Новости за 09.09.2021

Түндүк Корея 9-сентябрга караган түнү республиканын түзүлгөнүнүн 73 жылдыгына карата жарым-жартылай аскердик парад өткөрдү. Кореянын борбордук маалымат агенттиги Пхеньяндагы башкы аянтта уюштурулган парадга өлкөнүн бийликти бир колго топтогон лидери Ким Чен Ын өзү катышканын кабарлады. Түндүк Корея адатта аскердик параддарды жаңы курал-жарактарын жана ракеталык системаларын көрсөтүү үчүн колдонуп келет. Бирок иш-чарадан кийин жарыяланган сүрөттөрдө жаңы аскердик техникалар байкалган жок. Дүйнөдөгү... Читать дальше...

"Талибан" кыймылы дайындаган жаңы ооган өкмөтү биринчи иш күнүндө каршылык акцияларына убактылуу тыюу салды. Шаршемби күнү талибдердин өткөөл өкмөтү демонстрациялар "коомдук тартипти бузуп, араздашууга себеп болуп жатат" деп билдирди. Аны улай "Талибандын" маданият боюнча комиссиясынын жетекчисинин орун басары Ахмадулла Васик аялдар Ооганстандагы популярдуу крикет оюнун ойнобошу керектигин австралиялык SBS News телеканалына курган маегинде айтты. "Кыздар спортко муктаж эмес. Алар дене-башы ачылып... Читать дальше...

Кытай мамлекети Кыргызстанга гуманитардык жардам катары 1500 тонна буудай жана коронавируска каршы күрөшүү үчүн жеке коргонуу каражаттарын берет. Бул тууралуу 9-сентябрда тышкы иштер министри Руслан Казакбаев Кытайдын Кыргызстандагы элчиси Ду Дэвэнди кабыл алганда айтылды.  Жайында күн катуу ысып жана сугат суунун жетишсиздигинен Кыргызстанда дан эгиндеринин түшүмү азайды. Улуттук статистика комитетинин эсеби боюнча, буудайдын түшүмү 45,5%, арпаныкы 55,2% кыскарды. Өлкөдө июль айында бир килограмм буудайдын баасы 29,15 сомду түздү. Читать дальше...

10-11-сентябрларда Кыргызстандын аймагында жылуу жана кургак абанын сакталгандыгына байланыштуу аба-ырайы кескин өзгөрүшү мүмкүн. Чүй, Талас, Ысык-Көл, Нарын облустарынын көпчүлүк аймактарында, Ош, Жалал-абад, Баткен облустарынын кээ бир райондорунда мезгил-мезгили менен жаан жаап, күн күркүрөйт. Тоолуу райондордо жаан карга айланышы, бийик тоолуу райондордо кар жаашы мүмкүн. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрден, кээ бир райондордо 17-22 метрге жетет. Мындай туруксуз аба ырайы айыл чарба иштерин... Читать дальше...

Беларусту 27 жылдан бери башкарып келе жаткан Александр Лукашенко 9-сентябрда Москвага барды. Беларустун мамлекеттик "Белта" жаңылыктар агенттиги жазгандай, ал орус президенти Владимир Путин менен эки өлкөнүн ортосундагы 28 союздук программаларды дагы бир жолу талкуулайт. Ошондой эле жолугушууда Ооганстандагы кырдаал жана Тажикстанда жакынкы күндөрү өтө турган регионалдык саммиттер тууралуу сөз болот. Лукашенконун бул сапары эки тарап Беларустун суверендүүлүгүн чектей турган макулдашууларга кол... Читать дальше...

