تاکید اجلاس تهران بر همکاریهای بین‌المللی برای مقابله با گروههای تروریستی و حل بحران سوریه

اجلاس مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ برای نخستین بار با حضور وزیران خارجه ایران، آلمان و چند کشور منطقه‌ای و همچنین کارشناسان و شخصیت‌های تاثیرگذار دیروز در تهران و در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار ‌شد.
در این نشست علاوه بر محمدجواد ظریف و فرانک والتر اشتاین مایر وزرای امورخارجه ایران و آالمان، 60 مهمان عالی رتبه از جمله صلاح الدین ربانی وزیر خارجه افغانستان، ابراهیم جعفری وزیر خارجه عراق، جبران باسیل وزیر خارجه لبنان، نچیروان بارزانی نخست‌وزیر اقلیم کردستان، عزالدین رمزی جانشین نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، هلگا اشمیت معاون مسئول هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، الیزابت بویکو رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس فرانسه و نورمن متگن رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس آلمان و همچنین وزیر خارجه عمان در این کنفرانس یک روزه حضور داشتند.
سخنرانان در این نشست بر ضرورت همکاریهای بین‌المللی برای مقابله با گروهکهای تروریستی بویژه داعش نتاکید کردند. شرکت کنندگان همچنین با پرداختن به موضوع سوریه حل مشکلات موجود در این کشور را مستلزم تلاش کشورهای منطقه دانستند و ضرورت این موضوع را مورد تاکید قرار دادند.
وزیر امورخارجه کشورمان در نشست افتتاحیه گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان مذاکره بوده است اما در این راستا کشورهایی بودند که نمی‌خواستند ایران پای میز مذاکره بنشیند.
دکتر محمدجواد ظریف با اشاره به توافق هسته‌ای افزوود: دلیل آن که توانستیم به توافق تاریخی دست پیدا کنیم این بود که ما می‌خواستیم نگاه متفاوتی داشته باشیم و این به ما این انگیزه را داد تا سر میز مذاکره بنشینیم.
وی اضافه کرد: در گذشته گزینه‌های غلطی وجود داشت اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که باید به مذاکره برسیم و تنها تفاوت مذاکره این بود که گزینه جنگ را نداشت، البته فشارها علیه ایران زیاد بود.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: ما 12 سال تحت فشار بودیم و تحریم‌های زیادی علیه ما وضع کردند البته نیازی نبود که ایران را به میز مذاکره بکشانند زیرا ایران همیشه خواهان مذاکره بود اما کشورهایی بودند که نمی‌گذاشتند ایران پای میز مذاکره بنشیند.
وی تاکید کرد: ایران تصمیم داشت ثابت کند که برنامه هسته ای‌اش صلح آمیز بوده است البته در این رابطه اتهاماتی به ما بود اما ما اعتقاد داشتیم فشار در مذاکرات برای ایران ناعادلانه است.
ظریف اضافه کرد: ما توانستیم به آنها بقبولانیم برداشتن تحریم‌های ایران امتیازدادن نیست و این ذهنیتی را که ایجاد شده بود را از بین بردیم که باعث شد جلو برویم.
وزیر امور خارجه با تاکید بر این که این منطقه مشکلات و تهدیدات زیادی دارد که این تهدیدات و مشکلات برای همه مشترک است، یادآور شد: همگان باید برای حل این مشکلات تلاش کنند. کشورهای منطقه باید بدانند داعش برای کسی سرمایه نیست.
ظریف گفت: سوال من این است چه کسی باید اعتماد دیگران را به دست آورد؟ آیا ایران به کشوری تهاجم داشته و یا حمله شیمیایی کرده است؟ آیا در ایجاد داعش طالبان و غیره نقش داشته است یا اینکه قربانی اینها نبوده است؟
وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه باید به آینده نگاه کنیم، افزود: نباید در گذشته اسیر شویم زیرا در این صورت به ضرر همه خواهد بود. ما به یک محیط با ثبات نیاز داریم و نباید امنیت خود را در ناامنی دیگران ببینیم.
وی ادامه داد: اگر می‌بینیم که یک بمب‌گذاری همچون شب گذشته در عربستان انجام شده، این ناامنی ما هم هست. هر نقطه در این منطقه ناامن باشد به همه نقاط سرایت خواهد کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: ما می‌گوییم گذشته را فراموش نمی‌کنیم اما در گذشته هم اسیر نمی‌شویم. معتقدیم همه این موارد راه حل دارد اما نباید به گونه‌ای نگاه کنیم که فقط خودمان سود ببریم.
