούς απέναντί του.»

Πηγή: BBC