Президент Садыр Жапаров Кыргызстандын Венгриядагы элчилигин уюштуруу жөнүндө жарлыкка кол койду. Элчиликти Будапешт шаарында жайгаштыруу менен кыргыз-венгер саясий, соода-экономикалык жана маданий байланыштарын өнүктүрүү боюнча токтом чыгарылды. Министрлер кабинетине Кыргызстандын Венгриядагы элчилигинин ишин уюштуруу жана финансылык маселелерди чечүү тапшырмасы берилди. Тараптардын ортосунда дипломатиялык мамилелер 1991-жылы түзүлгөн. Бул өлкөнүн элчилиги Бишкекте 2020-жылы февраль айында ачылган. Читать дальше...

Европа Биримдигинин Борбор Азия боюнча атайын өкүлү Терхи Хакала Кыргызстанга келди. Бул анын 2021-жылы 1-июлда кызматка киришкенден кийинки биринчи сапары. Бул тууралуу Евробиримдиктин Кыргызстандагы өкүлчүлүгү билдирди. Хакала эки күндүк сапары алкагында өлкө президенти Садыр Жапаров, Министрлер кабинетинин биринчи орун басары Азиз Аалиев, тышкы иштер министри Руслан Казакбаев, Коопсуздук кеңешинин катчысынын орун басары Таалатбек Масадыков жана акыйкатчы Токон Мамытов менен жолугушат. Жолугушууда... Читать дальше...

9-сентябрда Кыргызстандагы "Эдельвейс" полигонунда Жамааттык коопсуздук келишими уюмуна (ЖККУ) мүчө мамлекеттердин биргелешкен “Рубеж-2021” деп аталган аскердик машыгуусунун акыркы этабы өттү. Ага уюмга кирген мамлекеттердин миңден ашык аскерлери катышып, 150 аскердик жана атайын техникалар, анын ичинде реактивдүү залп менен атуучу системалар, авиация Су-30СМ истребители, Су-25, Ми-8 тик учагы жана “Орлан-10” өзү учуучу аппараттар тартылды. Иш-чара Ооганстанда курчуган кырдаалга байланыштуу Кыргызстанда жана Тажикстанда өткөрүлүп жатат. Читать дальше...

Экономика жана финансы министрлигине караштуу Мамлекеттик бажы кызматы 9-сентябрда бажы алымдары эки эсе көтөрүлгөнү тууралуу маалыматты четке каккан түшүндүрмө берди. Бажы кызматынын маалыматы боюнча, Кыргызстанга үчүнчү өлкөлөрдөн товарларды импорттоодо товардын бажы наркынын 0,25% бажы төлөмү, ЕАЭБдин ставкалары боюнча импорттук бажы алымы жана 12% кошумча нарк салыгы төлөнөт. Ташып кирүү бажы алымынын белгиленген чендери Евразия экономикалык биримдиктин беш мүчө мамлекети - Кыргызстан, Беларус... Читать дальше...

Түндүк Македониянын түндүк-батышындагы Тетово шаарында коронавируска чалдыккан бейтаптарды дарылоо үчүн атайын даярдалган борбордо өрт чыгып, андан кеминде 10 адам каза тапты. Өрт чакан бейтапкананын бөлмөлөрүнүн биринде 8-сентябрдын кечинде тутанып, бир нече сааттын ичинде толук өчүрүлгөн. "Өрттөн 10 адам өлгөнү ырасталды. Алардын саны дагы өсүшү мүмкүн. Бул өтө кайгылуу күн", - деп жазды "Твиттерге" Түндүк Македониянын саламаттыкты сактоо министри Венко Филипче. Өрттү өчүрүү маалында COVID-19га... Читать дальше...

Түркмөнстандын тышкы иштер министри Рашид Мередов коронавирус менен ооруп жатканы маалым болду. Министр эки жума мурда Ахал вилайетинде курулган жаңы ооруканага жаткан.  "Азаттык" радиосунун түркмөн кызматынын ишенимдүү булактары өлкөнүн ташкы иштер министри Рашид Мередов 24-августта коронавирус диагнозу менен ооруканага жатканын кабарлады. Башкы диплoматка вирустун «дельта» түрү жукканы аныкталган. Жеке булактардын бири 61 жаштагы Мередов Ахал вилайетинин Гоктепе аймагындагы Ызгант айылында... Читать дальше...