ظریف تاکید کرد: متاسفانه برخی نقش آفرینان در منطقه تصور می‌کنند فقط خودشان باید سود ببرند و فکر می‌کنند باید این توازن را به نفع خودشان رقم بزنند.
وی خاطرنشان کرد: ما اکنون در بی‌ثباتی سوریه، عراق و غیره وضعیت باخت-باخت را شاهدیم که این به نفع هیچ کسی نیست زیرا کسانیکه خودشان در این بحرانها نقش داشته‌اند اکنون مورد هدف قرار گرفته‌اند که از آن جمله میتوان به بمب‌گذاری اخیر در عربستان اشاره کرد.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: باید بپذیریم پیروزی‌های نظامی تبعاتی دارد و باید به پیروزی‌های سیاسی دست یابیم. ما باید این واقعیت را بپذیریم که راه حل نظامی نتیجه نمی‌دهد و راه حل باید سیاسی باشد که مردم سوریه نیز آن را بپذیرند ما نمی‌توانیم برای آنها نسخه بپیچیم و تصمیم گیری کنیم که چه کسی آنجا حکمرانی کند؛ باید به مردم سوریه کمک کنیم.
ظریف با اشاره به مشکل اروپا در خصوص مهاجران گفت: البته آلمان پیش از این مساله به موضوع منطقه‌ای علاقمند بود. بنابراین هر کسی از خود انعطاف نشان دهد، همانطور که در مساله هسته‌ای انعطاف نشان دادیم.
وی با بیان اینکه مشکل باید در سوریه باز تعریف شود به طوری که فقط به منافع خود توجه نکنیم گفت: ایران آماده بازی برد - برد در سوریه است و فعالانه برای راه حل سیاسی در سوریه، یمن و غیره شرکت خواهد کرد.
وزیرخارجه تصریح کرد: ما باید به مردم سوریه اجازه دهیم که کار خود را انجام دهد، آنچه باعث گسترش این جنگ شده تاکید بر افراد است نه روندها. باید جنگ را به پایان برسانیم تا تمام سوری‌ها به خانه هایشان بازگردند و برای این مسیر باید به خشونت تکفیری‌ها پرداخت.
ظریف گفت: ما نمی‌خواهیم اجازه دهیم افراد خارج از منطقه بیایند و دیالوگ خود را دیکته کنند. مردم مشکلات خودشان را از طریق صندوق رای تعیین می‌کنند نه با اسلحه؛ ما باید واقعیت‌ها را بپذیریم و مردم تصمیم بگیرند.
* ظریف: اتهامات علیه جیسون رضائیان جدی است/تلاش برای حل آن از منظر بشردوستانه
وزیر امورخارجه در بخش پرسش و پاسخ نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ اتهامات علیه جیسون رضائیان را جدی دانست و گفت: در تلاشیم تا از منظر بشردوستانه این موضوع را حل کنیم. ظریف افزود: موضوع این متهم یک فرایند قضایی است اما ما از منظر بشردوستانه در تلاش برای حل آن هستیم.
ظریف در بخش دیگری از این نشست درباره بحران منطقه و سوریه گفت: مردم در غرب باید فکر کنند چه چیزی باعث طولانی شدن جنگ سوریه شده است؟ پاسخ آن وجود پیش شرطهایی است که غیر قابل دسترسند.
وی با تاکید بر این که اگر می‌خواهیم در سوریه به نتیجه برسیم باید پیش شرط‌ها را از بین ببریم، افزود: ایران معتقد است نیازمند اقدام نظامی هستیم اما راه حل، نظامی نیست.
وزیر امور خارجه ادامه داد: متاسفانه نمی‌دانم چرا افرادی فکر می‌کنند مداخله روسیه مساله را پیچیده‌تر کرده است؛ در یک و نیم سال گذشته ائتلاف بین‌المللی در مبارزه با داعش در عراق و سوریه شکست خورده است، پروازهای زیادی انجام شده اما بمبی بر سر داعش نمی‌ریختند و عملیاتی نبود.
ظریف درباره علت این موضوع نیز گفت: آن‌ها اراده سیاسی ندارند و فکر می‌کنند مقابله با داعش کمک به بشار اسد است.
