Η ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου θα αυξάνεται έως το 2050

Η ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου παγκοσμίως θα αυξάνεται συνεχώς έως το 2050 εάν δεν αλλάξουν οι πολιτικές, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΙΕΑ). Πρόκειται για παραδοχή που αποκλίνει από προηγούμενες εκτιμήσεις του ΙΕΑ, φρένο στη ζήτηση έως το 2030 και εκκλήσεις για ταχεία μετάβαση σε καθαρότερα καύσιμα. Αυτό συμπίπτει με έντονη κριτική των ΗΠΑ και του ΟΠΕΚ προς τον ΙΕΑ, κατηγορώντας τον Οργανισμό για υπερβολική εστίαση σε θέματα κλιματικής αλλαγής.

Ο εποπτικός φορέας ενεργειακής ασφάλειας με έδρα το Παρίσι προέβλεψε ουσιαστικά ότι ο πλανήτης πιθανότατα δεν θα επιτύχει τον στόχο του να περιορίσει τη μέση αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή. Ο στόχος αυτός έχει τεθεί ώστε να αποφευχθούν οι πιο καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ο IEA δέχεται σημαντικές πιέσεις από τις ΗΠΑ το τελευταίο διάστημα επειδή είχε εστιάσει περισσότερο στην προβολή πολιτικών καθαρής ενέργειας. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μπάιντεν ο ΙΕΑ προέβλεπε ότι η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα κορυφωνόταν αυτή τη δεκαετία και ζητούσε να τερματιστούν οι επενδύσεις σε νέα έργα πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, προειδοποιώντας ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή εάν ο κόσμος ήθελε να επιτύχει μηδενικές καθαρές εκπομπές έως τα μέσα του αιώνα.

Τώρα όμως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καλεί ανοικτά τις αμερικανικές εταιρείες να επεκτείνουν την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ και οι ίδιες οι πετρελαϊκές, όπως η ΒΡ, που μέχρι πρόσφατα είχαν ανακοινώσει επενδύσεις σε πιο πράσινες μορφές ενέργειας, τώρα στρέφονται ξανά στα παραδοσιακά καύσιμα.

Η ετήσια έκθεση για τις παγκόσμιες προοπτικές της ενέργειας του ΙΕΑ (World Energy Outlook) χαρτογραφεί διαφορετικές πορείες για τη ζήτηση έως το 2050. Ειδικά φέτος η έκθεση αυτή βρέθηκε για τα καλά στο προσκήνιο επειδή το θέμα της ενέργειας έχει όχι μόνο σημαντική οικονομική αλλά και πολιτική χροιά.

Αξιωματούχοι της κυβέρνησης του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχουν κατηγορήσει τον Οργανισμό ότι πολιτικοποιεί την ενέργεια με το να αναφέρει – όπως έκανε μέχρι πρόσφατα – ότι η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί έως το 2030. Ο υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ μάλιστα είχε χαρακτηρίσει την προσδοκία για κορύφωση της ζήτησης πετρελαίου ως ανόητη.

Νέο σενάριο

Είναι επομένως αξιοσημείωτο ότι η έκθεση του 2025 εισήγαγε νέο σενάριο στο παιχνίδι που δείχνει ότι, δεδομένων των τρεχουσών κυβερνητικών πολιτικών, η ζήτηση πετρελαίου δεν θα σταθεροποιηθεί το 2030, αλλά θα φτάσει τα 113 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα μέχρι τα μέσα του αιώνα, αυξημένη κατά περίπου 13% από την κατανάλωση του 2024, σχολίαζε το Reuters.

Οι προβλέψεις του IEA, ο οποίος δημιουργήθηκε μετά το πετρελαϊκό σοκ του 1973, χρησιμοποιούνται παγκοσμίως ως σημείο αναφοράς από κυβερνήσεις και εταιρείες ενέργειας για τον σχεδιασμό πολιτικής και επενδύσεων.

Η αλλαγή στάσης από τον ΙΕΑ έχει καταγραφεί ήδη από τον Σεπτέμβριο. Εκείνο τον μήνα ο Οργανισμός παραδέχτηκε ότι πρέπει να επενδυθούν σε νέες προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου δισεκατομμύρια δολάρια – έχοντας προηγουμένως δεχτεί πυρά επειδή προέβαλλε πως τέτοιες επενδύσεις ήταν ασύμβατες με τους κλιματικούς στόχους. Ρεπουμπλικανοί νομοθέτες έχουν επιτεθεί στον Οργανισμό και έχουν επιδιώξει να μειώσουν τη χρηματοδότησή του.

Η στροφή του IEA έγινε δεκτή με ικανοποίηση από το καρτέλ παραγωγών πετρελαίου του ΟΠΕΚ, το οποίο έχει επανειλημμένα επιτεθεί στον Οργανισμό κατηγορώντας τον για εκστρατεία κατά του μαύρου χρυσού. Ο ΟΠΕΚ, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, προβλέπει εδώ και καιρό ότι η ζήτηση για πετρέλαιο θα συνεχίσει να αυξάνεται έως το 2050. «Οι (προηγούμενοι) τολμηροί ισχυρισμοί του IEA (για φρένο στη ζήτηση πετρελαίου) είχαν ραντεβού με την πραγματικότητα» σχολίασε δηκτικά για τις νέες προβλέψεις η Γραμματεία του ΟΠΕΚ από τα γραφεία του καρτέλ στη Βιέννη.