Pandemija dodatno 'sagorela' crnogorske ljekare
Velika većina crnogorskih ljekara izgara na poslu i u visokom je riziku od obolijevanja kao posljedice profesionalnog stresa i preopterećenja, pokazalo je istraživanje Sindikata doktora medicine Crne Gore (SDMCG).
Gotovo trećina od ukupnog broja u državnim zdravstvenim ustanovama, 516 crnogorskih ljekara, učestvovalo je u istraživanju pod nazivom “Sindrom izgaranja na poslu ljekara tokom pandemije korona virusa”.
Prema istraživanju, preko 90 odsto crnogorskih ljekara koji su radili u COVID zoni već imaju (burnout) sindrom ekstremne opterećenosti i hroničnog umora koji ne prestaju ni nakon povratka sa godišnjeg odmora ili nekog drugog vida odsustva sa posla.
„Podatak da 91,3 odsto ljekara koji su bili ili su i dalje angažovani za rad sa COVID pacijentima ima burnout govori da je naša profesija na izmaku snaga. Imamo i visok procenat burnouta (70 posto) i među doktorima koji nijesu radili u COVID zoni“, kaže doktorka Milena Popović Samardžić.
Ona, međutim ukazuje da problemi sa preopterećenošću crnogorskih ljekara nijesu počeli sa COVID-om:
„Naši ljekari su bili opterećeni, pod visokim profesionalnim stresom pa i 'izgoreli' i prije COVID-a. COVID je kod nekih ili pogoršao to stanje ili bio okidač. Mogu slobodno da kažem da je naša profesija izmučena, odnosno da imamo ljekare koji prilično izgaraju na poslu.“
Sindrom burnout ili sindrom izgaranja na poslu osim fizičkih simptoma koji se manifestuju kroz hronični umor usljed velike opterećenosti poslom, označava i progresivni gubitak idealizma, energije i smislenosti vlastitog rada kao posljedice frustracije i stresa na radnom mjestu.
Prisutno je i prisilno razmišljanje o poslu i izvan radnog vremena, smanjena potreba za društvenim kontaktima i nedostatak vremena za poslovne, ali i obaveze privatne prirode.
Kakvo je stanje u domovima zdravlja?
Poseban pritisak u pandemiji trpe ljekari u domovima zdravlja, kaže doktorka Ana Ičević ukazujući da su pojedini radili 26 dana bez odmora:
„Tokom jednog radnog dana imali bi i preko 70 pregleda u COVID centrima, išli u kućne posjete i liječili pacijente sa teškim upalama pluća u tim uslovima. Često su ostajali u ordinacijama i nakon završetka radnog vremena kako bi prikupili sve podatke sa terena, unijeli ih u sistem i ostavili sve spremno za kolegu koji poslije njih preuzima smjenu.“
Doktorka Ičević kaže da ljekari nikada za to nisu dobili odgovarajuću nagradu:
„Utisak je da se vrlo brzo zaboravlja žrtva koju su kolege uložile u toku pandemije. A oni i dalje konstantno ulažu trud. Jedna smo od rijetkih profesija koja sve vrijeme ovog globalnog problema nije imala priliku za odmor”, poručila je Ičević.
Iz Sindikata doktora medicine ističu podatak iz istraživanje prema kojem radni dan ljekara prosječno traje 12 sati, a među anketiranima ima značajan procenat doktora koji sedmično na poslu provedu i do 80 radnih sati i dežuraju nekoliko puta sedmično.
Istraživanje je pokazalo i da je prijavljeni napor značajno veći kod ljekara ženskog pola kao i da probleme nedovoljnog prepoznavanja uloženog truda, posvećenosti poslu i stresa u većem procentu percipiraju ljekari stariji od 40 godina.
Četvrti po opterećnosti u Evropi
Istraživanje je pokazalo da se velik procenat anketiranih ljekara nalazi u profesionalnom stresu zbog disbalansa između uloženog napora, prekomjerne posvećenosti poslu i dobijene nagrade kroz uvažavanje ili finansijsku naknadu.
Predsjednica Ljekarske komore Žanka Cerović ističe da je Vlada Crne Gore adresa na kojoj treba da se rješava problem položaja ljekara koji su, kako je istakla po opterećenosti, četvrti u Evropi.
Cerović upozorava da ljekari nastavljaju da odlaze u države gdje su manje opterećeni, a značajno bolje plaćeni i da to nijesu više samo zemlje Evropske unije:
„Ljekari Crne Gore su po opterećenosti u Evropi odmah iza kolega iz Mađarske, Poljske i Slovačke, a plate ljekara u Crnoj Gori su najmanje. Naši ljekari sada odlaze ne samo u Sloveniju i Hrvatsku nego i u susjednu Srbiju gdje su nam upravo ovih dana otišla dva ljekara iz Risna. To je alarmantno stanje koje Vlada mora da popravi“, upozorava Cerović.
Koliko je ljekara napustilo Crnu Goru?
Predsjednica Samostalnog sindikata zdravstva Ljiljana Krivokapić kazala je 15. jula da su neki ljekari nedavno otišli, dok su drugi najavili odlazak iz zdravstvenih ustanova u Risnu, Nikšiću, Beranama, na Cetinju. Nedavno su Klinički centar Crne Gore napustila dva radiologa.
Zvaničnih podataka o tome koliko je ljekara do sada napustilo Crnu Goru nema.
Analiza crnogorskog Instituta za javno zdravlje iz 2019. godine je pokazala da crnogorskom zdravstvenom sistemu nedostaje 150 ljekara i preko 300 medicinskih sestara.
Prosječna zarada ljekara u Crnoj Gori je od 600 eura do 850, u zavisnosti od koeficijenta.