وی درباره اقدامات ایران علیه تروریسم هم اظهار داشت: ایران برای مقابله با تروریسم یک شریک جدی است، ما خواهان انزوای عربستان نیستیم؛ هلال شیعی هم توسعه ایران هراسی است.
رئیس دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: این مشکل طایفه‌ای و فرقه‌ای و از این لحاظ تهدید بزرگ است، تهدید مشترک در منطقه افراطی گرایی است که تهدیدی برای همه است.
ظریف یادآور شد: ایران مخالفتی برای مذاکره در باره سوریه، چه در پاریس و چه جای دیگر نداشت، آن‌ها که در پاریس بودند، می‌خواستند ایران را منزوی کنند در حالی که ایران قدرت خود را نشان داده است.
* اشتاین مایر: ایران می‌تواند با همکاری و ایفای نقش سازنده در جامعه بین الملل یک شریک مسئولیت پذیر باشد
وزیر خارجه آلمان هم در سخنرانی نشست مقدماتی کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: ایران می‌تواند با همکاری و ایفای نقش سازنده در جامعه بین الملل یا همسایگانش در منطقه، یک شریک مسئوولیت پذیر باشد.
اشتاین مایر افزود: شاید عده‌ای در این سالن نسبت به این موضوع شک داشته باشند اما این به عهده ایران است که نقش خود را در این زمینه ثابت کند.
وی با بیان اینکه آمریکا و روسیه باید به راه حلی در مورد سوریه برسند،ادامه داد: ما می‌دانیم اشتباهات گذشته باعث جنگ امروز سوریه است و جنگ سوریه فرصت‌های تاریخی است که از دست داده ایم.
مایر با تاکید بر این که امروز باید برای حل مشکل سوریه تلاش کنیم، اضافه کرد: ما امروز هیچ زمانی نداریم که بخواهیم درباره سوالاتی که به گذشته برمی گردد، بحث کنیم بلکه باید با آگاهی نسبت به آن برای حل مشکلات تلاش کنیم. وی افزود: امروز دو موضوع مطرح است، نخست این که باید با داعش بجنگیم که این موضوع در حال انجام است، البته زیاد موفقیت آمیز نبوده و دوم این که ما باید وضعیت نظامی را کاهش داده و راه حل سیاسی بیابیم.
معاون صدر اعظم آلمان با یادآوری این که در نیویورک نیز به این نتیجه رسیدیم که باید برای راه حل سیاسی در سوریه تلاش کنیم، درباره مداخله روسیه در سوریه نیز گفت: مداخله روسیه در سوریه غیرمنتظره بود و نتوانستیم به دلیل این مداخله، مباحثمان در نیویورک درباره راه حل سیاسی سوریه را تمام کنیم.
اشتاین مایر تاکید کرد: مسکو و واشنگتن باید طوری عمل نکنند که شفافیت نباشد بلکه باید هماهنگی‌های لازم را داشته باشند که البته این اتفاق نیفتاده است.
این مقام آلمانی اضافه کرد: تا زمانی که اختلاف عمیقی بین آمریکا و روسیه باشد، نمی‌توانیم شاهد موفقیتی در سوریه باشیم و امیدواریم که آمریکا و روسیه درباره سوریه به هماهنگی‌های لازم برسند.
* ولایتی: گفتگو شرط اول عبور از وضعیت بحرانی منطقه است
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در این اجلاس با بیان اینکه گفتگو و مفاهمه شرط اولیه عبور از وضعیت بحرانی منطقه‌ای است،گفت: ما فکر میکنیم عناصر اولیه گفتگو در فرهنگ غنی اسلامی ما وجود دارد که باید مورد استفاده و توجه قرار گیرد.
دکتر ولایتی افزود: آنچه امروز در منطقه خاورمیانه شاهد هستیم بحران عمیق و گسترده‌ای است که پیچیده‌ترین شرایط ممکن را فرا روی ما قرار داده که نه تنها جان انسان‌ها را قربانی کرده بلکه اراده آنان را نیز تحت تاثیر و سلطه خود قرار داده است.
وی ادامه داد: شرایط فعلی این باور را به همگان تحمیل کرده که تنها این وضعیت واقعیت موجود بوده و هیچ امکان گریزی از آن وجود ندارد اما ما باید به دو دلیل این تصلب ساختاری و معنایی را کنار بزنیم.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: به دلیل این که این شرایط کمترین نسبت را با آموزه‌های دینی ما دارد و جان و مال و امنیت انسان‌ها را به مخاطره انداخته باید با این شرایط، با ابتکار و خلاقیت و فعالانه برخورد کنیم.
