د تخار ولایت مرکز تالقان نن د شنبې په ورځ له یوه سره قرنطین شو. د تخار د ښاروالۍ امر سیدال پیرزاده ازادي راډیو ته وویل، دا ګام د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي په هدف پورته شوی دی. په تخار کې تر اوسه کرونا ۴ کسان نیولي او دوه یې مړه کړي دي. چارواکو دغه ښار کې سړکونو او کوڅو باندې د ویروس ضد دوا هم شیندلې ده.
د افغانستان د عامې روغتیا وزارت وایي، تېرو ۲۴ ساعتونو کې یې د کرونا ۳۴ مثبتې پيښې ثبت کړي دي. د دغه وزارت مطبوعاتي سلاکار وحیدالله مجروح نن یوې خبري غونډې ته وویل چې له دې سره د مثبتو پيښو شمېر ۵۵۵ ته ورسېد. ښاغلي مجروح وویل، تر اوسه له دې ویروسه افغانستان کې ټولټال ۱۸ تنه مړه شوي او ۳۷ تنه بېرته رغېدلي دي. نوموړي وویل، د یو شمېر ښارونو له قرنطین کېدو سره په کرونا د اخته کېدو پېښې کمې شوې دي. د وزارت مسئولین وایي، که کابل ښار او یو شمېر نور ښارونه قرنطین شوي نه وای، پېښې به زرګونو ته پورته شوې وې. Читать дальше...
د میدان وردګو د کرنې او مالدارۍ ریاست د ۱۸۰ میلیونه افغانیو په ارزښت د میوو او سبزیجاتو د یوې لويې سړې خونې د جوړېدو خبر ورکوي. د دغه ریاست رئیس ولید احمد تسل نن ازادي راډيو ته وویل،چې دغه سړ خونه د ۱۵۰۰ مټریک ټنه میوو او سبزې جاتو د ساتنې ظرفیت لري. د ښاغلي تسل په خبره یاده سړه خونه په یو نیم جرېبه ځمکه کې جوړه شوې ده. د ښاغلي تسل په خبره د دې سړې خونې په جوړېدو سره ۱۵۰ تنو ته د موقتي او ۳۰ تنو ته دوامدره کار زمینه برابرېږي. ښاغلی تسل وايي، د سړې خونې په جوړېدو سره بڼوال کولای شي چې میوې... Читать дальше...
د اپرېل تر ۱۱مې په پاکستان کې له حکومتي شمېرو سره سم، د نوي کورونا وایرس ناروغۍ کووېډ – ۱۹ ټول ۷۱ کسان وژلي دي.
د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونې چارواکي وايي، د پاکستان له لوري د سپین بولدک، چمن او تورخم بندرونو له پرانېستې وروسته تر اوسه ۲۰۰ کانټینره مالونه افغانستان ته انتقال شوي دي. د دې خونې د عامه اړېکو مرستیال جان اقا نوید نن ازادي راډيو ته وویل، چې د دې بندرونو ترڅنګ نور بندرونه هم د افغان سوداګرو پرمخ پرانېستل شوې دي. نوموړي وویل، چې د دوې هڅه داده څو د افغانستان صادرات هم پیل شي. د افغانستان د سوداګرۍ خونې چارواکي وايي،د یادو موادو په انتقالېدو سره به د بیو په کچه کې هم ټيټوالی راشي. ... Читать дальше...
کابل چاپ ورځپاڼو په خپلو ننيو ګڼو کې په افغانستان کې د کرونا ویروس د مخ په زیاتېدونکي بحران او د ولسمشر غني او ډاکتر عبدالله ترمنځ په روان سیاسي کړکېچ لیکنې او تبصرې کړي.
د طالبانو د قطر دفتر وایي، تېر ماښام یې په افغانستان کې د میشتو بهرنیو ځواکونو د قومندان سکاټ مېلر په مشرۍ یوه پلاوي سره ناسته کړې ده. د دغه دفتر ویاند سهیل شاهین په ټویټر پاڼه لیکلي، دې غونډه کې له امریکایي قومندان سره د سولې د هوکړې په عملي کېدو او په دې برخه کې د شویو سرغړونو په اړه خبرې وشوې. ښاغلی شاهین وایي، دوی په غیر جنګي سیمو کې دچاپو او بریدونو په اړه هم دې امریکایي پلاوي ته وویل او له هغوی نه یې د داسې بریدونو د درېدو غوښتنه وکړه. پرون طالبانو وویل چې افغان او امریکایي ځواکونو... Читать дальше...
واشنګټن پوسټ لیکلي امریکایي چارواکي وايي چې له طالبانو سره د امریکا د تړون یو اصلي عنصر د طالبانو هغه ژمنه ده چې د داعش په وړاندې جګړه کې به له امریکا سره مرسته کوي.
