Новости за 19.07.2023

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت یوناما په کابل کې د ښځو د نننۍ مظاهرې د تیت او پرک کولو په تړاو ژوره اندیښنه ښودلې ده. یوناما په یوه اعلامیه کې ویلي، افغانان له تاوتریخوالي پرته په ازاده توګه د نظر څرګندونو حق لري. یوناما ویلي، اوسني حاکمان باید خلکو ته دغه حق ورکړي. د طالبانو وسلوالو نن چهارشنبه د هغو لسګونو افغان ښځو د اعتراض د تیت و پرک کولو لپاره هوايي ډزې وکړې او پر دوی یې اوبه وشیندلې، چې په کابل کې د سینګارځایونو د تړل کېدو په اعتراض راټولې شوې وې. اعتراض کوونکو ښځو د کار، ډوډۍ او عدالت شعارونه ورکول ... Читать дальше...

په کاپیسا کې، د ګلبهار نساجي شرکت دوه ودانۍ د اورلګیدنې له کبله نړیدلې دي. د کاپېسا لپاره، د طالبانو حکومت د امنیه قومندانۍ ویاند عبدالفتاح فایز وایي، دغه دوه ودانۍ نن سهار لس بجې د برښنا د شارتي له کبله لګیدلي اور بشپړې ورانې کړې. د فایز په خبره، په دغو ودانیو کې د هستوګنې ۱۷ کورونه و، چې په کرایه ورکړل شوي وو. نوموړی وایي، اورلګیدنه کې د ودانیو تجهیزات هم سوځیدلي. هغه، له کره ارقامو پرته وایي چې دروند مالي زیان یې پر ځای پریښی دی.

د کابل د ننني لاریون یوه څنډه

د افغانستان د شیعه علماو شورا یوې سرچینې ازادي راډیو ته د طالبانو د حکومت هغه ادعا رد کړې، چې وایي د محرم د لسمې د مراسمو د محدودیت په اړه یې د شیعه علماوو نظر اخیستی.  د طالبانو حکومت د محرم مراسمو د پر ځای پاتې والي د اعلان ترڅنګ ویلي، د امنیتي تدابیرو له امله لویې غونډې او ډله ییز ګرځېدل، راګرځېدل محدود دي. د افغانستان د شیعه علماو شورا، بیا  د طالبانو له حکومته غوښتي چې پر دې موضوع له سره غور وکړي. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد د سه شنبې په ورځ په يوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د دغه... Читать дальше...

د ال پیراميډیکل سټاف فېډرېشن په نوم د روغتیايي کارکوونکو ټولنې غړو د جولای پر ۱۱مه په هغه سیمه کې پرلت وواهه او وايي چې د کورونا وایرس جهاني وبا پر مهال یې کار کړی خو حکومت ورته لا هم پیسې نه دي ورکړې.

د طالبانو حکومت د افغانستان لویه څارنوالۍ 'د فرمانونو او احکامو د تعقیب او څارنې لوی ریاست' باندې بدله کړې او د دغه بنسټ ځینې واکونه یې محکمو او د استخباراتو ریاستونو ته سپارلي دي. د افغانستان د لویې څارنوالۍ یو شمېر کارکوونکي وايي، د طالبانو د مشر ملا هبت الله اخندزاده د نوي فرمان له مخې چې د دغه بنسټ جوړښت یې له منځه وړی، دوی بې برخلیکه شوي دي. دوی وايي، لویې څارنوالۍ لږ تر لږه ۴ زره اداري پرسونل او مسلکي ملکي او نظامي څارنوالان لرل چې د نوې پرېکړې له مخې بې دندو شوي دي. په کابل کې مېشت یو... Читать дальше...

په ننګرهار کې د صفا راډیو خبریال عرفان الله بیدار د تېرې چهارشنبې له ورځې نادرکه دی. د عرفان الله بیدار د کورنۍ غړي او د راډیو مسوولان وایي، دوی د نوموړي د پیدا کولو لپاره هره لاره لټولې، خو د دوى په خبره کوم معلومات يې نه‌دي تر لاسه کړي. د عرفان بيدار د کورنۍ يو غړی چې نه‌غواړي نوم يې راپور کې واخيستل شي وايي: "یوه ورځ هم داسې نه‌ده راغلې چې مور یې ژړا نه وي کړي، وایي یوازې یو ځل یې له ما سره وغږوئ، خو دوی له موږ سره هیڅ ډول اړیکه نه نیسي." دى وایي، په ننګرهار کې عرفان الله بیدار تېره چهارشنبه... Читать дальше...

