Добавить новость
smi24.net
World News in Turkish
Март
2025

Pişmanlık değişim ve dönüşümün anahtarıdır

0

Peygamber Efendimiz (Sav)şöyle buyurur: “Her insan hata eder, hata edenlerin en hayırlısı pişman olup tövbe edendir.”

Modern çağ, insanı maddiyata ve bunun üzerinden de mutlu olma yarışına dahil etti. Sonuçta bu yarış bizi pek çok duygu ve düşüncemizi sorgulamadan alıkoydu. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi hocalarından olan ve din eğitimi üzerine çalışmalarını sürdüren Doç. Dr. Handan Yalvaç Arıcı’nın Kur’an’da Pişmanlık Psikolojisi kitabının üzerinden çağın dayattığı değerler üzerinden belki de çok da uzaklaştığımız pişmanlık duygusunu ele aldık.

Psikolojide pişmanlık, genellikle kişinin geçmişteki hatalı bir eyleme karşı duyduğu olumsuz bir duygu olarak biliniyor. Kur’an’daki pişmanlık ile psikolojik pişmanlık arasında belirgin farklar var mı? Kur’an’a ve psikolojik yaklaşımlara göre sağlıklı bir pişmanlık duygusu nasıl geliştirilebilir?

Farsçadan Türkçeye geçmiş olan “Pişman” kelimesinin etimolojik kökeni Sanskritçeye dayanmakta, gerçekleşen bir eylemi peşinden, hemen arkasından anlama, farkına varma ve öğrenme gibi anlamlar içermektedir. Tıpkı zirveye ulaşan bir dağcının geride bıraktığı yolu tüm detaylarıyla görebilmesi gibi, insan da söylem ve eylemlerinin doğruluğunu ya da yanlışlığını zaman içerisinde anlamlandırabilmektedir. Kur’an’da pişmanlık tecrübesi kişinin hatalarının ya da olumsuz davranışlarının farkına varma sürecidir. Dolayısıyla olumsuz bir duygu ya da tecrübe değildir. Örneğin suçluluk duygusunda özsaygı zedelenirken, pişmanlık kişiyle özsaygısını kaybetmeden hatalarını sorgulatır ve içsel dönüşüm sağlar. Bu bağlamda pişmanlık kişinin kendisiyle yüzleşmesidir. Kur’an temelli pişmanlık tasavvuru, yapılan hatayı fark ettikten sonra tövbe ederek düşünce ve davranış biçimlerini değiştirme gayretini ifade eder.

Pişmanlık kişinin gelişimine katkı sağlar

Pişmanlık, kişisel gelişimle nasıl bir ilişki içindedir? İslam’da pişmanlık, bir insanın daha iyi bir insan olabilmesi, manevi bir arınmaya ulaşabilmesi için kişiye nasıl bir fırsat sunar?

Psikoloji çalışmaları pişmanlığın geçmiş deneyimlerin iç yüzünü anlama, davranışları değerlendirebilmeyi kolaylaştırma, kaçınılması gereken davranışlardan uzak durmayı kolaylaştırma, iç görü kazanma ve sosyal uyumu koruma olmak üzere birçok açıdan bireyin gelişimine katkısı olduğunu göstermektedir. Pişmanlık süreci doğru şekilde yönetildiği zaman birey yanlış davranışlarından doğru olan davranışlara hicret etme yolculuğu yaşar. Bu yolculuk kendisini maddi-manevi kendini yeniden inşa etme, hatalarını telafi etme ve daha bilinçli bir yaşam sürme fırsatı sunar. Ayrıca pişmanlık tecrübesini yaşamak kibir duygusuna karşı güçlü bir kalkan işlevi görür. Kişi kendisini büyük görmeye meyil ettiğinde pişmanlık yaşadığı durumu hatırlayarak insan olduğunu, hatalardan münezzeh olmadığını hatırlar. Dolayısıyla insanın manevi gelişimi açısından tövbe ile hatalardan dönme kararlılığı gösterilen pişmanlık manevi gelişim imkanıdır.

