Бразилияда президент Лула да Силванинг инаугурацияси бўлиб ўтди
Бразилия пойтахтида 1 январь, якшанба куни мамлакатнинг сайланган президенти Луис Инациу Лула да Силванинг инаугурацияси бўлиб ўтди. Сўл ишчилар партиясидан сайланган ва учинчи марта президент сифатида инаугурация қилган сиёсатчи Миллий конгресс олдидан қасамёд қилди.
Президент сифатидаги биринчи нутқида сиёсатчи ўзидан олдинги президент Жаир Болсонаруни танқид қилди. Да Силванинг сўзларига кўра, собиқ расмийлар таълим, соғлиқни сақлаш ва Бразилия ўрмонларини муҳофаза қилишга ажратилган маблағлар қисқартирилгани учун масъул. Да Силва экологик кун тартибини, шунингдек, кичик ва ўрта бизнеснинг аҳволини яхшилашга ваъда берди.
Бу да Силва учун учинчи президентлик муддати ва сиёсатчининг президентлик сайловларида олтинчи марта иштирок этиши – у 2003 йилда лавозимга киришган ва 2006 йилда қайта сайланган. Лула учинчи муддатга номзодини қўйгани йўқ – Бразилия қонунчилигига кўра, бир киши кетма-кет икки муддатдан ортиқ давлат раҳбари бўла олмайди. 2017 йилда собиқ президент коррупцияда айбланиб, 9,5 йиллик қамоқ жазосига ҳукм қилинган, бироқ у кейинроқ озод этилганди, 2021 йилда эса Бразилия Федерал олий суди сиёсатчига қўйилган барча айбловларни бекор қилди.
Да Силванинг инаугурациясида Германия президенти Франк-Валтер Штайнмайер иштирок этди ва у ҳамкасбини Берлин янги давлат раҳбарини «ёмғир ўрмонларини ҳимоя қилиш бўйича улкан режалари»да қўллаб-қувватлашга тайёрлигига ишонтирди. 2 январь куни Германия президенти Бразилиянинг тропик ўрмонларга бой Амазонас штатига ташриф буюрмоқчи, у ерда Болсонару даврида ўрмонларнинг кесилиши ва ёнғинлар сезиларли даражада ошган.
Германия президентига сафарда атроф-муҳитни муҳофаза қилиш вазири Штеффи Лемке ҳамроҳлик қилди. Унинг сўзларига кўра, да Силва янги президентлик муддати билан дунё «Амазония ва шу билан иқлим фалокатининг олдини оладиган энг муҳим жойлардан бирини сақлаб қолиш» имкониятига эга бўлади. Аввалроқ Германия ривожланаётган мамлакатларга глобал иқлим ўзгариши оқибатларига қарши курашда ёрдам беришга ваъда берган эди.
Да Силванинг инаугурация маросимида Россия Федерациялар кенгаши спикери Валентина Матвиенко бошчилигидаги Россия делегацияси ҳам иштирок этди. Унинг таъкидлашича, у Бразилия президентига россиялик ҳамкасби Владимир Путиндан хабар етказган ва да Силва иқтисодий, илмий-техникавий, экологик ва бошқа соҳаларда Россия-Бразилия муносабатларини тиклашга «тайёр ва манфаатдор эканлигини тасдиқлаган».
Октябрь ойида бўлиб ўтган президентлик сайловларининг иккинчи босқичида да Силва 50,9 фоиз овоз билан ғалаба қозонди, Жаир Болсонару эса 49,1 фоиз овоз олди. Ўзининг ўнг қанот қарашлари ва COVID-19 пандемияси ҳақидаги шубҳаси билан танилган Болсонару сайловлардаги мағлубиятни тўғридан тўғри тан олмади ва тарафдорлари томонидан ўтказилган сайловдан кейинги намойишлар «ғазаб ва адолатсизлик туйғуси натижаси» эканлигини айтди.
Инаугурация қоидаларига кўра, сайланган президентга ўзидан олдинги президент томонидан махсус тасма совға қилиниши керак, бироқ Болсонару бир неча кун аввал Бразилиядан Флоридага учиб келгани учун маросимда қатнашмади. Кетишдан олдин Болсонару ижтимоий тармоқларда ўз тарафдорларига мурожаат қилиб, «жанглар ютқазилди, аммо биз урушда ютқазмаймиз» дея мурожаат қилди ҳамда уларни тартибсизликларга йўл қўймаслик ва мамлакат конституциясини ҳурмат қилишга чақирди.
Да Силва қасамёд қилган куни Бразилия полицияси пичоқ ва портловчи мослама бўлган эркакни қўлга олди – у эспланадага киришга уринган. Инаугурация Лулага ўзидан олдинги президент тарафдорлари томонидан юборилган таҳдидлар туфайли кучайтирилган хавфсизлик чоралари остида ўтказилди.