Новости за 11.12.2022

په افغانستان کې د وزلوبې یا بزکشۍ لیګ د څلورم پړاو سياليو د پرانیستې مراسم ترسره شول. دغه سيالۍ چې د کابل په حضوري چمن کې ترسره کېږي سبا دوشنبه یې د رسمي لوبو لومړۍ ورځ ده. د افغانستان د بدني روزنې ریاست په خپل فېسبوکپاڼه لیکلي دي چې د دې سياليو د ښه ترسراوي په پار بشپړ چمتووالی نیول شوی دی او ټولې لوبې به په ژوندۍ بڼه هم وښودل شي. د بدني روزنې ریاست د نشراتو ریس الله محمد مشواڼي اذادي راډيو ته وویل چې په دې سياليو کې ټولې دولس لوبډلې ګډون لري. ښاغلی مشواڼی وايي چې د یکشنبې په ورځ یې د سياليو... Читать дальше...

د بلوچستان اعلا وزیر عبدالقدوس بزنجو پر پېښه د خپګان تر څنګ هیله ښوولې چې د پاکستان وفاقي حکومت به دا مسله په سفارتي کچه د طالبانو له حکومت سره شریکه کړي.

په کابل او د افغانستان په یو شمېر نورو ولایتونو کې نن سهار د زلزلې ټکانونه احساس شوي. د راپورونو له مخې، د دې زلزلې له کبله، چې د سهار په ۶ بجې او ۲۰ دقیقې وشوه، د احتمالي مرګ ژوبلو او تاوانونو په اړه څه نه دي ویل شوي. د امریکا د جیالوجیکي سروې پر اساس، د دې زلزلې مرکز د لوګر ولایت له مرکز پُل علم څخه ۳۰ کیلومتره لېرې په ځمکه کې ۲۴۳ کیلومتره ژور و.

د افغانستان د طالبانو د حکومت یو پلاوی نن یکشنبه تهران ته ورسېد چې د افغانستان، ایران، پاکستان او ملګرو ملتونو په څلور اړخیزه غونډه کې ګډون وکړي. ایراني مهر خبري اژانس وايي چې د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو وزارت پلاوی به په دې غونډه کې چې د ملګرو ملتونو د کډوالو د لویې کمېشنرۍ استازي هم په کې برخه اخلي، د افغان کډوالو د ستونزو پر حللارو وغږېږي. د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو وزارت مرستیال عبدالرحمان راشد هم ویلي چې دوی به د تهران په څلور اړخیزه غونډه کې له ایران او پاکستان... Читать дальше...

په زابل کې د عامې روغتیا ریاست وايي، په دغه ولایت کې د کرونا مثبتې پېښې یو وار بیا ډېرې شوي دي. په زابل کې د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا ريیس ډاکتر عبدالحکیم حکیمي نن ازادي راډیو ته وویل چې په وروستیو درېیو میاشتو د ۷۰۰ تنو کرونا تشخیص شوې او څو تنه ورڅخه مړه شوي دي. هغه وویل: "په وروستیو درېیو میاشتو کې د کرونا پېښو شدت موندلی، ۷۰۰ مثبتې پېښې ثبت شوي، د ۵۰ تنو درملنه په روغتون کې شوې او څلور تنه له دې ناروغۍ مړه شوي دي." ده په عین حال کې وویل چې په زابل کې یوازیني روغتون چې د کرونا د ناروغانو... Читать дальше...

د کندهار د سپین بولدک - چمن دروازې ته نږدې د یوې پوستې د جوړلو پر سر نن سهار د طالبانو او پاکستاني ځواکونو ترمنځ ډزي شوي دي. په سپین بولدک کې یوې ځايي سرچینې ازادي رادیو ته وویل چې په دې پېښه کې مرګ ژوبله نه ده پېښه شوې او د سپین بولدک - چمن دروازه هم د مسافرو پر مخ خلاصه ده. په وروستیو کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ پر ډیورند کرښه وسله والي شخړې زیاتې شوي دي. شاوخوا یوه میاشت مخکې د نومبر په دیارلسمه د افغانستان له خاوري د یوه نامعلوم کس لخوا پر پاکستاني سرحدي ځواکونو تر حملې وروسته پاکستان... Читать дальше...