Peygamberler de pişman olur

Kur’an’da çeşit çeşit pişmanlık örnekleri var. Peygamberlerin de pişmanlıkları var. Bu konu Kur’an’da nasıl yer alıyor?

İlk insan ilk peygamberle insanlığın serüveninde yerini alan pişmanlık duygusu insan gerçeğinin bir parçası olmuştur. Kur’an’da Hz. Âdem, Hz. Nuh, Hz. Musa, Hz. Davud ve Hz. Yunus olmak üzere beş peygamberin yanlış eylemleri nedeniyle yaşadıkları pişmanlık tecrübesi ve tövbeleri anlatılmaktadır. Vahiy peygamber prototipleri üzerinden pişmanlık duygusunun nasıl aktif hâle getirileceğini uygulamalı olarak gözler önüne sermektedir.

Pişmanlık toplumun dönüşümünü sağlar

Pişmanlık, toplumlar için bir toplumsal dönüşüm veya değişim imkânı oluşturabilir mi? Özellikle Kur’an, pişmanlık sonrası toplumsal barış ve huzur sağlama konusunda ne tür öğretiler sunar?

Pişmanlık, yalnızca bireysel değil, toplumsal düzeyde de yaşanan bir tecrübedir. Pişmanlık duyulan hatalardan vazgeçmek bireye veya topluma yeniden inşa olma imkânı verirken, pişmanlık duyulması gereken eylemlerde ısrar etmek bireyi ve toplumları kaçınılmaz bir sona sürükler. Kur’an’da, yanlış eylemleri nedeniyle pişman olup tövbe etmeyen toplumların helak olduğu ve olacağı vurgulanırken, Yunus kavminin tövbesinin bir toplumu felaketten nasıl kurtardığı örnek olarak verilmektedir. Tarihsel süreçte toplumsal akıl ve sağduyularını kullanarak kendilerini refaha götürecek gerekli değişimi yapmayan toplumlar derin pişmanlıklar yaşamak durumunda kalmışlardır. Dolayısıyla toplumsal pişmanlık, bir toplumun geçmişteki eylemlerinden vazgeçmesi ve dönüşüm içerisine girmesidir. Bu dönüşüm çabası bir toplumun kaderini belirleyebilecek güçlü bir etkiye sahiptir.

Geri dönüşü olmayan pişmanlıklar

Kur’an ahirette de pişmanlıklara değiniyor. Kimler, ne için pişmanlık dileyecekler, dilekleri neler olacak?

Kur’an’da Allah’a şirk koşmak, Allah’a ve peygamberine itaatsizlik, Allah’ın ayetlerini inkâr ve yalanlamak, Kur’an’a uymamak, ahireti inkâr etmek, doğru yolda olmamak, yanlış önderlere tabi olmak, yanlış dost edinmek, salih ameller işlememek, Allah yolundan çevirmek için çaba göstermek, Allah’tan gafil olmak ve zalim davranmak olmak üzere 12 eylemin ahirette geri dönüşü olmayan bir pişmanlık yaşatacağı bildirilmektedir. Kur’an, ahirette pişmanlık duyanların dileklerini; dünyaya dönerek iyi ameller işleme isteği, amel defterlerinin kendilerine verilmemesi, ölümün son olması arzusu ve toprak olarak kalma talebi şeklinde ifade eder. Bununla birlikte ahirette pişman olanların taleplerinin reddedileceğini ve isteklerine olumlu yanıt verilmeyeceğini belirtir. Çünkü olumlu veya olumsuz davranışlar sürekli tekrarladıkça bu davranışlar zamanla kişinin karakterinin bir parçası hâline gelir. Alışkanlıklar kemikleştikçe değişime karşı direnç artar. Kötü eylemleri yaşam tarzı hâline getiren bir bireyin iyiliğe yönelmesi zorlaşır. Ahirette pişmanlık duyanların dünyaya dönmelerine izin verilse bile bir süre sonra kökleşmiş davranışları yeniden ortaya çıkacaktır. Çünkü bu eylemler artık sadece alışkanlık değil, kişiliğin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Ayrıca insana eylemlerini değiştirme ve dönüştürme imkânı dünyada verilmiştir. Ahiret ise bir değerlendirme yeridir; bu bağlamda ahirette değişim için bir imkân daha verilmeyecek ve talepler geçersiz kalacaktır. Dolayısıyla tövbesi olan pişmanlıklar insan için imkandır.


