Новости за 13.12.2020

د افغانستان د مالیې وزارت وایي، په ۱۳۹۹کال کې د عوایدو راټولولو ټاکل شوی هدف نه دی ترلاسه کړی. د دغه وزارت ویاند شمروز مسجدي نن د یکشنبې (د لېندۍ ۲۳مه) په ورځ ازادي راډیو ته وویل چې دغه ستونزه بېلابېل عوامل لري. دغه وزارت د خصوصي او دولتي شرکتونو او ارګانونو له لوري په خپل وخت د مالیاتو نه ورکول، د هېواد پر اقتصاد د کرونا ویروس منفي اغېزې، د کرونا ویروس له امله قرنتین او د دغه ویروس د لومړۍ څپې پرمهال د افغانستان د عمده بندرونو تعطیلي، د عوایدو د کمېدو عمده لاملونه یادوي. ښاغلی مسجدي وايي،... Читать дальше...

د اټالیې جوزپي پېترنو د نړۍ تر ټولو زیات عمر لرونکی کس دی چې په ۲۰۲۰ز کې له پوهنتونه فارغ شو. هغه د ۹۶ کالو په عمر کې په فلسفه او تاریخ کې د بیچلرز یا لېسانس بریلیک واخیست. پېترنو له پخوا راهیسې له زده کړو سره مینه لرله خو د بېوزلۍ له وجې یې په ځوانۍ کې پوهنتون و نه لوستای شو. په اړه یې د رویټرز اژانس ویډیويي رپورټ وګورئ.

کندز کې انسان تښتونې او د نورو جنايي جرمونو زیاتېدو خلک اندېښمن کړي، په دې ولایت کې یوازې په وروستۍ اوونۍ کې لږ تر لږه څلور تنه د انسان تښونکو له خوا تښتول شوي. همدارنګه په دې موده کې د غلا او نورو جنايي جرمونه لسګونه پېښې هم رامنځ ته شوي. د کندز ښار یو اوسیدونکی ایمل منګل وايي، یو شمېر کسان د انسان تښونکو له ویرې خپل ماشومان ښوونځیو ته نه استوي: "د ناامنیو ترڅنګ انسان تښتونه او انسان وژنه دلته په کندز کې یوعامه خبره ګرځېدلې ده. په دې ټول افغان ولس پوهېږي، ان په ځینو نورو سیمو کې خلک ( که مرګ غواړې کندز ته ولاړ شه) اصطلاح کاروي. Читать дальше...

د امریکا د ولسمشر ډونالد ټرمپ زرګونه پلویانو پرون د دغه هېواد په بېلابېلو برخو کې مظاهرې وکړې.  په واشنګټن او نورو ښارونو کې مظاهره‌چیانو د نومبر د درېیمې نېټې د ولسمشرۍ د انتخاباتو پر پایلو اعتراض وکړ.  د واشنګټن د تېر ماښام په مظاهره کې د مظاهره‌چیانو او د مظاهرې د مخالفانو ترمنځ شخړه وشوه.  دا مظاهرې په داسې حال کې وشوې چې ټاکل شوې ده الکټرول کالجونه د امریکا د راتلونکي ولسمشر په توګه د جو بایډن د رسمي اعلانولو لپاره دوه ورځې وروسته غونډه وکړي.

کابل چاپ ورځپاڼو په خپلو نننیو ګڼو کې تر ډېره  د سولې په مذاکراتو کې د ځنډ او د ملي دسترخوان پروژې په عملي کېدو لیکنې او تبصرې خپرې کړې دي. مسیر مسیر ورځپاڼې د سولې په خبرو کې د ۲۰ ورځني ځنډ لاملونو او پایلو ته په اشارې لیکلي، دې ځنډ ګڼې اندېښنې رامنځته کړې دي.  لیکوال‌یې لامل په امریکا کې د کرېسمس رخصتۍ ګڼلي، خو دا پوښتنه‌یې هم مطرح کړې چې ایا دا ځنډ سم دی؟  وړاندې ټینګار شوی چې د سولې په خبرو کې ځنډ، که یوه ورځ او یو ساعت هم وي، د منلو نه‌دی، ځکه په خبره‌یې جګړه روانه ده او په همدې یوه... Читать дальше...