په کراچۍ کې د ټرانسپورټرانو د بېلابېلو ټولنو غړو او ډرېورانو په کراچۍ کې احتجاجي لاریون کړی دی او بیا یې د واکمن پیپلز ګوند مرکزي دفتر مخې ته پرلت وهلی دی. دوی د ډېسېمبر پر ۱۰مه مشال راډیو ته وویل، پینځه ورځې مخکې د سیند په کشمور کې غلو او ډاکوانو یو ډرېور عمران اپرېدی تښتولی او له کورنۍ یې باج غواړي. حکومت وايي، له پرلتوالو سره خبرې کوي او دا چې د اپرېدي د خوشې کولو لپاره یې د غلو پرضد عملیات پیل کړي دي. د سیند او پنجاب په یوشمېر سیمو کې د غلو او ډاکوانو ډلې فعالې دي چې د تاوان لپاره خلک تښتوي او داراز ډاکې هم اچوي. Читать дальше...

په بلوچستان کې د بلدیاتی انتخاباتو لومړی پړاو د ۲۰۲۲ز کال د مې پر ۲۹ مه ترسره شوی وو. هغه وخت د صوبې په ۳۲ ضلعو کې رایې اچول شوې وې.

د پلازمېنې کابل یو شمېر اوسېدونکي په ځانګړي ډول بې وزله کورنۍ شکایت لري چې هوا د سړېدو سره منظمه برښنا نه لري او له امله یې له ګڼو ستونزو سره مخ دي. په کابل کې د ژمي په رارسېدو او د هوا په سړېدو سره کابل ښاریان د برښنا د کمښت له ستونزې سره هم مخ شوي دي. يو شمېر يې له ازادي راډيو سره په خبرو کې شکايت وکړ چې د برښنا پرچاوي ډېره شوې او يوه شپه او ورځ کې له درېيو تر څلورو ساعتونو برښنا ورکول کېږي، هغه هم د شپې ناوخته چې د دوی هېڅ درد نه دوا کوي. ولي د کابل ښار یو اوسېدونک دی . هغه ازادي راډيو ته وویل... Читать дальше...

د پاکستان د کورنیو چارو وزارت هغو بهرنیانو ته د وتلو اجازه ورکوي چې د ویزې له ختمېدلو وروسته په پاکستان کې اوسېږي. په خیبرپښتنونخوا ایالات پېښور کې استوګنه شمله مقصودي وایي، درې میاشتې وړاندې د پاکستان د حکومت لخوا ورته خبرداری ورکړل شوی و چې د ډسمبر تر ۳۱مې دې یا خپل قانوني اسناد بشپړ کړي او یا دې هم یاد هېواد پرېږدي. خو د شملې په خبره په دې درې میاشتو کې چې دوی ته د قانوني اسنادو د اخیستو ویل شوي و، د ډېرو هلو څلو په کولو سره سره بیا هم په دې نه دي توانېدلي چې ویزه یا د کډوالۍ کارټ واخلي. هغه وايي: "ما ته ویزه نه راوځي. Читать дальше...

د اوکراین ولسمشر وايي، روسي ځواکونو د اوکراین ختیځ ښار بخموت په کنډوالو بدل کړی دی. په اوکراین کې د روسیې نهه نیم میاشتنۍ جګړه پر هغو څلورو ولایتونو متمرکزه ده، چې د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین په غیرقانوني ډول د سپټمبر میاشتې په وروستیو کې له خپلې خاورې سره الحاق کړې. دغه تازه جګړې څرګندوي چې روسیه هڅه کوي پر دغو سیمو ولکه ټینګه کړي او اوکراین غواړي چې بېرته دغه سیمې تر خپلې ولکې لاندې راولي. د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي ویلي چې د اوکراین په ختیځ کې د دونیڅک او لوهانسک ولایتونو په ګڼو... Читать дальше...