Sesimizi duyun diye dua ediyoruz








Время для душевных встреч

Сеть клиник «Будь Здоров» открыла первый травмпункт сети на базе клиники на Сретенке

Анна Седокова раскрыла, как изменился для неё Майами после смерти Яниса Тиммы

Только смелым покоряются моря


Dear Abby: Our son was clean and fit until Emily came along

Kolo Muani: Juventus prepare new offer but face Man United and Chelsea threat

Today in History: July 28, US Army airplane crashes into Empire State Building

Chat log from R20 of 2025: Richmond vs Collingwood


В Орловской области в реке утонула женщина

Ротация на Интернет Радио. Ротация песни на Интернет радио.

ТСМ готовит территорию под реконструкцию ростовского участка трассы М-4

Орловские спасатели обезвредили артиллерийский снаряд


Bloody fighting game Invincible VS gets its most brutal character yet in Comic-Con trailer

Fretless — The Wrath of Riffson — музыка спасёт мир. Рецензия

Today's Wordle answer for Monday, July 28

Quarantine Zone creator reveals 3 reasons the zombie sim went viral on TikTok



Клиника гнатологии – лечение ВНЧС и восстановление прикуса

В РПЦ объяснили отсутствие маркировки на святой воде в храмах

От «Лебединого озера» до «Дон Кихота»: Relax FM приглашает на балет

Культовый BAW 212 уже в России


Александр Михайлов (GSOC): «Безопасность IT-экосистемы — это зона нулевого доверия к подрядчикам»

Где живут и на чем ездят самые аварийные водители России?

Путин: модернизация Военно-морского флота усилит защиту интересов России

Лео Канделаки и Анжелика Стубайло сыграют в новую трэвел-игру «Кто куда» на ТНТ


Массовая авария парализовала движение на МКАД в Москве

Шеф Эмануэле Поллини: «Москвичи знают вкус бурраты лучше, чем вся Апулия»

Модель Лопырева отметила 42-летие в компании мужа, с которым едва не развелась

Аптеки «Столички» перестали работать по всей Москве после кибератаки


Кудерметова пробилась во второй раунд турнира в Монреале.

Калинская достигла финала турнира в Вашингтоне

Калинская поднялась на 17 позиций в обновленном рейтинге WTA

Рублев: Немного лучше стали результаты


Продолжаются продажи в восьмом этапе «Доброгорода» — самого семейного микрорайона Севастополя

Массовая авария парализовала движение на МКАД в Москве

Аптеки «Столички» перестали работать по всей Москве после кибератаки

В Киргизии запретили доступ к сайтам с порно


Музыкальные новости

Интересные каналы в Telegram. Лучшие каналы в Telegram.

Пресняков-старший считает Москву безопаснее Нью-Йорка и Парижа

Песков: Высоцкий является феноменальной частью российской культуры

Ресторан рэпера Басты откроют в Красноярске


В РПЦ объяснили отсутствие маркировки на святой воде в храмах

От «Лебединого озера» до «Дон Кихота»: Relax FM приглашает на балет

Клиника гнатологии – лечение ВНЧС и восстановление прикуса

Чемпионат по военно-спортивному многоборью среди росгвардейцев завершился в Грозном


В Центральном округе Росгвардии подвели итоги военно-социальной (социальной) работы

«Россети Центр» обеспечили электроэнергией объекты водоснабжения Смоленской области

Питчинг Релиза. Отправить релиз на Питчинг.