د کابل پولیس وايي چې د ښار په ۱۵مه حوزه کې چاودنې ۲ تنه وژلي او ۲ نور ټپیان دي. د دې برید چې د سهار په ۷ بجې او ۴۵ دقیقې وشو، هدف د ولسي جرګې غړی توفیق وحدت و، خو نوموړی له پېښې روغ وتلی دی. د کابل د امنیه قوماندانۍ ویاند فردوس فرامرز وویل چې دا پېښه د خیرخانې مېنې پروان هوټل ته نږدې د یوه مقناطیسي بم د چاودنې په نتیجه کې شوې ده. ښاغلی فرامرز زیاتوي: " ښاغلي فرامرز زیاتوي،"نن سهار د کابل د ۱۵مې ناحیې اړوند پر یوه لنډکروزر موټر مقناطیسي چاودنه شوې چې په پایله کې دوه تنه وژل شوي او دوه تنه... Читать дальше...

سټارز انډ سټرایپس سټارز انډ سټرایپس ورځپاڼې پر کابل ښار د پرونیو راکټي بریدونو په اړه لیکنه خپره کړې او هغه‌یې پر دغه ښار له تېرو راکټي بریدونو سره ورته بللي چې درې اوونۍ پخوا شوې وې.  د تېرو بریدونو مسؤلیت داعش سخت‌دریځې ډلې په غاړه اخیستي وو.  د ورځپاڼې پر اساس، داعش پر دې سربېره چې په افغانستان کې د وررستۍ میاشتې د خونړیو بریدونو مسؤلیت په غاړه اخیستی، د کابل پوهنتون د حملې مسؤلیت هم منلی چې ۲۲ تنه محصلان په‌کې ووژل شول.  ورځپاڼه زیاتوي، طالبانو هم چې د افغانستان له دولت سره په خبرو بوخت دي حملې کمې کړې نه‌دي. Читать дальше...

د امریکا متحده ایالاتو کې سر له سبا دوشنبې د کرونا پر ضد د فایزر او بیو اېن ټیک کمپنۍ له لوري جوړ شوی واکسین خلکو ته ورکول کېږي.  د متحده ایالاتو د کرونا د ځانګړې کمېټې مسؤل جنرال ګوستاو پرنا پرون (شنبه) وویل، په لومړي پړاو کې به د کرونا واکسین ۲ میلیونه او ۹ لکه روغتیايي کارکوونکو او زړو ته ورکړل شي.  ده په عین حال کې وویل چې له چمتووالي سره سره د ۳۳۰ میلیون دوزه واکسین د وېش او تزریق چارې له لوژستیکي ستونزو سره مخامخ دي.  د فایزر او بیو اېن ټیک د کمپنیو د واکسین یوه ځانګړتیا چې په پراخه پیمانه... Читать дальше...

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت دغه هېواد کې د روان وضعیت په هکله د ملګرو ملتونو د عمومي غونډې پرېکړه‌لیک وستایه.  دغه پرېکړه‌لیک کې چې د ډسمبر په ۱۰مه تصویب شو، افغانستان کې د تاوتریخوالي روان وضعیت د اندېښنې وړ ښودل شوی او د افغانانو په مشرۍ د سولې خبرو باندې ټینګار شوی دی.  د بهرنیو چارو وزارت یوه خبرپاڼه کې ویلي، دغه پرېکړه‌لیک د افغانستان د جګړې د پای ته رسېدو په برخه کې د نړیوالې ټولنې د غوڅ ملاتړ ښکارندویي کوي.  خبرپاڼه کې د بهرنیو چارو وزیر محمد حنیف اتمر په حواله ویل شوي: "دا پرېکړه‌لیک... Читать дальше...

په بدخشان کې د یوې کورنۍ ۷ غړي ترافیکي پېښه کې ووژل شول.  په راپورونو کې راغلي، پېښه پرون د کوکچې سیند ته د همدغې کورنۍ د موټر د لوېدو له کبله رامنځته شوې.  د دې ډول پېښو لامل د موټر چلوونکي بې‌احتیاطي او د سړکونو خرابوالی ښودل کېږي.  له دې وړاندې هم تر ډېره د ژمي پر مهال کوکچې سیند ته موټر لوېدلي دي.  افغانستان چې ډېر سړکونه‌یې معیاري نه‌دي، له جګړې وروسته په‌کې د ترافیکي پېښو له کبله ډېر کسان وژل کېږي.

ارمنستان په اذربایجان تور لګولی چې د نګورنو قره‌باغ د جګړې پر سر د شوي اوربند سرغړونه‌یې کړې ده.  د ارمنستان د دفاع وزارت ویلي، اذربایجاني ځواکونو (پرون د ډسمبر ۱۲مه) په هغو سیمو بریدونه کړي چې د ارمني ټبره ځواکونو له‌خوا ساتل کېږي.  د اذربایجان دفاع وزارت بیا په یوه خبرپاڼه کې د ارمنستان پوځ په (تحریک کوونکو) کړنو تورن کړی او ټینګار یې کړی چې اوربند نه‌دی مات شوی.  نګورنو قره‌باغ کې د پوځ چارواکو ویلي، د دوی درې سرتېري په تازه نښتو کې ټپیان شوي دي.  په سیمه کې د روسیې سوله‌ساتي پوځ چې د... Читать дальше...

