Новости за 25.08.2023

د ازبکستان ولسمشر شوکت میرضیایف خپله ۳۸ کلنه لور سیده میرضیاییف د ولسمشرۍ مقام د سلاکارې په توګه ټاکلې ده. دا خبره د ولسمشر پر رسمي ټیلګرام نن د اګست پر ۲۵ مه خپره شوې ده. سیدې میرضیاییف تر دې مخکې د ښځو د حقونو او زده کړو په برخو کې ځینې قانونې طرحې وړاندیز کړې وې. د منځنۍ اسیا په هېوادونو کې چې ولسمشران یې ټول واک له ځان سره لري، دا ډیره عامه ده چې چارواکي خپلو خپلوانو ته ښې دندې ورکړي. په ترکمنستان کې ولسمشر سردار بیردي محمدوف د خپل پلار ځای ناستی شوی ، په تاجکستان کې د امام علي رحمان... Читать дальше...

د خیبر پښتنونخوا په صوابۍ کې د یوې ونې د پرې کولو پر سر شخړه کې د یوې کورنۍ څلور غړي وژل شوي دي. د صوابۍ پولیسو ویلي، دا پېښه نن د اګست ۲۵ مه رامنځته شوې ده. سیمه ییزو چارواکو مشال راډیو ته ویلي، د دواړو خواوو ترمنځ له څه مودې راهیسې پر ځمکې لانجه وه او د جمعې په ورځ په لانجمنه ځمکه باندې یوه ونه وهل شوې وه. د سرچینو د معلوماتو له مخې، له دې وروسته د دواړو لورو کسانو پر یو بل ډزې کړي،چې پکې د یوې کورنۍ څلور غړي وژل شوي او د بلې کورنۍ یو غړی ټپي دی. د چارواکو په خبره، د پېښې په تړاو یو تن نیول شوی او پلټنې ترې روانې دي. Читать дальше...

د نجیب الله همدرد پلار خواهش درلود چې زوی یې خبریال شي. هغه په شمالي وزیرستان کې خبریالي وکړه خو ترهګرۍ او غریبۍ مجبوره کړ چې پر لوړو زده کړو سربیره هم، په مزدورۍ پسې دوبۍ ته مسافر شي. د ورځني کار ترې خبریالي پاتې کړه خو د هنر شوق یې پاللی دی. د سندرو ويل هغه د پښتون ژغورنې غورځنګ د فعال غړي، ارمان لوڼي تر مرګ وروسته پيل کړل. همدرد په خپلو بچو پسې خفه دی خو د ليدو لپاره یې وطن ته ځکه نه شي تللی چې په دوبۍ کې یې د وېزې شرط دوه کاله پاتېدل دي. همدرد د خپل ژوند کیسه بشير ګواښ ته په دې ويډيو کې کړې... Читать дальше...

په کابل ښار کې، یو شمېر ښځې وايي، د ښځو پر کار د طالبانو له بندیز او د اقتصادي وضعیت له خرابېدو وروسته، یې سوالګرۍ ته مخه کړې. دغه ښځې چې د ژوند له بدو شرايطو څخه ځوریږي، طالبان تورنوي، چې دوی ځوروي او نیسي یې او ان سوال کولو ته یې هم نه پریږدي. د دوی له ډلې یوه مېرمنه ازاده نومیږي. هغه ادعا کوي، چې د اقتصادي ستونزو او د طالبانوحکومت د محدودیتونو تر منځ راګېر ده. نوموړې چې د شپږو اولادونو مور او د کورنۍ سرپرسته ده، ازادي راډيو ته یې وویل، چې د ړنګ شوي جمهوري نظام پر مهال یې، په یوه دولتي اداره... Читать дальше...