Гендиректор «Роскосмоса» прибыл в США на первую с 2018 года встречу с главой NASA


Сотрудники ОМОН Росгвардии помогли пострадавшему в ДТП на МКАД

Где живут и на чем ездят самые аварийные водители России?

В Москве 2 будет ограничено движение автомобилей

ДТП с участием трех автомобилей произошло на внутренней стороне 104 километра МКАД


"Ъ": Москва облегчила жизнь молдаванам в России

Путин сделал шутку о системе "Оплата с помощью улыбки".

Путин поделился достижениями России в области технологий искусственного интеллекта.

Греф представил Путину отчет о деятельности Сбербанка.


Новый штамм COVID-19 переносится как легкая форма ОРВИ


Депутата ЗакСа Ленобласти Ивана Апостолевского задержали за пост с Навальным*


Обрушение в санатории "Москва" в Кисловодске: пострадали двое отдыхающих

Врач-косметолог Мадина Осман: что такое липофилинг и кому он может быть показан

Врач-косметолог Зухра Балакеримова: как замедлить старение кожи

Клиника гнатологии – лечение ВНЧС и восстановление прикуса


Кто заставил Зеленского предложить России новый раунд переговоров: В Британии показали пальцем

Чтобы убрать Зеленского, США достаточно показать ему одну папку: вот почему Киев упал в ноги Трампу


Сотрудница подразделения столичного главка Росгвардии завоевала «золото» на чемпионате войск по легкоатлетическому кроссу

Легкоатлеты из Мордовии показали лучшие результаты мирового сезона на международных соревнованиях в Москве

Чемпионат по военно-спортивному многоборью среди росгвардейцев завершился в Грозном

Чемпионат по военно-спортивному многоборью среди росгвардейцев завершился в Грозном


В Минске готовы активизировать сотрудничество с Эфиопией

Лукашенко сообщил о телефонном разговоре с Путиным

Лукашенко взял на контроль ситуацию с уничтожением БПЛА над Минском


Станция "Достоевская" Кольцевой линии метро готова на четверть - Собянин

Собянин рассказал о тестировании уникальной ИИ-системы для диагностики инсульта

Собянин рассказал, как строят станцию «Достоевская» Кольцевой линии метро

Мэр Москвы рассказал о развитии бывшей промзоны «Кирпичные улицы»


В Ростокине расскажут о млекопитающих Москвы

В Бузулукском бору в эти дни работает смена проекта «Заповедное дело РГО»

Александр Михайлов (GSOC): «Безопасность IT-экосистемы — это зона нулевого доверия к подрядчикам»

Число пострадавших от непогоды автомобилей растет


Огромные пробки собрались на трассе М-4 “Дон” в Ростовской области после страшного ДТП с бензовозом

Продолжаются продажи в восьмом этапе «Доброгорода» — самого семейного микрорайона Севастополя

Mash: в Москве точки сети аптек "Столички" временно закрыли из-за взлома

Юной фигуристке Евгения Плющенко запретили тренироваться из-за травмы


Деревенские прогулки...

Туманное утро в Турчасово...

В Архангельске представили киноальманах «Север, я люблю тебя!» по произведениям современных писателей

Не чайные клиперы


К парню с костылем подошли трое с требованием уступить. Он был готов, но заступилась бабушка по соседству

В Севастополе пройдет масштабная выставка картин Александра Дейнеки

Сколько пассажиров прибывают в Крым летом на поездах ежедневно

Прогноз погоды в Крыму на 27 июля


В Киргизии запретили доступ к сайтам с порно

Шеф Эмануэле Поллини: «Москвичи знают вкус бурраты лучше, чем вся Апулия»

Модель Лопырева отметила 42-летие в компании мужа, с которым едва не развелась

Огромные пробки собрались на трассе М-4 “Дон” в Ростовской области после страшного ДТП с бензовозом














СМИ24.net — правдивые новости, непрерывно 24/7 на русском языке с ежеминутным обновлением *