Новости за 17.09.2023

په داسې حال کې چې په چین کې ترسره کېدونکو اسیایي لوبو کې لسګونه افغان نارینه ورزشکاران د ګډون لپاره چمتووالی نیسي، طالبانو ښځینه ورزشکارانې له ګډون څخه منع کړي دي. دې کار ته ډېرو ښځينه لوبغاړو غبرګون ښودلى او وايي چې داسې پرېکړې د ښځو د ورزشي پرمختګ مخه نيسي او ښځينه لوبغاړې به له نه جبرانېدونکې شا تګ سره مخ کړي. د 'ایم ایم اې' د برخې ښځینه ورزشکارې ارزو محمدي ازادي راډیو ته وویل: "طبیعي خبره ده چې په داسې سیالیو کې د ښځو منع کول به په سپورټ ټولنه کې د ښځو د شاتګ لامل شي. که مونږ کلونو هم هڅې وکړو نه یې شو جبرانولی. Читать дальше...

د بدخشان په مایمي ولسوالۍ کې څلور نجونې سیند کې ډوبې شوي دي. د بدخشان د امنیې قومندانۍ ویاند احسان الله کامګار ازادي راډیو ته وویل، دا نجونې هغه مهال په سیند کې ډوبې شوې چې د مایمي ولسوالۍ په تنګ شیوه سیمه کې د یوه لړزان پله څخه تېرېدې چې پل یوې خواته په کېدو سره سیند ته ولوېدې او ډوبې شوې. د دغې سرچینې په خبره، تراوسه د دې نجونو جسدونه نه دي پیدا شوي، خو د سیمې خلکو پلټنې پیل کړي دي.

د کابل-جلال اباد لویه لار له غره څخه د تېږو د د ښویېدو له کبله د ترافیکو پر مخ تړل شوې ده. د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس نن پر خپل ایکسپاڼه په دې اړه خبر ورکړی دی. په خبر کې د طالبانو د فواید عامې وزارت په حواله ویل شوي، دا لار د هر ډول تګ راتګ پر مخ تړل شوې ده. په خبر کې د ټول مسافرو او موټرچلونکو غوښتل شوي چې پر دې لویه لار کې د تګ راتګ څخه تر بلې خبرتیا ډډه وکړي. د راپورونو پر بنسټ، په ورځني ډول په زرهاوو مسافر او موټرچلونکې د کابل- جلال اباد پر لویې لارې تګ راتګ کوي.

په زابل کې د طالبانو سیمه‌ییزو چارواکو ویلي، نن يې د یوې ښځې په ګډون ۹ کسان په درو وهلي دي. د طالبانو د سترې محکمې په اعلامیې کې راغلي، دا کسان په غلا، نامشروعو اړیکو او د غیرشرعي ودونو په تور په درو وهل شوي دي. د راپورنو پر بنسټ، واک ته د طالبانو له ستنېدو وروسته په تېرو دوو کلونو کې څو سوه کسان د بېلابېلو تورونو له کبله په درو وهل شوي دي. د طالبانو دا اقدام د بشري حقونو د هغې ډلې د ملګرو ملتونو له‌خوا غندل شوی دی.

د ملګرو ملتونو د عمومي جرګې کلنۍ غونډه د سېپټېمبر پر ۱۹مه پیلېږي او وزیراعظم کاکړ به ورته د سېپټېمبر پر ۲۲مه وینا کوي.

د هند کرکټ لوبډلې سریلانکا ته د پنځوس اوره کرکټ اسیا جام سیالیو په پایلوبه کې ماتې ورکړه او اتلولي یې وګټله. په نننۍ پایلوبه کې سریلانکا پچه ګټلې وه او ټوله لوبډله په شپاړسم اور کې په پنځوسو منډو وسوځېده. د هند محمدسراج په اوو اورونو کې د ۲۱ منډو په ورکولو شپږ ویکیټې واخیستې. ده په یوه اور کې څلور لوبغاړي هم وسوځول. د هند بومرا یوه او هارډیک پانډیا درې ویکیټې واخیستې. ورپسې د هند ملي لوبډلې د سریلانکا ورکړل شوی هدف په اووم اور کې پوره کړ. شبمن ګېل او ایشان کیشان په ۲۷ او ۲۳ منډو دغه هدف پوره کړ. Читать дальше...

د شمالي کوریا مشر کیم جونګ اون نن یکشنبه روسیې ته خپل د یوې اوونۍ سفر بشپړ کړ او بېرته په خپل زغروال اورګاډي کې شمالي کوریا ته روان شو. په هغه ویډیو کې چې د روسیې ریا خبري اژانس نن خپره کړې، د شمالي کوریا مشر کیم جونګ اون د روسیې د سفر له بشپړولو وروسته د لیرې ختیځ په ارتیوم کې د خپل زغروال رېلګاډي خوا ته د تګ په حال کې ښکاري او د خدای په امانۍ په ډول خپل لاس خوځوي. ارتیوم د شمالي کوریا سرحد ته څېرمه د روسیې د خازان تمځي په ۲۵۴ کیلومترۍ کې پروت دی. د شمالي کوریا مشر له خپل هېواده بهر لږ سفرونه... Читать дальше...

افغانستان ته د بریتانیا د څو جوماتونو د امامانو له سفر وروسته د هغوی هغو څرګندونو پراخ غبرګونونه راپورته کړي چې ویلي یې دي، د طالبانو حکومت د نجونو زده‌کړې د لنډمهال لپاره د سیکولر او لیبرال فکر پر بنسټ ځنډولي دي. خو ایا رښتیا هم دا فکر منطقي دی؟ دا ټول نظریات د طالبانو د غیر مشروع پرېکړو څخه د دفاع د سنګر پرانیسته او د طالبانو د عادي سازۍ پروسه نه‌ده؟ دا او یو شمېر نورې پوښتنې امېد زهیرمل د ملي امنیت پالیسۍ د دوکتورا زده‌کړیال بشیر ساپي څخه یوه مرکه کې پوښتلي چې د لاندې لېنک په کېکاږلو سره یې اورېدلی شئ... Читать дальше...