د پنجشنبې په ورځ په ټولنیزو شبکو کې یوه ویډیو خپره شوې، چې پکې لیدل کیږي زرګونه کسانو د پاسپورت اخیستلو لپاره د یاد ولایت د پاسپورت په ریاست یرغل وروړي. د پاسپورټ دا غوښتونکي وروسته له هغې د دغه ولایت د پاسپورټ ریاست مخې ته راټول شول، چې د پاسپورټ عمومي ریاست په هرات ولایت کې په ورځني ډول د پاسپورت غوښتونکو د منلو شمېر له ۲۵۰ څخه ۱،۵۰۰ ته لوړ کړ. د هرات ولایت اوسیدونکي عبدالصبور ارمان ازادي راډیو ته وویل، اته میاشتې مخکې یې پاسپورټ اخیستلو ته نوملیکنه کړې ده خو لا هم په تمه دی. نوموړي زیاته کړه... Читать дальше...

د سره صلیب نړیواله کمېټه (ICRC) وايي، په داسې حال کې چې د افغانستان ۵۵ سلنه خلک بشري مرستو ته اړتیا لري، اقتصادي تحریمونه په دغه هېواد کې ناوړه بشري وضعیت لا پسې ژوروي. دې کمېټې په افغانستان کې د روان کال په لومړیو شپږو میاشتو کې د خپلو فعالیتونو په اړه په یوه راپور کې چې د پنجشنبې په ورځ خپور شو، که څه هم په افغانستان کې د اقتصادي تحریمونو څرنګوالی یې نه په داګه کړی، خو ویلې یې دي، چې په دې وضعیت کې په افغانستان کې د روغتیا او معیشت په برخو کې د میلیونو کسانو د ژغورنې لپاره به د یوې لارې چارې موندلو ته دوام ورکوي. Читать дальше...

د امریکا پخوانی ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جورجیا د اتلانتا په فولټن زندان د ۲ لکه ډالرو د ضمانت په وثیقې ازاد شو. ټرمپ د تورونو د اورېدو لپاره زندان ته ورغلی و. هغه په هوایي ډګر کې خبریالانو ته وویل، چې هېڅ غلط کار یې نه دی کړی او زیاته یې کړه چې د هغه حق دی د ټاکنو پایلې وننګوي. ټرمپ تازه له دوه نیمو کلونو وروسته یو وار بیا ایکس شبکې ته چې پخوا ټوېتر نومېده راستون شوی. هغه په خپل اولني بیان کې د خپل عکس په خپرولو سره لیکلي: «د ټاکنو مداخلې، هېڅکله مه تسلیمیږه!» د راپورونو له مخې، د ټرمپ همدا... Читать дальше...

د کندهار اوسیدونکي د بریښنا د لوړې بیې شکایت کوي. دوی وايي اوسنی دوره بیل د پخوانی دورو په پرتله څو چنده لوړ راغلی، چې له وسه يې پورته دی او نه شي کولای تحویل یې کړي . بلخوا: د کندهار برېښنا ریاست مسولان وايي د بریښنا د کیلو واټ بیه پخوانۍ ده او خلکو د ګرمۍ په خاطر ډیره برېښنا کار کړي. په دې اړه زموږ د همکار راپور دلته اوریدلی شئ:

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ځانګړي راپور ورکونکي ریچارډ بینیټ او د جرمني د بهرنیو چارو وزیرې انالینا بایربوک په دې لیدنه کې له افغانانو څخه په ملاتړ او د بشري حقونو څخه د سرغړونې په برخه کې د حساب ورکولو په اړتیا ټینګار کړی دی. ریچارډ بینیټ په دې اړه نن سهار په خپل ایکس اکونټ یا [ پخواني ټویټر] په یو بیان کې ویلي، چې په دې لیدنه کې په افغانستان کې د بشري وضعیت او د ښځو د حقونو څخه د ملاتړ په برخه کې د جرمني د بهرني سیاست په اړه خبرې وشوې. په بیان کې راغلي:" د بهرنیو چارو د وزیرې... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د ملګروملتو د بشري حقونو ځانګړي راپورورکوونکي ریچارد بینیت پرون (پنجشنبې) په برلین کې د جرمني د بهرنیو چارو له وزیرې انالنا بربوک سره ولیدل. د جرمني د بهرنیو چارووزارت وویل، چې د دغه هیواد د بهرنیو چارو وزیرې له ریچارد بینیت سره په کتنه کې وویل، چې هیواد یې د افغانانو د بشري حقونو له ملاتړه لاس نه اخلي او له هغوی سره یې پیوستون ماتېدونکی نه دی. د جرمني د بهرنیو چارو وزارت همداراز ویلي، چې په دې کتنه کې دواړو خواوو د افغانستان د روان وضعیت او د افغانانو د ملاتړ پر لارو چارو خبرې وکړې. Читать дальше...