د دې اوونۍ د مشال تر رڼا لاندې بحث کې په خیبر پښتونخوا کې د مشکوکو وسلوالو له خوا له سوداګرو او نورو شتمنو کسانو څخه د قلنګ يا باج اخیستو موضوع ته ځانګړی شوی دی.

د اوکراین چارواکو نن سهار وختي خبر ورکړی، چې روسیې تېره شپه هم د دویمې پرله پسې شپې لپاره پر اودیسه بندر زورورې هوايي حملې کړې دي. روسیې دغه راز د اوکراین پلازمېنه کییف او نورې ساحې هم د بې پیلوټه الوتکو او میزاییلو په مرسته په نښه کړې دي. بلخوا په اشغال شوې سیمې کریمیا کې د روسیې د مهماتو په یوه ډیپو کې یوه چاودنه او اورلګېدنه، په پراخه پیمانه د خلکو د تخلیې او د یوې لویې لارې د تړل کېدو سبب شوه. د کریمیا لپاره د روسیې له‌خوا ټاکل شوي والي سرګی اکسیونوف ویلي، پوځي روزنیز مرکز ته څېرمه اورلګېدنه... Читать дальше...

د طالبانو وسله‌والو نن چهارشنبه د هغو لسګونو افغان ښځو د اعتراض د تیت و پرک کولو لپاره هوايي ډزې وکړې چې په کابل کې د سېنګارځایونو د تړل کېدو په اعتراض راټولې شوې وې. اعتراض کوونکو ښځو د "کار، ډوډۍ او عدالت" شعارونه ورکول.

د پاکستان د قانون له مخې، کله چې مردم شماري وشي نو هغه رېکارډ بیا حکومت د رسمي منظورۍ لپاره د ګډو ګټو شورا غوندې ته وړاندې کوي او تر منظورۍ وروسته یې د ټاکنو کمېشن پر اساس نوي ووټر لېسټونه او حلقه بندۍ کوي.

د پوهنتون استاد اسماعیل مشعل چې د طالبانو د حاکمیت په سیوري کې یې د نجونو د زده کړو لپاره مبارزه کوله او له همدې امله ۴۵ ورځې زنداني شوی و، اوس وايي روغتیايي حالت یې ښه نه دی، په ژور خفګان اخته شوی او دوه ځله عصبي حمله هم پرې راغلې ده.

د طالبانو وسله‌والو نن چهارشنبه د هغو لسګونو افغان ښځو د اعتراض د تیت و پرک کولو لپاره هوايي ډزې وکړې او پر دوی اوبه وشیندلې، چې په کابل کې د سینګارځایونو د تړل کېدو په اعتراض راټولې شوې وې. اعتراض کوونکو ښځو د کار، ډوډۍ او عدالت شعارونه ورکول: "کار، ډوډۍ او عدالت." دغو ښځو چې سینګارځایونه یې درلودل وايي، دا له عام ژوند څخه د ښځو د څنډې ته کولو وروستۍ هڅه ده. د طالبانو د تازه فرمان له مخې د ښځو د سینګار سالونونه باید د زمري یا اسد میاشتې تر درېیمې پورې وتړل شي. طالبانو ۲۳ میاشتې مخکې پر... Читать дальше...

په بغلان ولایت کې څلور کسان د یوې ښځې او د هغې د خاوند د قتل په تور نیول شوي دي. په دغه ولایت کې د طالبانو چارواکي وايي، په مرکزي بغلان ولسوالۍ کې تېره شپه په یو کور کې یوه ښځه له خپل مېړه سره د وهلو او ټکولو له امله وژل شوې وه. د مرکزي بغلان ولسوالۍ لپاره د طالبانو امنيه قوماندان ملااختر محمد بریالي نن چهارشنبه رسنیو ته وویل، چې د دغې پېښې په تړاو څلور تنه نیولي شوي دي. نوموړې زیاته کړه، چې له نیول شویو کسانو څخه پوښتنې ګروېږنې روانې دي. د د مرکزي بغلان ولسوالۍ لپاره د طالبانو امنیه قوماندان... Читать дальше...

