Kadim şehrin gastronomi yolculuğu
Ülkemizin en çok coğrafi işaretli dördüncü şehri olan Erzurum, dünyanın 57. gastronomi şehri adayı. Dünyanın 57. gastronomi şehri olması için UNESCO Türkiye Milli Komisyonuna yapılan başvuru kabul edildi. UNESCO’nun kabul ettiği dünyanın 56 gastronomi şehri arasında Türkiye’den Gaziantep, Hatay ve Afyonkarahisar yer alıyor. Ülkemizin 4. gastronomi şehri olması için iki yıldır çalışma yürüten Büyükşehir Belediyesi’nin müracaatı kabul edildi. Komisyonun hazırlayacağı rapor UNESCO yönetiminin onayını bekleyecek.
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında ‘gastronomi şehri’ olmak için müracaat ederek gastronomi şehri olmak için adım atan Erzurum Büyükşehir Belediyesi aracılığıyla Erzurum bar ekibi kıyafeti, Erzurum sinisi, Erzurum tava ketesi, Erzurum ayak paça çorbası ve Erzurum göğermiş peynirli pidesinden oluşan 6 ürünün tescili gerçekleştirildi. Şehir tarihi birikimin yanında gastronomi alanında da çok önemli bir yere sahip. Gastronomi alanında ülkemizde en fazla tescilli ürünü olan üçüncü şehir konumunda. Lezzetleri kayıt altına alarak üçüncü konumdan birinci konuma çıkmak istediklerini dile getiren Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen’in açıklaması oldukça iddialı: “Lezzetlerimizi kayıt altına almak istiyoruz. Yemek lezzetleri ve damak tadı bakımından farklı lezzetlere sahibiz. Hedefimiz birinci konuma çıkmak.”
Şehre ait tescil ve patent çalışmalarında da önemli bir trend yakalanmış. Patent başvuru sayısı 2002’de sadece 4 iken bugün 836 patent, 231 olan marka başvurusu bugün 4 bin 917’ye, 296 olan tasarım başvurusu 1563’e yükselmiş durumda. Erzurum’da aynı zamanda 60 tane coğrafi tescilli ürünü bulunmakta. 2024’te patent başvuruları Türkiye’de 14. sırada, marka başvuruları 40. sırada, tasarım başvuruları 23. sırada, coğrafi işaret tescili sırasında ise Türkiye’de 3. olarak büyük başarılara imza atmış. Avrupa Birliği’nde ise tescilli 30 ürünü bulunuyor. Ayrıca Erzurum Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi doktora öğrencisi Ayça Sena Önalan ile danışman hocası Doç. Dr. Neslihan Serçeoğlu, kentin gastronomi rotasını oluşturmak için çalışma başlattı. Erzurum'da da yöresel ürünlerin tanıtıldığı gastronomi çalıştayı düzenleyen akademisyenler, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı 2025 Başvuru Çağrısı kapsamında gastronomi alanında UNESCO Türkiye Milli Komisyonu'na resmi başvuru yapan kente gastronomi rotası oluşturmayı planlıyor. Proje kapsamında Erzurum'un 20 ilçesinde araştırma yapılarak yöresel yemekler, yöresel ürünler, yenilebilir yabani bitkiler, üretilen tarım ve gıda ürünleri, unutulmuş bölgeye özgü ürünler ile kadınların yaptığı yemekleri tek tek kayıt altına alındı. Bitki rehberi hazırlanıyor Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 81 ilin bitki rehberi hazırlanıyor. “Kent Peyzajında Kullanılabilecek Doğal Bitki Rehberi Projesi” yerel bitki örtüleri iklim ve ekolojik özelliklerine göre kayıt altına alınıyor. Bu doğrultuda şehirlerde yeşil alanların tasarımında yöreye uygun ve iklim değişikliğine dayanıklı doğal bitki türlerinin tercih edilmesine ilişkin 81 ilde çalışma yürütülüyor. Öncelikle belediyelerin kullanımına sunulacak rehber sayesinde 12 binin üzerinde bitki taksonu ve 3 binden fazla endemik bitki türü bulunan Türkiye’nin doğal bitki örtüsüne göre yeşillendirilmesi için adım atılacak. Çalışmayla kent peyzajı uygulamalarında şehirlerin iklimine ve doğal bitki türüne uygun yeşillendirme çalışmalarının hayata geçirilmesi planlanıyor. Değinmeler Ödüle doymayan Bingöl balına Paris’te 2 altın madalya geldi. Türkiye’nin Avrupa Birliği tescilli tek balı Bingöl balı Fransa’nın Paris kentinde düzenlenen Uluslararası Bal Yarışmasında iki madalya kazandı. Bingöl Arıcılar Birliğini ve Bingöl markasını zirvede tutmak için bilinçli bir şekilde tağşiş ve hile yapmadan arıcılık yapan üreticileri kutlayan Bingöl Valisi Ahmet Hamdi Usta hiçbir başarının tesadüf olmadığını vurguluyor. Saray mutfağından günümüze uzanan kaymaklı güllaç geleneksel yöntemlerle ve el yapımı olarak Özsüt yorumuyla sofralara geliyor. Güllaç yaprakları üstüne renkli görüntüsü ile iştah açan, bol sütle ıslatılmış güllaç yapraklarının arasında kendi üretimi kaymak parfe ile badem, fındık ve cevizi buluşturuyor. 43 ülkeye ihracat gerçekleştiren Teksüt hem hedefi hem ihracat yaptığı ülke sayısını artırmak hem de farklı ürünlerle ticaret hacmini genişletmek amacıyla dünyanın en büyük gıda fuarları içerisinde yer alan Dubai Gulfood 2025 Fuarı’na katıldı.
GÖZÜME TAKILANLAR
Haşhaşlı lezzetlerin tanıtımı
‘Anadolu’daki Bereket, Birikim ve Beceri’ mottosuyla hayata geçirilen Anadoludakiler Projesi çerçevesinde Afyon Bereketi Haşhaş etkinliği gerçekleştirildi. Haşhaşın dünyaca bilinen bir lezzet olduğu ve Türk mutfağındaki öneminin anlatıldığı etkinlikte şef Ramazan Bingöl, Mahmut Dolmacı ve Ebru Baybara Demir haşhaş ile hazırlanan yöresel lezzetleri tanıttı.
Meyve suyu ihracat lideri
2024 yılı için belirlediği 500 milyon dolar ihracat hedefini 74 milyon dolar aşan meyve suyu sektörü Türkiye’nin meyve sebze mamulleri ihracatında 2024 yılında da alt sektörler arasında lider oldu. Türkiye’nin meyve suyu ihracatı 2024 yılında yüzde 27’lik artışla 452 milyon dolardan 574 milyon dolara ulaştı. Elma suyu konsantresi toplam ihracattan yüzde 53 pay alıyor.
Tereyağında rekor üretim
Avrupa’da satışı kısıtlanan tereyağında Türkiye’de rekor üretim gerçekleştirildi. Ülkemizde tereyağı üretiminin geçen yıl 100 bin tonu aştığını kaydeden Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği Başkanı Harun Çallı’ya göre iç piyasayı korumak için tereyağı ihracatında kısıtlama ve Avrupa’daki tereyağı sorunu ülkemizi olumlu ya da olumsuz etkilemiyor.