د طالبانو حکومت د اګست پر ۲۳مه سهار د هغو ۱۰۰ نجونو مخه ونيوله او هغوی يې د کابل له هوايي ډګره ستنې کړې، چې غوښتل یې په دوبۍ پوهنتون کې د زده کړو لپاره سفر وکړي.

ولي احمد په پروان ولایت کې د موټرو جوړولو ورکشاپ درلود او له شپاړسو کالو راهيسې يې د چرسو نشه کوله، خو کله چې کورنۍ له کوره وشاړه د چرسو تر څنګ يې نورو نشه يي موادو ته هم مخه کړه. ولي احمد وايي، چې د کورنیو غړي يې د نشه يي موادو د زیانونو او اعتیاد په اړه نه پوهېدل، له همدې امله يې د ملاتړ پر ځای دی له کوره وايست او دا له کوره شړل د دې سبب شوه چې دی د تل لپاره د اعتیاد په لومه کې بند پاته شي. نوموړی وایي: " یوه ورځ مې په کور کې د تاریاکو نشه کوله، زوی مې راغی سوټی يې راباندې راپورته کړ ويل... Читать дальше...

دا تر هغې وروسته ده چې د روسیې د بیړنیو چارو وزارت وویل چې د واګنر ملېشې یوه شخصي جېټ الوتکه چې پکې د عملې درې غړو په ګډون ۱۰ کسان سپاره ول د اګست پر ۲۳مه د توېر سیمې په کوژېنکینو کې پرېوتې ده. الوتکه له مسکو څخه سېنټ پیټرزبرګ ته روانه وه چې د پېښې ښکار شوه.

د ۲۰۲۲ ميلادي کال له لومړیو څخه بیا د دې کال د جون د مياشتې تر پايه پورې د ملګرو ملتونو له نشه يي موادو او جرمونو سره د مبارزې ادارې د کوکنارو د بديل کښت د پرمختيايي پروژو لپاره يوازې پنځه اعشاریه (۸۶) ميليونه امريکايي ډالر ترلاسه کړي دي. په کابل کې د (UNODC) دفتر وايي، دوی په دې پيسو يوازې له څوارلس زره بزګرو سره مرستې کړې چې (۳۳) سلنه يې ښځې دي. ملګري ملتونه وايي چې پر افغانستان د طالبانو له دوهمې واکمنۍ سره غذايي موادو ته اړتيا ډېره شوې ده، له همدې امله د بديل کښت په برخه کې پرمختيايي پروژې څو برابره کمې شوي دي. Читать дальше...

د قرغیزستان په سیلانۍ سیمه چنکورچک کې هر کال د اګست په میاشت کې د کومېس ځانګړې مېله کېږي. کرغېزیان کومېس د اس شوملو (شړومبو) ته وايي او دا خپل ملي څښاک یا مشروب بولي. د مېلې منتظمین وايي، هلته له شاوخوا ۱،۵۰۰ کلونو راهیسې د اس شوملې جوړېږي. د اسوشيېټېډ پرېس اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

د روسیې ولسمشر د واګنر د اجیرو جنګیالیو د ډلې د مشر یوګیني پریګوژین له کورنۍ سره خپله خواخوږي څرګنده کړه او ټینګار یې وکړ، چې د پیښې تحقیقات وخت نیسي. هغه په غیر مستقیمه توګه د پرګوژین مرګ تایید کړ. نوموړٍي وویل: "د هوايي تراژیدۍ په اړه، لومړی، زه غواړم د ټولو قربانیانو کورنیو ته خپله ژوره خواخوږي څرګند کړم. دا تل یوه تراژیدي ده. په حقیقت کې، که وي، او لومړني معلومات ښیي، چې د واګنر کارمندان وو. زه غواړم په یاد ولرم، چې دغو کسانو په اوکراین کې د مبارزې په برخه کې زموږ سره د پام وړ ونډه اخیستې... Читать дальше...