د ایران د بهرنیو چارو وزارت د بریتانیا او جرمني سفیران احضار کړي او دغه هېوادونه یې د ناقانونه بندیزونو د عملي کېدو په ملاتړ تورن کړي دي. د فرانسې د خبري اژانس د راپور له مخې د ایران بهرنیو چارو وزارت په یوه اعلامیه کې ویلي چې د بریتانیا سفیر سایمون شرکلیف یې د دې لپاره احضار کړی چې بریتانیایي چارواکو ایران کې له روانو اعتراضونو ملاتړ کړی. ایراني چارواکو د بریتانیا له خوا د مظاهرو ملاتړ د دوی په کورنیو چارو کې لاسوهنه بللې ده. په خبر کې راغلي چې تهران کې د جرمني سفیر هانس اودو یې هم د همدې... Читать дальше...

د خیبر پښتونخوا په بنو کې د ناامنۍ پرضد د سوداګرو، ځايي مشرانو او ولسي وګړو احتجاجي پرلت د ډېسېمبر پر ۱۱مه پر اووه ورځ هم روان دی. دوی دا ناسته د ډېسېمبر پر پینځمه په سیمه کې د درو دوکاندارانو تر وژنې وروسته پیل کړه. د ډېسېمبر پر ۱۰مه پرلت ته د جماعت اسلامي سېنېټر مشتاق احمد خان هم ورغلی وو او ورته یې په وینا کې وویل چې پښتانه نور ناامني نه شي زغملای. پرلتوال وايي، له حکومته د امن پوخ ډاډ او ضمانت غواړي. انتظامي چارواکي وايي، د احتجاج له مشرانو سره یې مذاکراتو ته دوام ورکړی دی خو زیاتوي چې امنیت ته ژمن دي. Читать дальше...

افغانستان کې ځینې خلک او په ځانګړي ډول ښځې وایي، روغتیایي خدمتونو ته پر وخت نه لاسرسي او خراب اقتصادي وضیعت له امله یې د کورنۍ غړي مړه شوي دي. د کندز ولایت اوسېدونکې صبرینا وايي، تېره اوونۍ یې یو نیم کلن ماشوم مړ شوی دی. صبرينا وویل، ماشوم يې د زړه ناروغي درلوده، د بې وزلۍ او منظمو روغتيايي خدمتونو ته د نه لاسرسي له امله د خپل ماشوم په وېر ناسته ده. هغې ازادي راډيو ته وويل: "ما يو ماشوم درلود چې يو نيم کلن و او شپږ که اوه ورځې مخکې مړ شو، زړه يې سوری و، يو وال يې نه درلود، اقتصادي ستونزې مې درلودې. Читать дальше...

د افغانستان لپاره د امریکا متحده‌ایالاتو ځانګړی استازي ټوماس وېسټ وايي، افغان نجونې او ښځې په زده‌کړو، کار، سفر او سیاست کې له بې‌دفاع محدودیتونو سره مخ دي. وېسټ دا خبره د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت په خپله ټویټرپاڼه لیکلي. هغه ویلي: "په افغانستان کې د رسنیو او د دې هېواد د وګړو لپاره د بیان د ازادۍ فضا تنګه شوې ده." د افغانستان لپاره د امریکا دې لوړ پوړي استازي ویلي، له طالبانو سره په هر ډول ښکېلتیا، پروګرام جوړولو او ډیپلوماسۍ کې باید د افغانانو بشري حقونو مرکزي ځای ولري. پرون د ډسمبر لسمه د بشري حقونو نړیواله ورځ وه. Читать дальше...