ولایتی اظهارداشت: چون این شرایط آینده‌ای فاجعه بار برای منطقه ما و جهان اسلام رقم خواهد زد ما ناگزیریم برای دفاع از بقا و هستی خود و ایجاد ثبات و صلح در منطقه این شرایط را نپذیریم. ما اسیر شرایط فعلی نباید باشیم چرا که مسوولیتی تاریخی برعهده داریم.
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم بخشی از راه حل باشیم، لازمه آن برخوردی فعالانه در برابر شرایط موجود است. ما باید از بازتولید و استمرار شرایط موجود جلوگیری به عمل آورده و آینده‌ای روشن و زیبا را جایگزین آن کنیم.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: انفکاک عاطفی، احساسی، عقلی و رفتاری که در سطح منطقه وجود داشت فضای مناسبی را برای سرمایه‌گذاری خارجی و عوامل نابخرد بومی فراهم آورد.
ولایتی افزود: در نتیجه روند‌های مخرب امنیتی در سطح منطقه‌ای با مشارکت نیروهای بی‌بصیرت بومی و قدرت‌های بزرگ شکل گرفت که این روندهای مخرب گرچه می‌تواند در میان مدت و دراز مدت امنیت نیروهای فرامنطقه‌ای را نیز به چالش بگیرد، ولی چون افق دید نقش آفرینان فعال محدود به شرایط جاری است تصور مقاطع میان مدت و بلند مدت در ملاحظات آنان امری محال است.
وی ادامه داد: ما در ایران مبتنی بر سنت اسلامی و ایرانی خود بر این باور هستیم که باید به عنوان اولین گام شکاف‌های موجود متکثر منطقه‌ای را کاهش داده و تلاشی برای عبور از آنها مهیا سازیم، در نتیجه پل زدن بر شکاف‌های موجود و پیدا کردن فضاهای مناسب برای نزدیک سازی مجموعه‌های منفک منطقه‌ای ضرورتی اولیه به حساب می‌آید.
وی با طرح این سوال که آیا خطر تقویت جریان‌های تروریستی و افراطی حقیقتا غیرقابل پیش‌بینی بود، تصریح کرد: این گونه نیست اما برخی کشور‌ها توقع داشتند از این جریان‌ها علیه رقبای منطقهای خود بهرهگیری کنند که مدتی بعد خود قربانی این جریان‌ها شدند. ما پیش‌بینی میکنیم همانگونه که در گذشته برخی از دوستان ما به نصیحت ما گوش نکردند و قربانی این جریان‌ها شدند، در آینده نیز برخی دیگر از دوستانمان قربانی این جریان‌ها بشوند.
وی ادامه داد: بدیهی است که اگر کشورهای منطقه دوراندیشی و منافع همه کشورها را مّد نظر قرار دهند سیاست‌های آنان تغییر خواهد کرد.
* رئیس مجلس عراق: به کمک همسایگان‌مان نیاز داریم
رئیس مجلس عراق هم در این نشست گفت: با توجه به تحولات اخیر منطقه در گسترش تروریسم، همکاری همسایگان و کشور عراق جهت مقابله با داعش بسیار ضروری است.
سلیم عبدالله جبوری با تاکید بر اینکه عراق در مبارزه با ترویسم به کمک دوستان و همسایگان خود احتیاج دارد گفت: کشورهای مختلفی آمادگی خود را برای مقابله با تروریسم و مقابله با داعش اعلام کردند و در حال حاضر همکاری با همراهی ایران، عراق، سوریه و روسیه در جریان است.
وی در رابطه با درخواست عراق از روسیه جهت کمک توضیح داد: در حال حاضر همکاری‌های اطلاعاتی است و اگر نیازی به همکاری‌های بیشتر باشد قطعا موضوع از طریق مجاری مربوطه دنبال خواهد شد.
جبوری در خصوص کنفرانس مقدماتی اجلاس امنیتی مونیخ نیز خاطر نشان کرد: این کنفرانس اولین بار است که اتفاق می‌افتد و برای بررسی مسائل امنیتی در سطح منطقه‌ای می‌تواند بسیار راهگشا باشد و ما روابط خود را در این چارچوب با کشورهای منطقه گسترش دهیم.