Ο αγρότης και η αγριότητα

Οι αγρότες δέρνονται από τα ΜΑΤ γιατί πρέπει, οργισμένοι, να εξωθηθούν στο λάθος. Να κλείσουν δρόμους και να έρθουν σε σύγκρουση με τους κατοίκους της πόλης. Απλό στη σύλληψη αστυνομικό σχέδιο, που προσπαθεί έτσι να διαχειριστεί (προφανώς και με πολιτική εντολή) το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ, τη συνακόλουθη, διάχυτη αίσθηση αδικίας, την κλιματική και υγειονομική καταστροφή της Θεσσαλίας, τη διαφθορά η οποία ανατρέπει, παραποιεί την ευρωπαϊκή, τη συλλογικά και δημοκρατικά αποφασισμένη, χρηματοδότηση της παραγωγής.

Η κατασταλτική βία είναι η κοντόφθαλμη και συμπιεστική προσπάθεια επίλυσης ενός βαθύτατα πολιτικού προβλήματος. Πάσχει και η ΚΑΠ, δηλαδή ο μακροπολιτικός σχεδιασμός και οι εφαρμογές στον διοικητικό μηχανισμό και οι πολιτικές ομηρείες στο διπλό αυτό σύστημα. Οι αγρότες είναι άραγε ορατοί μόνο με τις κινητοποιήσεις τους; «Υπάρχουν» μόνο ως τηλεοπτικό γεγονός κάθε περίοδο «μπλόκων»;

Η συγκέντρωση του ελλαδικού πληθυσμού στις πόλεις, ιδίως μετά τον εμφύλιο πόλεμο, δηλαδή η βίαιη αστικοποίηση (σε μεγάλο βαθμό για πολιτικούς λόγους), «εξαφάνισε» την εικόνα, την παράσταση της αγροτικής παραγωγής, απέκρυψε τον αγρότη, τον αγρό του, τον κόπο, τη φύτευση, τη συλλογή του καρπού, τη γεωργική αισθητική, και τα αντικατέστησε με τα πινακίδια οπωροπωλείου ή τις παραταγμένες συσκευασίες στα ράφια σουπερμάρκετ. Τα αναγνωστικά βιβλία στην Ελλάδα παλαιότερα είχαν ως θέμα την ύπαιθρο, ενώ σήμερα η ύπαιθρος που διδάσκεται στα παιδιά έχει σχέση με τα ντοκιμαντέρ του Ντέιβιντ Ατέμπορο ή τη σύντομη πασχαλινή εκδρομή στο σπίτι στο χωριό.

Οι νεοαστοί βλέπουμε την ντομάτα ή τις φακές με την ετικέτα και την περιοχή παραγωγής αποκομμένη από την παραγωγική αιτία της. Συχνά μάλιστα ο κατάκοπος ή ο φτωχός αστός καταναλωτής παίρνει το προϊόν βιαστικά, χωρίς σπάταλες σχολαστικότητες.  Ούτε πώς, ούτε ποιος, ούτε πού.

Η παραγωγή και ο παραγωγός είναι αόρατοι, είναι έννοιες αφηρημένες και τηλεοπτικά εύπλαστες.

Οι ψευτο-αγρότες με Ferrari (σύμβολο μιας ανταγωνιστικής αστικότητας) δικαιώνουν στα μάτια του κατοίκου της πόλης, τους κανονικούς αγρότες. Εντούτοις, ο ίδιος ο αστός, εάν οι κινητοποιήσεις διαταράξουν την αίσθηση τάξης και πειθαρχίας που έχει διαμορφωμένη, μπορεί να «καταδικάσει» τους αγρότες ευκολότατα.

Ανταγωνίζονται μέσα του ο «αλληλέγγυος» και ο «αγανακτισμένος» πολίτης.

Ο κάτοικος της πόλης λειτουργεί με σύμβολα, ίσως πολύ περισσότερο από τον κάτοικο της υπαίθρου. Ισχυρές κατηγοριοποιήσεις διαιρούν την πολιτική του πραγματικότητα ανάμεσα σε ηθικές κατηγορίες κυρίως ανάμεσα σε σημάνσεις και ίχνη.

Η πολιτική και θεσμική σύγκρουση που εκτυλίσσεται ανάμεσα στους αγρότες και την κυβέρνηση, μπορεί να διαχυθεί και προς τις δύο οδούς. Να στηρίξουν ή αντίθετα να αντιδράσουν οι φιλήσυχοι. Αυτό ακριβώς καθοδηγεί και την αστυνομική στρατηγική. Ο ένας πρέπει να στραφεί εναντίον του άλλου.

Ο αστός εναντίον του αγρότη. Θα μπορούσε να είναι μια ακόμα σύγκρουση πόλης – υπαίθρου. Με τη διαφορά ότι και ο αγρότης σε αστικά κέντρα ζει πλέον. Η σύγκρουση είναι μεταξύ πρωτογενούς παραγωγής και (μιντιακής) μεταπαραγωγής.

Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι ζωγράφος και καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