د بخښنې نړیوال سازمان او اروپایي ټولنې د ایران له‌خوا د یوه مخالف ژورنالېست اعدام وغانده.   د روح‌الله زم په نوم  ژورنالېست چې انلاین کارونو یې په ۲۰۱۷م کال په ایران کې د اقتصادي مسایلو په تړاو د مظاهرو له پارېدلو سره مرسته کړې وه، پرون اعدام شو.   د ایران نیمه رسمي خبري اژانس ایسنا راپور ورکړی چې د تهران د انقلابي څارنوالۍ دفتر تأیید کړه چې زم پرون سهار په دار ځړول شوی دی. د بخښنې نړیوال سازمان ویلي، دا اعدام د مخالفانو په وړاندې د ایران د حکومت بې‌رحمانه تاکتیکونه په ډاګه کوي. له دې وړاندې... Читать дальше...

روسیې څلور ازمیښتي قاره ویشتونکي توغندي په بریالۍ توګه وتوغول. دا خبره د روسیې د دفاع وزارت پرون (د ډسمبر ۱۲مه) نېټه وکړه. وزارت ویلي، دغه توغندي د اوخوتسک (Okhotsk) سمندر  کې تر اوبو لاندې یوې بېړۍ څخه توغول شوي دي. د راپورونو له مخې، د توغندیو ټولې سروکې یا سرګولولې د ۵،۵۰۰ کیلو مترو په واټن په خپل هدف لګېدلې دي.

د افغانستان دفاع وزارت وایي، د کندهار میوند ولسوالۍ کې یې ۱۶ بوشکه‌یي ماینونه شنډ کړي دي.  وزارت تېر ماښام یوه خبرپاڼه کې وویل، دغه ماینونه طالبانو د میوند (خاک چوپان) سیمه کې ځای پر ځای کړي وو.  خبرپاڼه کې راغلي، دا چې ماینونه د لېږد وړ نه‌وو، تېره ورځ همدې سیمه کې چاودنه ورکړل شوې ده.  طالبانو تر اوسه په دې اړه څه نه‌دي ویلي.  د کندهار ارغنداب، میوند او یو شمېر نورو ولسوالیو کې تازه د افغان امنیتي او دفاعي ځواکونو او طالبانو ترمنځ خونړۍ جګړې وشوې.

د ملګرو ملتونو عمومي منشي د نړۍ له ټولو هېوادونو وغوښتل چې د اقلیم بېړنی حالت اعلان کړي.  انتونیو ګوترش دا څرګندونې د اقلیمي بدلون په اړه د پاریس هوکړې د پنځمې کلیزې په مناسبت یو ورځنۍ غونډې ته وکړې.  د اقلیم لپاره راتلونکي اهداف په نوم دا غونډه پرون شنبه په انلاین ډول ترسره شوه. ښاغلي ګوترش ټینګار وکړ چې بېړنی حالت باید تر هغو وساتل شي چې د کاربن ګازو په کچه کې تعادل رامنځته شي. دا په دې معنی چې ګلخانه‌یي یا شنه کوریز ګازونه د ځمکې اتموسفیر ته ډېر راونه‌لېږل شي.  کنفرانس د اقلیم په اړه... Читать дальше...

په دوحه کې د دولت او طالبانو د مرکچیانو له ټیک درېیو میاشتو بحثونو او ناندریو وروسته خبرې د لنډ وخت لپاره ودرول شوې. دوی په خپلو خبرو کې د شااوخوا ۲۰ ورځنۍ وقفې اعلان کړی دی.  پرون ماښام دواړو لورو په جلا جلا خبرپاڼو کې وویل چې د خبرو بل پړاو به د ۲۰۲۱ کال د جنورۍ په پنځمه او د جدي میاشتې په ۱۶مه نېټه پیلوي. مرکچیانو ویلي چې دوی د بین‌الافغاني خبرو د اجنډا د موضوعاتو "لومړني لېستونه" سره تبادله کړي او دغه دمه‌یې ځکه اعلان کړې چې په خبره‌یې دا موضوعات زیاتو سلامشورو ته اړتیا لري. د دولت... Читать дальше...