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین، د واګنر د اجیرو جنګیالیو د ډلې د مشر یوګیني پریګوژین له کورنۍ سره خپله خواخوږي څرګنده کړه او ټینګار یې وکړ، چې د پیښې تحقیقات وخت نیسي. د روسیې ولسمشر ولادمیرپوتین په دې توګه د چهارشنبې په ورځ د الوتکې د لوېدو په پېښه کې د یوګیني پرګوژین مرګ تایید کړ. خو پوتین دا هم وویل چې په دې اړه څېړنې وخت نیسي. اخوا دوو امریکايي چارواکو ویلي د پرګوژین د سورلۍ الوتکه د روسیې له خاورې په یوه راکټ لګېدلې. د روسيې د بېړنيو حالاتو وزارت د اګست په ۲۳مه نېټه اعلان وکړ، چې له مسکو... Читать дальше...

واشنګټن ایګزیمنر: واشنګټن ایګزیمنر په خپلې وروستۍ ګڼه کې په افغانستان کې د داخلي بې‌ځایه شویو په اړه یو مطلب خپور کړی چې په کې راغلي: "د طالبانو تر واک لاندې افغانستان کې اوس هم خلک مرګوني وضعیت سره مخ دي، خو نه د هغو دلایلو له امله چې ممکن تاسې يې فکر کوئ." لیکوال د مطلب په پیل کې لیکي، په کابل کې د کورنیو بې‌ځایه شویو کمپ ته د داخلېدو سره د چټلیو هغه بوی ته متوجه شوم چې د سړکونو له دوړو سره یو ځای کېده او د هوا له تودوخې سره یې بوی نور هم زیاتېده. لیکوال زیاتوي، هغه باید حیران شوی نه وای،... Читать дальше...

یونسیف وايي چې په ۲۸ ولایتونو کې د ماشومانو د ګوزڼ پر ضد د واکسین ورکولو څلور ورځینی کمپاین پرون پای ته ورسید او په ۶ نورو ولایتونو لکه بلخ، جوزجان، سمنګان، سرپل، فاریاب او اروزګان کې راتلونکې دوشنبه پیلیږي. په افغانستان کې د یونسیف ادارې د پولیو د مخنیوي پروګرام د ارتباطاتو مسوول سیدکمال شاه تېر ماښام په دې اړه ازادي راډیو ته وویل: " پنجشنبې د کمپاین وروستۍ ورځ وه او په ټولو ۲۸ ولایتونو کې په ښه ډول تطبیق شو. د واکسین هدف د ۹ میلیونه او ۴ لکه تر ۵ کلونو کشرو ماشومانو واکسین و. له دغو ولایتونو... Читать дальше...

د طالبانو له لوري د کوکنارو پر کښت له بندیز وروسته یو شمېر کروندګر وايي، چې له دوی سره دې د سرې او تخم مرسته وشي. ځینې کروندګرو د کوکنارو په ځای نورو محصولاتو ته مخه کړې او له ترلاسه کړي حاصله خوښي ښيي. په کندهار کې یو بزګر نورمحمد، چې پخوا یې کوکنار کرل، وايي: " ما پرسږ کال تریاک کرلي وو او دا لس کاله کیږي چې کریم یې، دا لس کاله کیږي چې تریاک هم کرم او رومیان هم کرم، تریاک پخوا هم موږ ته ګټه نه کوله، رومیان ترې ښه دي." حبیب الله وايي چې پخوا یې کوکنار کرل خو اوس بینډۍ او رومیان کري او د کوکنارو په نسبت ورته واره داره دي. Читать дальше...

د طالبانو د حکومت د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت پرون (پنجشنبه) وویل، ۸۲۷ افغان کډوال له پاکستان څخه بېرته خپل هیواد ته راستانه شول. دغه وزارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي، په دې کسانو کې ۸۱۵ تنه په خپله خوښه راستانه شوي خو ۱۳ نور د پاکستان له محبسونو خوشي شوي او افغانستان ته دیپورټ شوي دي. له راستنو شویو کسانو سره د ملګروملتو د مهاجرت نړیوال سازمان (آی او ایم) د ضروري شیانو مرسته کړې ده. د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنیدونکو چارو وزارت وايي، چې د چهارشنبې په ورځ له ایران څخه ۲ زره ۵۸۹ افغان کډوال خپل هیواد ته راغلل. Читать дальше...