نورینه شمس د خیبر پښتونخوا د کوز دیر اوسېدونکې او لوبغاړې ده. نوموړې لومړۍ نجلۍ وه چې په جونییر یا د کم عمر لرونکو لوبغاړو په اولمپېکس کې یې د بایسېکل په ځغاسته کې پاکستان ته د سپینو زرو مېډال ګټلی وو. د ملګرو ملتونو پرمختیايي ادارې (یو اېن ډي پي) شمس د نړۍ پر کچ له ۲۴ الهام بښونکو ښځو یوه ګڼلې ده. نورینه شمس وايي، کارټونونه هم جوړوي او په لومړي ځل یې د لوبو سامان او بوټان په ورځپاڼه کې د کارټونونو خپرېدو له لارې په ترلاسه کړو پیسو اخیستي ول. له هغې سره بشپړه ویډیويي مرکه وګورئ.

د کوربه اسټرالیا او ویسټ انډيز ترمنځ د کرکټ نړیوالې شورا د ټېسټ اتلولۍ په موخه پیل شوې لوبلړۍ اسټراليا وګټله. په دغه لوبلړۍ کې یوازې دوه ټېسټ لوبې شاملې وې چې دواړه کوربه اسټرالیا وګټلې. دویمه ټېسټ لوبه چې د ډسمبر میاشتې په اتمه نېټه پيل شوې وه د ۴۱۹ منډو په توپیر اسټرالیا بری خپل کړ. اسټرالیا په دوه پاڼيو کې په ترتیب سره ۵۱۱ او ۱۹۹ منډې وکړې، خو دواړه ځل یې ټول لوبغاړي ونه سوځېدل. ویسټ انډیز بیا په ځواب کې ښه توپ وهنه ونه کړه او په لومړۍ پاڼۍ کې په ۲۱۴ او په دویمه کې د ۴۹۷ ټارګيټ یا هدف په تعقیب یې یوازې ۷۷ منډې وکړې. Читать дальше...

پرون د کوارټرفاینل په یوه په زړه پورې لوبه کې مراکش د پرتګال پياوړې لوبډلې ته ۱ـ۰ ماتې ورکړه. که څه هم پرتګال په دې لوبه کې اویا سلنه برلاسې وه، خو د مراکش لپاره یوسف نصیري د لوبې په ۴۲ دقیقه کې ګول ترسره کړ. د پرتګال مشهور ستوری کرسټیانو رونالډو چې د لوبې په لومړنیو شېبو کې نه و، خو د ګول له خوړلو وروسته د لوبې ډګر ته راغی او پرله پسې بریدونو یې هم کومه مثبته پایله ورنه کړه. د مراکش ګول ساتونکی یو وار بیا د دې لوبې ستوری و. مراکش نیمه پایلوبې ته ووت او پرتګال له دې نړیوال جام څخه بهر شو. Читать дальше...

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی ریچارد بینیټ وايي خوشحاله دی چې دا اوونۍ یې د جرمونو نړیوالې محکمې په غونډه کې ګډون کړی دی. د بینیټ د تېرې شپې د ټویټ له مخې دغې محکمې د جنسیتي ځورونې د جرمونو په باب خپله نوې پالیسي پیل کړې ده. هغه زیاته کړې چې په افغانستان کې د ښځو د حقونو په اړه ناپایه تیاره حالت ته په پام سره په افغانستان کې هم پر دې موضوع د څېړنو ملاتړ کوي. د جرمونو نړیوالې محکمې وتلي څارنوال کریم خان تېره چهارشنبه د جنسیتي ځورونې د جرمونو په باب د پالیسۍ د بدلون خبر ورکړی و.

په غور ولایت کې د دوو ښځو په ګډون اووه کسان د یوه فلاینکوچ ډوله موټر د اوښتو په پېښه کې ټپیان شول. د غور لپاره د طالبانو ویاند عبدالواحد حماس وايي، پېښه پرون مازیګر په شهرک ولسوالۍ شوې او دوه ټپیان د هرات ولایت روغتونو ته لېږدول شوي دي. هغه د پېښې علت د سړک خرابوالی یاد کړ.