د اسلام اباد پولیسو په بیان کې ویلي دي چې د شورو (چارشنبې) پر سهار د سخت باران له کبله له ګولړه موړ سره نېږدې شاوخوا ۳۰ میټره اوږد او درې نیم میټره لوړ دېوال ونړېد او هلته کارکوونکي مزدوران یې لاندې کړل. د بیان له مخې، په پېښه کې ۱۲ مزدوران ووژل شول.

په پیرو کې پرون سې شنبه لږ تر لږه ۱۲ کسان مړه او تر پنځلسو زیات نور هغه وخت ټپیان شول، چې په یوه لیرې پرته سیمه کې یو بس موټر یوې درې ته ولوېد. د فیتځ کارالد ولایت ښاروال کارولس اویولا د 'آر پي پي' په نوم راډیو ته ویلي، په پېښه کې ۱۲ کسان مړه او تر ۱۵ زیات نور ټپیان شوي دي. دغه پېښه پرون ماسپښن هغه وخت وشوه، یو بس چې تر حد زیات کسان په کې وو، سل متره ژورې درې ته نسکور شو. دغه بس له یاویوا څخه د پیرو پلازمېنې لیما ته روان و. د پېښې د علت په اړه څېړنې روانې دي.

د افغانستان لپاره د سویډن کمېټه وايي، د طالبانو حکومت له دستور سره سم یې خپل ځینې فعالیتونه موقتاً درولي دي او له خپلو کارکوونکو یې غوښتي چې له کورونو کار وکړي. داسې مهال چې میلیونونه افغانان د بل هر وخت په پرتله په ټولو برخو کې مرستو او لاسنیوي ته اړتیا لري، د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې خبر ورکړی چې د طالبانو حکومت له دستور سره سم یې خپل ځینې فعالیتونه موقتاً درولي دي. دې کمېټې پرون ناوخته یوه خبرپاڼه کې چې په خپله رسمي فېسبوکپاڼه یې خپره کړې لیکلي، د جولای په ۱۱مه د طالبانو حکومت په افغانستان... Читать дальше...

د خوست د شیخ زاید پوهنتون د طب له شپږ کلنې دورې څخه ۱۰۰ تنه زده کوونکي فارغ شول خو نجونه پکې نه وې. د طالبانو حکومت د ۲۰۲۲ز کال په ډېسېمبر کې نجونه پوهنتونونو ته له تګه منع کړې. له پوهنځي څخه په فارغو شویو کې ۱۰ تنه د خیبر پښتونخوا هم ول. یوشمېر زده کوونکو د خپلو ښځینه ټولګیوالو پر نه فراغت د خپګان څرګندونه وکړه. ویډیويي رپورټ.

د سيند حکومت د اطلاعاتو وزير شرجيل انعام مېمن د جولای پر ۱۸مه مشال راډيو ته وویل چې هر څوک چې د قانون پرضد کار کوي یا د حالاتو خرابولو هڅه کوي، نو پرضد به یې قانوني اقدام کوي.

د سره صلیب نړیوالي کمېټې یا 'آی سي آر سي' د کندهار له میرویس حوزوي روغتون سره مرستې کمې کړي چې له امله یې دغه روغتون د درملو د کمښت سره مخامخ شوی. یاد روغتون ته راغلي ناروغان د درملو د کمښت شکایت کوي او وايي چې د روغتون ډاکتران د شخصي درملتونونو څخه د درملو راوړلو سپارښتنه ورکوي. میرویس روغتون چې د حوزې په کچه هره ورځ د شاوخوا ۳۰۰ زره ناروغانو وړیا درملنه کوي د تېرو درو لسیزو راهیسې یې سره صلیب د درملو، د ډاکترانو د معاشاتو او په نورو طبي برخو کې ملاتړ کاوه. نور تفصيل د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ... Читать дальше...