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет (УКМК) Бишкек шаарынан курал-жарак жана ок-дары катылган жерди тапты. Бул тууралуу атайын кызматтан кабарлашты. Маалыматка караганда, жашырылган жерден бир даана Ф-1 жарылуучу зат, 7,62 мм калибрдеги ок-дарылар жана ПМ маркасындагы номерлери өчүрүлгөн тапанча алынды. Алдын ала маалымат боюнча, алынган курал жана ок-дарылар кылмыштуу топторго таандык болушу мүмкүн. Ушу тапта курал-жарак катылган жерди уюштурган адамдарды аныктоо боюнча иш-чаралар жүргүзүлүп жатат. Читать дальше...

Борбордук шайлоо комиссиясы (БШК) парламенттик шайлоого катышууга ниеттенген талапкерлерге, партияларга жана аны чагылдырган жалпыга маалымдоо каражаттарына кайрылып, шайлоо алдындагы үгүт иштеринин эрежелерин бузбоого чакырды. Боршайком үгүт өнөктөгү баштала электе эле ЖМКлар, сайттар, социалдык тармактар аркылуу жазуу, аудио жана башка материалдарды таркатпоо керектигин эскертти. Шайлоо мыйзамы боюнча тигил же бул талапкер үчүн добуш берүүгө же болбосо аларга каршы добуш берүүгө үндөө, айрым талапкерлерге... Читать дальше...

Ош шаарындагы тергөө изоляторунда кармалып турган аялдардын укуктары жаза аткаруу кызматкерлери тарабынан бузулуп жатканы аныкталды. Бул тууралуу Кыйноолордун алдын алуу боюнча улуттук борбордун Оштогу өкүлчүлүгү кабарлады. Аталган борбордун бир нече өкүлү Ош шаарындагы №5 тергөө абагында болушкан. Жабык жайда ашыкча адам кармалып турганы, жатканга керебети жоктугу аныкталган. "Биринчи режимдик имараттын №26 камерасында жайгаштыруунун чеги сакталган эмес. Жети киши төрт керебет бөлүштүрүлгөн. Читать дальше...

Буга чейин Кыргызстандын улуттук курама командасы Палестина жана Бангладеш командаларын утуп, жолдоштук мелдештин чемпиону болгон. Эми олимпиадалык курама команда күч сынашат.

“Кумтөр иши” боюнча айыпталган Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты Исхак Пирматов Жазык кодексинин “Коррупция” беренеси менен күнөөлүү деп табылып, 300 миң сом айыпка жыгылды. Мындай өкүмдү 9-сентябрда Бишкектин Биринчи май райондук сотунун судьясы Махабат Бекишева чыгарды. Исхак Пирматов Кумтөр долбоорун ишке ашырууда жемкорлук фактысы боюнча Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетте (УКМК) 31-майда сурак бергенден кийин кармалып, эки айга камакка алынган. Ал тергөө менен кызматташканы үчүн... Читать дальше...

Таластын Кара-Буура районунда 9-сентябрга караган түнү Audi-100 машинесинин айдоочусу рулду башкара албай жол жээгинде токтоп турган оор жук ташуучу автоунааны сүзгөн. Кырсыктын кесепетинен бир адам ошол эле мүрт кетип, дагы бир киши ооруканага жетпей каза болгон. Кыргызстанда быйыл жыл башынан бери (сегиз айдын ичинде) 4 637 автокырсык катталып, андан 497 адам каза болду. Арасында балдар да бар. Дагы 6900 адам жаракат алды. Ички иштер министрлигинин (ИИМ) Жол кыймылынын коопсуздугун камсыздоо... Читать дальше...