د پاکستان پولیس وايي، پرون شنبه د بلوچستان په یوه نانوایي کې د بمي چاودنې له کبله لږ تر لږه ۱ تن وژل شوی او ۶ نور ټپیان شوي دي. د اسوشېټیډپرېس خبري اژانس په حواله، د پولیسو یوه افسر قاسم شاه ویلي، دغه بمب د اوران ولسوالۍ د بازار په نانوایي کې چاودلی دی. قاسم شاه د بلوڅانو بېلتون غوښتونکو ډلې ته په اشاره ویلي، چې دغه بمب د دولت ضد عناصرو منفجر کړی دی. تر اوسه چا د دې پېښې مسوولیت نه دی منلی، خو تر دې مخکې د بلوڅانو بېلتون غوښتونکو ډلو د دغسې حملو مسوولیت منلی دی.

د جرمني یو بشري کارکوونکی چې د افریقا په صحرا کې څه باندې څلورنیم کاله مخکې برمته شوی و، خوشې شوی دی. د هلپ په نوم موسسې عمومي مدیرې بیانکا کالټشمیت ویلي، د دوی ۶۳ کلن کارکوونکی یورګ لانګه خپلې کورنۍ ته ستنېږي. مېرمن کالټشمیت د جرمني د بهرنیو چارو وزارت د جنايي پولیسو او په مالي کې د چارواکو مننه وکړه، چې د برمته شوي جرمني وګړي په خوشې کېدو کې یې مرسته وکړه. لانګه د ۲۰۱۸م کال په اپرېل میاشت کې د نایجر په غربي برخه کې د موټرسایکل سپرو وسله والو له خوا تښتول شوی و. د جرمني رسنۍ وايي لانګه وروسته... Читать дальше...

د پولیټیکو په نوم امریکايي رسنۍ د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي په اروپا کې تر ټولو اغېزناک شخص انتخاب کړ. زیلینسکي له کییف څخه په یوه ویډیويي پیغام کې په اروپا کې تر ټولو د اغېزناک شخص کلنیو مراسمو ته ویلي: "زه په دې باور یم چې اوکراینیان به راروان کال هم اغېزناک خلک وي، خو د سولې په وخت کې. د ټولو مننه چې زموږ ملاتړ کوي." پولیټیکو د امریکا یوه سیاسي خپرونه او د جرمني اړوند ده، چې له ویرجنیا ایالت خپرونې کوي.

د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی صندوق یا یونېسف وايي، افغانستان د نړۍ په سطحه تر ټولو جدي بحران سره مخامخ دی. یونېسف، په افغانستان کې اوسنی بشري وضعیت د نړۍ په سطحه تر ټولو ناوړه بولي. په افغانستان کې د یونېسف ویاند سلام الجنابي له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل، افغانستان کې بشري مرستو ته د اړو کسانو شمېر ۲۸ میلیونو ته رسېدلی دی. هغه وايي: "افغانستان لا هم د نړۍ تر ټولو ناوړه بشري بحران سره مخامخ دی. څه باندې ۲۸ میلیونه وګړي بشري مرستو ته اړتیا لري، چې نیمايي یې ماشومان دي. Читать дальше...

په داسې حال کې چې په اوکراین کې په ټوله معنی جګړه او د مسکو یا هم مینسک له خوا د مخالفانو ځپل دوام لري، د اوکراین، روسیې او بېلاروس درېیو استازو د سږکال د نوبل د سولې جایزه ترلاسه کړه. د اوکراین په پلازمېنه کییف کې د مدني ازادیو مرکز، په روسیه کې د یادګار یا (میموریال) په نوم د بشري حقونو ممنوعه ډلې او د ویاسنا په نوم په بېلاروس کې د بشري حقونو د ډلې زنداني بنسټګر الس بیالیاڅکي چې په اکتوبر میاشت کې د نوبل د سږکال د سولې جایزې لپاره ټاکل شوي وو، دا جایزه په یو لړ مراسمو کې ترلاسه کړه. د بېلاروس... Читать дальше...