د لوبو له میدانه په خپرونه کې به واورئ چې د پاکستان کرکټ بورډ ویلي، په اګست کې له افغانستان سره درې یو ورځنۍ سیالۍ کوي. د افغانستان الف لوبډله د اسیا ایمرجینګ سیالیو له نیمه پایلوبې پاتې شوه. د خپرونو په دوام به دا هم واورئ چې د افغانستان کرکټ بورډ ادارې ویلي چې یو وار بیا یې د چټکو توپ اچونو د موندلو لړۍ پیل کړې ده. د افغانستان د فوټسال ملي لوبډله په دوو نړیوالو ټورنمنټونو کې ګډون کوي. دغه راز دا به هم اورئ چې د راشدخان په ګډون درې افغان لوبغاړو د امریکا په سوداګریز لیګ کې ګډون کړی دی. ... Читать дальше...

بریتانیا خبرداری ورکړی چې په دې هېواد کې دېره افغان کډوال ښايي بې کوره پاتې شي. د بریتانیا حکومت مخکې تایید کړې وه چې افغان کډوالو ته یې پخوا هم خبرداری ورکړی و، چې د روانې جولای میاشتې ترپایه له موقتي استوګنځایونو ووځي. د بریتانیا حکومت هغو زرګونه افغانانو ته چې نږدې دوه کاله مخکې دې هېواد ته کډه شول د سیاسي پناه د ورکولو ژمنه وکړه. ډېری دا افغانان لا هم په هوټلونو کې اوسېږي، خو پرون د کابینې د دفتر وزیر جاني میرسیر پارلمان ته وویل، معلومه نه ده چې ولې دا افغانان چې بریتانیا راوستي دي، د حکومت له ملاتړ پرته ژوند نه شي کولای. Читать дальше...

د امریکا یو پوځي مقام وايي، متحدایالات باور لري چې اوکراین د روسیې پر ضد په دفاعي عملیاتو کې پرمختګ کړی او لا هم د نورو بریاو لپاره د پام وړ امکانات لري. د امریکا د وسله‌والو ځواکونو لوی درستیز جنرال مارک میلي پرون د اوکراین د تماس د ډلې آنلاین غونډې ته په وینا کې وویل چې د لوړې بیې له پرې کولو سره سره اوکراین د ډاډمن پرمختګ په حال کې دي او د خپل ټاټوبي د بېرته نیولو لپاره سنجول شوې، خو په عین حال کې بې‌رحمانه او خونړۍ جګړه کوي. ميلي دې پوښتنې ته چې ایا د اوکرایني ځواکونو عملیات درېدلي دي په... Читать дальше...

د نړۍ د شلو پرمختللو هېوادونو د ډلې یا جي‌شل د مالي چارو د چارواکو پرونۍ غونډه د اوکراین د جګړې پر سر د اختلافونو له وجې بې له کومې نتیجې پای ته ورسېده. د دې غونډې د اسنادو لنډیز چې د غونډې کوربه هېواد هند خپور کړی دی، ښيي چې د اوکراین د جګړې د غندنې د سند د ادبیاتو څرنګوالی او د روسیې له‌خوا د تور سمندرګي له لارې د غنمو د صادراتو د موافقې د ځنډولو پر وړاندې اعتراض د ګډونوالو د اختلاف اصلي ټکي وو. هند چې سږکال د جي‌شل ډلې دوره يي مشري کوي، په پرله‌پسې ډول د ډلې له غړو غوښتي دي چې که د اوکراین... Читать дальше...

ازبکستان، افغانستان او پاکستان ترمنځ د اورګاډي د پټلۍ د مسیر د څرنګوالي په اړه پرون موافقه وکړه. د افغانستان د اوسپنې پټلۍ اداره په یوه بیان کې وايي چې د درې واړو هېوادونو د اورګاډي د ادارو جګپوړو چارواکو پرون په اسلام‌اباد کې پرېکړه وکړه چې د اورګاډي د پټلۍ مسیر به له ازبکستان څخه افغانستان ته تر ننوتو وروسته له مزارشریف څخه پیلېږي او د پکتیا ولایت تر خرلاڅي بندر پورې به دوام کوي او بیا به د پاکستان د اورګاډي له شبکې سره یوځای کېږي. بیان زیاتوي چې د دې پروژې د تطبیق لپاره یو یوکلن پلان هم لاسلیک... Читать дальше...