Улуттук статистика комитетинин эсеби боюнча, 23-августка карата Кыргызстанда дан эгиндери (буурчак өсүмдүктөрүн, күрүч жана гречканы кошпогондо) 380 миң гектар аянттан жыйналып, 536 миң тонна дан бастырылды. Жайында күн катуу ысып жана сугат суунун жетишсиздигинен дан эгиндеринин түшүмү азайды. Буудайдын түшүмү 45,5%, арпаныкы 55,2%, картошканыкы 10,1%, бакча өсүмдүктөрүнүкү 6,7%, мөмө -жемиштердики 6,5% жана жашылчаныкы 2,4% кыскарды. Өлкөдө дан эгиндеринин чабыла турган аянтынын 66% жыйналып алынды. Читать дальше...

Жарыш "Ала-Тоо" аянтынан башталып, калаанын негизги көчөлөрүн айланып 5, 14 жана 21.1 чакырым аралыкка чуркашат.

Борбордук шайлоо комиссиясы 28-ноябрда өтө турган шайлоого байкоо салуу үчүн үчүн эл аралык байкоочуларды чакырууда. Чакыруу Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештигинин (КМШ) аткаруу комитетине, Шанхай кызматташтык уюму (ШКУ), Европа коопсуздук келишими уюмунун Адам укуктары боюнча бюросуна (ЕККУ БДИПЧ), Ислам кызматташтык уюмуна, Түрк тилдүү мамлекеттердин кызматташтык кеңешине, Дүйнөлүк, Азия жана Европа шайлоо органдарынын биримдигине жөнөтүлдү. Бул тууралуу БШКнын басма сөз кызматы кабарлады. Читать дальше...

UFC уюмунун экс-чемпиону, 44 жаштагы Белфорт менен кесипкөй бокс боюнча эки дивизиондун чемпиону, 58 жаштагы Холифилддин беттеши 12-сентябрда Флоридада өтөт.

Ушул жылдын алгачкы жети айында (январь-июнь) өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу тике чет өлкөлүк инвестиция эки эсеге көбөйүп 321 миллион долларды түздү. Улуттук статистика комитетинин маалыматына ылайык, чет өлкөлүк түз инвестициянын 97% ашыгы геологиялык чалгындоо ишканаларына, кен казуу, өндүрүш, финансылык ортомчулук жана камсыздандыруу чөйрөсүнө, маалымат жана байланышка, ошондой эле дүң жана чекене соодага туура келет. Кыргызстанга каражат салган өлкөлөрдүн сап башында Кытай турат - 31,8%. Читать дальше...

Афганистана бийликти колго алган "Талибан"* өлкөдө аялдардын спорт менен машыгуусуна тыюу салынганын жарыялады.

Америка Кошмо Штаттары Кабулдагы талибдер баштаган ооган өкмөтүн убактылуу же өткөөл министрлер кабинети катары сыпаттады. "Администрацияда эч ким, президент дагы, улуттук коопсуздук кызматынан дагы талибдер эл аралык коомчулуктун өкүлдөрүн угат жана урматтайт деп ырасташпайт. Алар азырынча ынандырган жок", - деди Ак үйдүн өкүлү Жен Псаки. Буга чейин шаршемби күнү АКШнын мамлекеттик катчысы Энтони Блинкен Германиянын жана башка 20га жакын өлкөнүн жетекчилиги менен болгон онлайн жолугушуудан кийин... Читать дальше...

28-ноябрда өтө турган парламенттик шайлоого катышуу ниетин 75 саясий партия билдирди. Кыргызстандагы партиялык курулуштун өзгөчөлүгү эмнеде? Партиялык система куруу аракети кандай саясий салтты калыптандыра алды? Саясий партиялардын бүгүнкү дарамети кандай, келечеги барбы? “Азаттык” ушул жана башка маселелерди “Арай көз чарай” берүүсүндө талкуулады. Талкууга партиялык шайлоо системасына көз салып келаткан эксперттер Динара Ошуракунова, Ыдырыс Кубатбеков жана окумуштуу - саясат таануучу Чолпонбек Сыдыкбаев катышты. Читать дальше...