Baharatları ne kadar tanıyorsunuz?
Faydaları herkes tarafından bilinmeye başlanan baharatlar sosyal medyada çokça yer alır oldu. Bu sayede de daha fazla kullanılır hale geldi.
Bizim mutfak kültürümüzde Doğu'da ki kadar olmasa da hatırı sayılır bir oranda baharat kullanılmaktadır. Geleneksel baharatlarımıza son yıllarda dünya mutfağında kullanılan baharatlar eklenince yelpaze giderek genişledi. Her baharatın vücut için faydaları var. Bir tanesi şekere iyi geliyor, bazıları soğuk algınlığına.
Düzenli baharat kullanımının ömrü uzattığı biliniyor. Özellikle kalp hastalıklarının, solunum yolu hastalıklarının ve kanser hastalığının baharatlı gıdalar tüketen kişilerde daha az olduğu ortaya konmuştur. Sağlığa faydasını en çok duyduğumuz baharatlar, tarçın, zencefil, acı biber, zerdeçal ve çörek otudur.
TARCIN: Kan şekerini ve kan kolesterolünü düşürücü etkisi vardır. Vücutta insülin kullanımını arttırır. Sindirim sistemine etkilidir. Midede koruyucu ve ishal önleyici etkisi vardır.
ACI BİBER: Acı biberin ana bileşeni olan kapsaisinin antioksidan ve iltihap önleyici özelliği bulunmaktadır.
ZENCEFİL: Zencefil soğuk algınlığı ve gribin tedavisinde kullanılmaktadır. Öksürüğün geçmesine yardımcı olmaktadır.
ZERDEÇEL: Antioksidan ve iltihap önleyici özelliği vardır. Karabiber ve yağ emilimini arttırmaktadır.
ÇÖREOTU: Yüksek tansiyon, astım ve bazı kanser türlerinde olumlu etkileri vardır.
Baharatların sağlık faydalarının yanında alerjik etkileri olabilir. Ayrıca bazı sindirim sistemi hastalıklarında da dikkatli kullanılmaları gerekir.
Satın alırken dikkat!
Açıkta satılan besinler içinde en riskli gruplardan bir tanesi baharatlardır. Toprak, kirli hava ve zararlı mikroorganizmaları içinde bulundurabilir. Sıcak ve nemli ortamlarda satılan, yeteri kadar kurutulmadan paketlenen baharatlarda aflatosin maddesine sık rastlanmaktadır. Aflatoksinler kansere, karaciğer bozukluklarına ve beyin tümörlerine neden olan küf kaynaklı maddelerdir. Özellikle farklı yerlerden elde edilip karıştırılarak satılan baharatlarda alfatoksin oranı daha fazla bulunmamaktadır. Ayrıca kırmızı bibere kiremit tozu katma, karabibere siyahlaştırmak için boya kullanmak ülkemizde tespit edilen hilelerdir. Baharatları satın alırken ambalajlanmış, bakanlık onayı, üretim ve son kullanma tarihi olanları tercih edin.
Cam kavanoz doğru tercih
Baharatlar uzun süre saklandıklarında renk, tat ve aromalarında değişiklik olur. Az miktarda satın alarak çabuk tüketmeli ve evde de uzun süre saklamamalıyız. Baharatlar aroma ve renklerini korumak için serin, karanlık ve kuru yerlerde saklanmalıdır.
Sıcaklık, nem ve havadan uzak tutulmalıdır. Hava almasını engellemek için cam kavanozlarda saklanmalı ve kapaklarının iyi kapandığından emin olunmalıdır. Fırın, ocak, bulaşık makinesi ve buzdolabına yakın yerlerde saklanmamalıdır.
Kırmızı renklileri buzdolabında saklayın
Kırmızı pul biber, kırmızı acı biber, kırmızı tatlı biber gibi kırmızı renkli baharatlar renk ve aroma kaybının önlenmesi için buzdolabında saklanmalıdır. Buzdolabında saklamak sıcak ayaz aylar da böceklenmeyi ve küflenmeyi de önleyecektir. Buzdolabında saklarken nemin baharatlar içine girmemesine özen gösterilmelidir. Ayrıca haşhaş, susam, keten tohumu gibi yağ içeriği zengin baharatların acılaşmasını engellemek için buzdolabında saklanmaları daha doğru olacaktır. Baharatların hangi koşulda olursa olsun 1 yıldan uzun süre saklanmamasına özen gösterilmelidir.
Diyetisyen Hacer Özkaya'nın Meydan Gazetesi'ndeki yazısı için tıklayınız..