UN, Savet Evrope i OSCE: Kriminalizacija klevete protivna obavezama BiH
"Ovaj korak je protivan međunarodnim obavezama BiH u oblasti ljudskih prava, te nije u skladu sa evropskim putem Bosne i Hercegovine niti sa 14 ključnih prioriteta iz Mišljenja Evropske komisije, posebno povoljnom okruženju za civilno društvo i slobodi izražavanja".
Ovo se navodi 21. jula u zajedničkom saopštenju kojeg potpisuju Ujedinjene nacije (UN), Evropske organizacije za bezbjednost i saradnju (OSCE), Savjet Evrope (SE) i delegacija Evropske unije (EU) u BiH, nakon što je Skupština Republike Srpske (RS) dan ranije usvojila izmjene Krivičnog zakona kojim se ponovo kriminalizira kleveta.
U tekstu zakona klevetom se naziva iznošenje zlonamjernih ili neistinitih tvrdnji o nekoj osobi.
Ove organizacije ističu i da se radi o velikom koraku unazad u zaštiti osnovnih prava, te da se narušava efikasno funkcionisanje demokratije u Republici Srpskoj.
"Tamo gdje postoje krivični zakoni o kleveti, oni rizikuju da budu zloupotrebljeni protiv novinara, branitelja ljudskih prava i drugih aktera civilnog društva za obavljanje svoje legitimne uloge da istražuju i informišu javnost o pitanjima od javnog interesa, što je od suštinskog značaja za funkcionisanje svakog demokratskog društva", dodaje se u zajedničkom saopštenju.
Podsjeća se i na preporuke koje su dali tijela Ujedinjenih nacija, OSCE-a i Savjeta Evrope, kao i mehanizmi za ljudska prava, da umjesto kriminalizacije klevete rade na poboljšanu medijsku regulativu i zaštitu u okviru građanskog prava.
Nakon što je Skupština Republike Srpske usvojila u četvrtak, 20. jula, izmjene Krivičnog zakona kojima se kriminalizira kleveta u tom bosanskohercegovačkom entitetu, iz medijske zajednice u su najavili podnošenje zahtjeva za ocjenu ustavnosti usvojenog Zakona.
Šta se navodi u zakonu ?
Zakon je usvojen uprkos višemjesečnim upozorenjima novinara i aktivista da on predstavlja udar na slobodu mišljenja i korak ka uvođenju cenzure u RS.
Narodna skupština RS-a prihvatila je 23. marta zakonske izmjene u formi nacrta, na inicijativu Milorada Dodika, predsjednika RS-a i lidera Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD)
Tokom javnih rasprava, koje su uslijedile, novinari su ih napuštali u znak protesta.
U konačnom prijedlogu zakona, novčane kazne za klevetu su smanjene u odnosu na nacrt i iznose od 1.000 do 3.000 evra. Nacrtom zakona novčane kazne su iznosile i do 60.000 evra.
Više novčane kazne propisane su u situacijama kad je kleveta iznesena u medijima, uključujući i društvene mreže ili na javnom skupu.