Синиша Каран е избран за претседател на Република Српска, моќта останува кај Додик
Синиша Каран, кандидатот на владејачката Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД), е победник на предвремените избори за претседател на Република Српска, според првите прелиминарни резултати објавени од Централната изборна комисија на Босна и Херцеговина.
Каран освои 200.116 гласови, или 50,89 проценти, додека кандидатот на опозицијата Бранко Блануша од Српската демократска партија (СДС) освои 188.010 гласови, или 47,81 проценти, објави ЦИК во недела навечер.
Другите кандидати освоија приближно по 1.000 гласови.
ЦИК објави дека резултатите се базираат на 2.008 обработени избирачки места или 92,79 проценти од вкупно 2.164, а конечното пребројување се очекува во рок од пет дена. Гласале 443.472 гласачи или 35,78 проценти од 1.264.364 регистрирани гласачи.
Претседателот на СНСД, Милорад Додик, кој беше отстранет од функцијата во август откако беше осуден за неспроведување на одлуките на високиот меѓународен претставник, рече дека Каран ќе заврши со „12.000 до 13.000 гласови предност“.
Додик ги повтори обвинувањата против високиот претставник Кристијан Шмит и западните амбасади, велејќи дека гласачите „не ги сакаа овие избори“.
„Сега имаат двајца Додици“, додаде тој и најави дека „Република Српска сега ќе се справи со своето репозиционирање и ќе побара враќање на сите свои надлежности што ги добиле во Дејтонскиот мировен договор“.
Каран рече дека „српскиот народ му даде решителен одговор на странскиот окупатор, а институциите на Република Српска имаат голема моќ“.
Опозициската Српска демократска партија (СДС) ги отфрли бројките на СНСД, тврдејќи дека имало отстапувања од „неколку стотици гласови“ во корист на нивниот кандидат.
Вршителот на должноста претседател на СДС, Јовица Радуловиќ, рече дека ќе почека на официјалните резултати, за што најавија жалба до Централната изборна комисија и Судот на Босна и Херцеговина.
„Овие избори не завршуваат вечерва, туку дури откако ќе се повторат во Добој, Зворник и Лакташи“, рече кандидатот на СДС Бранко Блануша, повторувајќи го тврдењето на опозицијата дека предвремените избори за претседател на Република Српска биле „украдени“.
Новоизбраниот претседател на РС ќе остане на функцијата до октомври 2026 година, кога треба да се одржат општи избори на државно, ентитетско и кантонско ниво низ цела Босна и Херцеговина.
Вогел: Каран ја презема функцијата, но моќта останува кај Додик
Предвремените избори за претседател на ентитетот Република Српска не беа особено судбоносни, изјави за Радио Слободна Европа Тоби Фогел, аналитичар од Советот за демократизација на политиката (ДПЦ) со седиште во Брисел, откако во неделата вечерта беа објавени прелиминарните резултати, според кои победи Синиша Каран од Алијансата на независни социјалдемократи (СНСД).
„Не сум сигурен до кој степен би го сметал ова за триумф на СНСД, но сигурно не е триумф на опозицијата“, вели Фогел.
„Каран сега всушност ќе го „изврши“ остатокот од мандатот на Додик, т.е. приближно уште една година до општите избори следната година. Значи, можеме да кажеме: ако опозицијата не успее да победи на овие избори, ќе им биде многу тешко да победат за една година, кога всушност ќе се одлучува за политичката моќ и вистинските промени во Бања Лука“, вели Фогел.
Предвремените избори во РС беа распишани откако на Милорад Додик му беше одземен мандатот како претседател на Република Српска во август, откако беше осуден од страна на судот за непочитување на одлуките на високиот претставник на меѓународната заедница во Босна и Херцеговина, Кристијан Шмит.
Тој „купи“ една година затворска казна за околу 18.000 евра, но сепак му беше забрането да извршува јавна функција шест години.
Народното собрание на РС ја назначи долгогодишната советничка на Додик, Ана Тришиќ Бабиќ, за вршител на должноста претседател на ентитетот до изборот на нов претседател.
Иако Додик повика на бојкот на изборите, на крајот СНСД го номинираше Каран, кој е долгогодишен министер во Владата на Република Српска и правен советник на Додик. До неодамна, тој беше на американската „црна листа“ со Додик.