پاکستاني رسنیو پرون راپور ورکړ، چې په دغه هیواد کې د حیاتي ناروغیو د درملو بیه څه باندې ۲۵ سلنه لوړه شوې ده. د پاکستان د درملو د تنظیم ادارې ویلي چې حکومت د سرطان په شمول د حیاتي ناروغیو د بیې لوړېدا تصویب کړې ده. پر سرطان سربېره د وینې د لوړ فشار، تبې، ساتنګۍ او نورو ناروغیو درمل هم په هغه لیست کې شامل دي، چې بیې یې ۲۵ سلنه لوړې شوې دي. د پاکستان د درملو د تنظیم د ادارې په خبرپاڼه کې ویل شوي، چې د سرطان د بورتیزومپ د پېچکارۍ بیه ۱۷ زره ۵۱۳ روپۍ لوړه شوې ده. ډیری افغانان هم د سرطاني ناروغیو د درملنې لپاره پاکستان ته ځي.

د روغتیا نړیوال سازمان وايي، د بودیجې او مرستو د کمېدو له کبله به ۸ لکه ۷۵ زره افغان ماشومان له سختې خوارځواکۍ سره مخامخ شي. دې سازمان پرون پر خپله ایکس یا ټویټر پاڼه کښلي، په افغانستان کې د اوږدې جګړې، ناکرارۍ، وچکالۍ او طبیعي پېښو له کبله بشري بحران زیات شوی او د غذايي فقر ترڅنګ د خوارځواکي او ناروغیو د خپرېدو خطر ډېر شوی دی. د ملګروملتو د روغتیا نړیوال سازمان زیاتوي، د ۲۰۰۲۱ له اګست څخه ۱۸ میلیونه او ۴ لکه افغانان بشري مرستو ته اړ شوي وو، خو د سږ کال په اګست کې دا شمېر ۲۸ میلیونو او ۸ لکو ته زیات شوی دی. Читать дальше...

د پاکستان د کرکټ ملي لوبډلې پرون په سریلانکا کې د افغانستان ملي لوبډلې ته په یو ویکټ او یوه رنز ماتې ورکړه. د دې سیالۍ، چې د دوو ټیمونو د لوبلړۍ دوهمه مسابقه وه، پچه افغانستان وګټله او غوره یې وبلله چې لومړی بیټنګ وکړي. افغان لوبغاړو د رحمت الله ګوربز او ابراهیم ځدراڼ د ښه بیټنګ په مټ د ۵ لوبغاړو له سوځېدو وروسته سیالې لوبډلې ته ۳۰۱ منډې هدف وټاکه، خو پاکستاني لوبغاړو په داسې حال کې چې ۹ لوبغاړي یې سوځېدلي او ۲ توپونه ورته پاتې وو، هدف پوره کړ. پاکستان تر دې وړاندې د دې لوبلړۍ، چې د افغانستان... Читать дальше...

په متحده عربي اماراتو کې د الجتور سوداګري ګروپ ريیس خلف احمد الجتور وايي، چې پرون سهار یې له څو تنو افغان محصلانو سره، چې دوبۍ ته رسیدلې وې، ولیدل. الجتور پر ټویټر یا ایکس شبکه تېر ماښام ولیکل: دا هغه محصلانې دي، چې ده ورته د دوبۍ د پوهنتون په همکارۍ د زده کړو سکالرشیپ یا بورسونه برابر کړي دي. د متحده عربي اماراتو دا سوداګر وايي، دغو افغان محصلانو ته یې هرکلی ووایه او هیله یې څرګنده کړه، چې ژر نورې افغان محصلانې هم په دوبۍ کې وویني. الجتور د چهارشنبې په ورځ ویلي وو، چې طالبانو متحده عربي اماراتو... Читать дальше...