په داسې حال کې چې کرونا ویروس په ټوله نړۍ کې خپور شوی، ترکمنستان پرېکړه کړې چې د فوټبال ځنډېدلې سیالۍ د اپرېل په ۱۹مه نېټه بېرته پيل کړي. د دغه منځنۍ اسیایي هېواد اته ټيمونه لرونکي مسلکي لیګ خپلې سیالۍ د مارچ میاشتې په ۲۴مه نېټه وځنډولې. په دغه هېواد کې چې حکومتیې مستبد ګڼل کېږي، تر اوسه په رسمي توګه د کرونا ویروس هېڅ مثبتې پېښې نهدي اعلان شوي او په وروستیو ورځو کې يې یو شمېر سپورټي سیالۍ جوړې کړي. ترکمنستان د بلاروس، تاجکستان، نیکاراګوا او بوروندي ترڅنګ له هغو هېوادونو دی چې د کرونا ویروس... Читать дальше...
د روسیې د سایبریا په ایرکوتسک «Irkutsk» سیمه کې په یوه زندان کې بندیانو نافرماني پیل کړې ده. د وضعیت کنټرولولو لپاره ځانګړي ځواکونه دغه ځای ته ورغلي. د «For Human Rights» په نوم د بشري حقونو غیر دولتي ادارې ویلي چې د انګارسک په ۱۵م زندان کې زندانیانو د پنجشنبې په ورځ نافرماني پیل کړه. دا وروسته له هغه چې د زندان یوه ساتونکي یو بندي وواهه. د راپور له مخې یاد زنداني تر وهل کېدو وروسته د ځان وژلو هڅه وکړه. پر ټولنیزو رسنیو خپره شوې یوه وېډیو ښکاروي چې ودانیو ته اور ورته شوی او زندانیان ټينګار کوي چې دوی وژل کېږي. Читать дальше...
د کندهار ولایت چارواکي وايي، په سپین بولدک ولسوالۍ کې د ماین په چاودنه کې درې ملکیان ووژل شول. د کندهار د امنیه قوماندانۍ ویاند جمال ناصر بارکزي ازادی راډیو ته وویل چې دا پېښه پرون ماښام وشوه. ښاغلی بارکزی زیاتوي: "د جمعې ورځ وه او خلک مېلې ته راټول شوي وو چې د مخالفانو لهخوا ځای پر ځای شوی ماین وچاودېد. د چاودنې په نتيجه کې درې ملکیان ووژل شول او دوه نور ټپیان شول." خو یوې امنیتي سرچنې چې نهیې غوښتل نومیې خپور شي، ازادي رادیو ته وویل چې په دغه چاودنه کې د سرحدي پولیسو د چټک غبرګون د قوماندان... Читать дальше...
د جوزجان ولایت چارواکي د خمآب ولسوالۍ د کنټرول بېرته اخیستلو خبر ورکوي. د جوزجان د والي ویاند معروف اذر ازادي راډيو ته وویل، حکومتي ځواکونو پرون د جمعې په ورځ د ولسوالۍ د مرکز کنټرول ترلاسه کړ. د ښاغلي اذر په وینا، امنیتي ځواکونو په خمآب ولسوالۍ کې تصفیوي عملیات د پنجشنبې په ماښام پیل کړل. ښاغلی اذر زیاتوي: "عملیات په شدت دوام لري. تر اوسه په بوساغه کلي کې جګړه روانه ده. مخالفانو د مقاومت توان نهدرلود او له سیمې وتښتېدل. هغوی ته درانه تلفات اوښتي دي." ښاغلي اذر سخت دریځو ته د اووښتو تلفاتو په اړه دقیق معلومات ورنهکړل. Читать дальше...
د بخښنې نړیوال سازمان یا امنسټي انټرنشنل له افغان دولته غوښتي چې د ښځینه زندانیانو راخوشې کولو ته دې لومړيتوب ورکړي. دغه سازمان د جمعې په ماښام په یوه خپره کړې اعلامیه کې ویلي چې د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنيوي په هدف د بندیانو د راخوشې کولو په اړه د افغان ولسمشر امر باید ژر تر ژره عملي شي. دغه ادارې اندېښنه څرګنده کړې چې په افغانستان کې د کرونا ویروس له خپرېدو سره دا ناروغي ښايي زندانونو ته هم لاره ومومي. په اعلامیه کې د بخښنې نړیوال سازمان د جنوبي اسیا د رئیس بیرج پتنایک له قوله ویل شوي چې وايي... Читать дальше...
