Anne babama para verebilir miyim?
Evlilikte tartışma sebeplerinden biri de anne-babaya maddi yardımda bulunmak. Eşler, ihtiyaç sahibi ailelerine para yardımında bulunduğunda veya mutfak alışverişlerini yaptığında bu durum, diğeri tarafından sorun haline getirilebiliyor.
Genellikle de kadınlar eşlerinin ailelerine maddi yardımda bulunulmasına olumsuz bakıyor. Kadınların yoğun ilgi gösterdiği bir internet sitesinde ‘Eşinizin ailesine maddi yardımda bulunmasını ister misiniz?' sorusuna yazdıkları cevaplar bunun en iyi kanıtlarından biri olsa gerek. Bu suali yüzlerce kadın cevaplıyor, çoğu ‘istemezdim' yanıtını veriyor. Gerekçeleri ise kendilerinin de zor geçinmeleri. Olumsuz cevap bildirenlerin haricindekiler de genellikle ‘arada bir yardımcı olabilir', ‘rahat bir yaşantımız varsa neden olmasın?' diyorlar. İyi örnek sergileyenler de yok değil. Mesela bir kadın, kayınvalidesine para vermesi için eşine sürekli hatırlatmalarda bulunuyor. Her pazara çıktığında genellikle kayınvalide-kayınpederine sebze-meyve alıyor. Eşler arasında ciddi bir konu olan bu duruma acaba dinimiz nasıl bakıyor? Bizlerden ne bekliyor?
Kur'an-ı Kerim'de “Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine “of!” bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.” (İsra Sûresi, 23) buyruluyor. Resûlullah Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) de hadis-i şeriflerinde “Tevhitten sonra Allah'ın huzuruna götüreceğin en iyi ibadet, anne-babana yaptığın hizmettir.” diyor. Haliyle Cenab-ı Hakk ve Peygamberimiz, anne-babaya her zaman iyilikte bulunulması gerektiğini emrediyor. Tabii yoksul düştüklerinde veya yaşlanıp çalışamadıklarında ise ilgi ve bakım yükümlülüğü tamamiyle çocuklara ait oluyor. Ancak burada küçük bir parantez açmakta yarar var. Ebeveyne öncelikle maddi durumu iyi olan erkek çocuklarının bakma mecburiyeti var. Ancak kız veya erkek olsun diğer çocuklar da ‘kardeşimiz bakıyor' diyerek bu yükümlülükten kurtulamıyor. Onlar da ellerinden gelen yardımı yapmakla mükellef.
Öncelik aile mi? Ebeveyn mi?
Dinimize göre kadın ve erkek, anne-babalarına bakmak zorunda olduğu için yardımın engellenmesi yanlış bir davranış. Yardıma mani olan, günaha giriyor. Tam da burada şu hususa değinmekte yarar var. Bu konuda sürekli sorun çıkmasının en büyük sebepleri eşlerden birinin kendilerinin de zor geçindiğini düşünmesi ve önceliğin kendilerine ait olduğuna inanması. Fıkıh alimleri önceliğin sadece bir tarafa ait olmadığını, hem aileye hem de ebeveyne bakılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca evini zor geçindiren erkeğin gerektiğinde geceli gündüzlü çalışarak hem ailesine hem de maddi sıkıntı çeken anne-babasına bakmakla yükümlü olduğunu söylüyorlar. Kadınların ise ekstra çalışması gerekmiyor. Çünkü kadınlar, fıtraten hassas oldukları için yedek bir işte çalışmaları onları aşırı derecede yoruyor. Kadınlar, maddi yardımda bulunamasa da ebeveynlerine başka türden destek verebilir. Mesela evlerini silip süpürebilirler.
Damat, kayınvalidesi/kayınpederine bakmalı mı?
Damat, kayınvalidesine ve kayınpederine dinen bakmakla mükellef değil. Sadece damadın, ahlaki ve geleneksel bir sorumluluğu var. Çünkü anne-babaya öncelikle çocukların daha sonra da akrabaların yardım etmesi gerekiyor. Ancak damat, kayınvalide/ kayınpederinin ihtiyaçlarını giderirse büyük sevaba giriyor. Kadın çalışmıyor, kocanın kazandığı da ay sonuna kıl payı yetiyorsa erkek maddi sıkıntı çeken kayınvalide/kayınpederine ‘Bakamayacağım' diyebilir. Eşinin para vermesine izin vermeyebilir.
Yukarıdaki hükümler, anne-babanın sadece sağlığı yerinde ancak maddi anlamda zorluk yaşadığı zamanlar için geçerli. Ebeveyn, yatalak yahut hasta ise çocuklara daha farklı yükümlülükler düşüyor.
‘Eşimden izin almalı mıyım?'
Dinimize göre çalışan erkek veya kadın, eşinin haberi olmadan ebeveynine para verebilir. Bu konuda eşten izin alınmayabilir. Lakin yardımda bulunulmadan önce söylenilmesi, karı koca arasındaki saygı ve sevgiyi artırması açısından önemli. Öte yandan çalışmayan kadının, eşinin evin giderleri için verdiği paradan habersiz bir şekilde kendi anne-babasına tasarrufta bulunma hakkı yok. Ancak kendi harçlıklarından verebilir. Kadının ebeveynine parasal bir desteği olamasa da onlara başka şekilde hizmet edebilir. Mesela ev işlerinde yardımcı olabilir. Diğer kardeşler de anne-babanın maddi sıkıntılarını giderebilir.
Zeynep Kaçmaz'ın Yeni Bahar Dergisi'ndeki haberi için tıklayınız..