افغانستان ته د اروپايي ټولنې ځانګړي استازي رولاند کوبیا وايي، په دې هېواد کې بشردوستانه اوربند ضروري دی. ښاغلي کوبیا پرون ماښام پر خپله ټويټر پاڼه لیکلي، د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي په برخه کې ځنډ به، د جګړې په پرتله کرونا ویروس، ډېر افغانان ووژني. ده زیاته کړه، افغانستان ښايي ډېر زیانمن شي ځکه دا وضعیت نوی رامنځته شوی دی. د افغانستان د عامې روغتیا وزارت پرون په دې هېواد کې په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر ۵۲۱ اعلان کړ. د دغه وزارت په وینا تر اوسه په کرونا ویروس اخته ۱۵ پنځلس کسان مړه شوي دي. Читать дальше...
دغه سازمان هغو هېوادونو ته په خبرداري ورکولو سره چې د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي په هدف رامنځته کړي محدودیتونه کمول غواړي ویلي، په محدودیتونو کې اساني راوستل کېدای شي، خو که دا محدودیتونه لیرې کړل شي، دا ویروس یو ځل بیا په خونړۍ توګه خپرېدای شي.
له نشهيي موادو او مسکراتو سره د مبارزې قانون پر اساس ایتانول هغه کیمیاوي مواد دي چې د رواني او ضد عفوني درملو ترڅنګ د شرابو، هیروئینو، ښیښې او نشهيي ګولیو په جوړولو کې هم کارول کېږي.
په همدې حال کې د افغانستان د ملي امنیت پخوانی رئیس ادعا کوي چې اسلم فاروقي د پاکستان له استخباراتي ادارې سره مستقیمې اړیکې لري.
یو کال کېږي چې زرمینه روغه شوې ده، د دې معالجه ډاکتره وايي چې دا اوس خپلو بچیانو ته روزي ګټي او د خلکو په کورونو کې کالي مینځي.
پولیسو په تخار ولایت کې څه د پاسه ۵۰ کیلوګرامه نشهيي مواد او شراب ونیول. د تخار ولایت امنیه قوماندان سید معراجالدین سادات رسنیو ته وویل: "د تخار ولایت پولیسو په ینګي کلا ولسوالۍ کې ۴۲ کیلوګرامه هیروئین ونیول چې په یوه بار وړونکي موټر کې پټ کړای شوي او په پام کې وه چې تاجکستان تهیې قاچاق کړي." په دوهمه پېښه کې پولیسو په تالقانو ښار او رستاق ولسوالۍ کې ۱۳ لیټره شراب او څه اندازه ښیښه ونیوله چې د استوګنې په یوه کور کې پټ کړای شوي ول. د دې دوو پېښو په تړاو درې کسان هم نیول شوي دي.
په ننګرهار ولایت کې نږدې ۵۰ کیلوګرامه نشهيي مواد ونیول شول. له نشهيي موادو سره د مبارزې معینیت ویاند اسدالله یادګاري ازادي راډیو ته وویل: "له نشهيي موادو سره د مبارزې پولیسو په سُرخرود ولسوالۍ کې ۱۲ کیلوګرامه هیروئین، نږدې ۹ کیلوګرامه ښیښه او څه د پاسه ۲۹ کیلوګرامه چرس ونیول." د دې موادو د قاچاقو او ساتنې په تور شپږ کسان نیول شوي او له نشهيي موادو سره د مبارزې عدلي او قضايي مرکز ته معرفي شوي دي.
د کابل پولیسو څه د پاسه ۸۰ کیلو ګرامه کیمیاوي نشهيي مواد ونیول. د کابل ولایت د امنیه قوماندانۍ ویاند فردوس فرامرز ازادي راډیو ته وویل: "له نشهيي موادو سره د مبارزې پولیسو د حمل میاشتې په ۱۹ نېټه په بګرامیو ولسوالۍ کې ۷۹ کیلوګرامه ښیښه، یو کیلو ګرام کراک، یو کیلو ګرام د نشهيي ګولیو جوړولو خام مواد، لسګونه نشهيي ګولۍ او یو لیټر سیماب نیولي چې په یوه کرولا موټر کې پټ کړای شوي ول." د دې موادو د قاچاقو په تور څلور کسان هم نیول شوي دي.
په هلمند ولایت کې نږدې ۵۰۰ جریبه ځمکه د کوکنارو له بوټو پاکه شوې. د هلمند د والي ویاند عمر ځواک ازادي راډیو ته وویل: "له نشهيي موادو سره د مبارزې پولیسو په دوو جلا جلا عملیاتو کې په نهر سراج ولسوالۍ کې ۳۷۰ جریبه او په نادعلي ولسوالۍ کې ۱۰۵ جریبه ځمکه د کوکنارو له کښتونو څخه پاکه کړې." د ښاغلي ځواک په خبره د کوکنارو د کښتونو اړولو پسرلني عملیات چې د حمل میاشتې په لومړیو کې پیل شوي ول، په راتلونکو اوونیو کې به هم دوام ولري.