په اسلام‌اباد کې د افغان کډوالو شورا په دغه ښار کې د افغانانو د نيولو پر وړاندې د عملياتو پر تېزېدو اندېښنه ښودلې ده. د پاکستان په بېلابېلو ښارونو کې د افغانانو د نيول کېدو په دوام په اسلام‌اباد کې د افغان کډوالو د شورا مسولان وايي چې په دغه ښار کې هم د افغانانو د نيولو لړۍ پيل شوې ده. د دې شورا د عامه اړیکو رییس عبدالبصیر د یکشنبې په ورځ ازادي راډيو ته وویل، پولیس په کورونو کې دننه او بهر له افغانانو پوښتنې کوي. هغه وویل: "نیونې روانې دي. وضعیت نازک دی. دوی د D17 په سیمه کې کورونو ته ننوتل... Читать дальше...

یو شمېر افغانان د طالب ځواکونو له تریخ چلند شکایت لري او ادعا کوي چې ان دوی وهل کېږي. د ټولنیزو رسنیو د کاروونکو د ادعا پر بنسټ، یوه ویډیو کې ښکاري چې د طالب ځواکونو له‌خوا د وهل ټکول شویو ځوانانو د ژړا او ځګیرویو غږونه اورېدل کېږي. په دې ویډیو کې چې د ثبت وخت او ځای یې نه دی معلوم او له تېرو څو ورځو راهیسې په ټولنیزو شبکو کې لاس په لاس کېږي، څو کسان په یوې حویلۍ کې چې یو رینجر موټر هم ولاړ دی، څو ځوانان په اوبو لمدوي او وروسته یې په درو او پیپونو وهي. کوم کسان چې دا ځوانان وهي اوږده ویښتان لري او د دې ځوانانو د وهلو پر مهال خاندي. Читать дальше...

د یو شمېر برتانوي ملا امامانو هغه څرګندونې چې ویلي یې دي، د طالبانو حکومت د لنډمهال لپاره 'سیکولر او لیبرال زده‌ کړې' بندې کړي، د افغانانو له پراخ غبرګونونو سره مخامخ شوې دي. حمید محمود د هغو برتانوي ملایانو له ډلې دی چې د روان کال د جولای میاشتې وروستیو کې افغانستان ته ولاړل او هلته یې د طالبانو د بهرنیو چارو او د عدلیې وزارت د سرپرستانو په ګډون له بېلابېلو طالب چارواکو سره وکتل. محمود د شنبې په ورځ د لندن په کوین ماري پوهنتون کې یوې غونډې ته وویل، طالب چارواکو د نجونو زده‌کړې په بشپړ ډول نه... Читать дальше...

د نړۍ د بېلابېلو هېوادونو په مرکزونو کې لسګونه ایرانیانو د مهسا امیني د لومړي تلین په مناسبت مظاهرې کړې دي او په ایران کې یې د ښځو د حقونو غوښتنه کړې ده. ۲۲ کلنه مهسا امیني د ګشت ارشاد په نوم پولیسو د حجاب قانون سرغړونې په تور نیولې وه چې د هغوی په حراست کې بېهوښه شوې وه او د سېپټېمبر پر ۱۶مه مړه شوه. د هغې کورنۍ او فعالان وايي چې امیني د پولیسو د تشدد له وجې مړه شوې خو تهران وايي چې د مړینې لامل یې د زړه درېدل ول. د امیني مړینې په ایران او د نړۍ په بېلابېلو هېوادونو کې پراخې مظاهرې پارولې وې. د... Читать дальше...

د کرکټ د اسیا جام سیالیو پایلوبه د هندوستان او سریلانکا ملي لوبډلو ترمنځ پیل شوې ده. د دې سیالیو پچه اچول شوې چې د سریلانکا لوبډلې ګټلې او توپوهنه یې غوره کړې. له سریلانکا څخه وروستي رپوټونه وایي، د ورځې له سهاره ورښت ورېدلی چې سیالي یې نېږدې یو ساعت ځنډولې وه. د ورښت له امله د لوبې په اورونو کې کوم کمی نه دی راغلی او پوره ۵۰ اوره لوبه به کېږي. ویل کېږي چې د ورځې په اوږدو کې د نورو ورښتونو اټکل هم شوی دی.

د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت معین ادعا کوي چې په تېرو دوو کلونو کې ۲۵ رسنيو ته د فعاليت جوازونه ورکړل شوي دي. باختر اژانس چې د طالبانو په کنټرول کې دی، نن د مهاجر فراهي څرګندونې خپرې کړي چې ویلي یې دي، اوسمهال په هېواد کې ٣٦٤ صوتي او انځوريزې رسنۍ فعاليت لري. تر دې مخکې د رسنیو ملاتړو بنسټونو ویلي وو چې د طالبانو له واکمنۍ وروسته شاوخوا ۵۰ سلنه رسنۍ تړل شوي او تر ۶۰ سلنه ډېرو خبریالانو او د رسنیو کارکوونکو خپلې دندې له لاسه ورکړي دي. د خبریالانو د خوندیتوب نړیوالې کمېټې دوې اوونۍ مخکې... Читать дальше...

د ملګرو ملتونو یوه اداره وايي، د لیبیا په سېلاب ځپلو سیمو کې لا هم د خلکو د ژغورلو هڅې روانې دي. د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ اداره یا اوچا وايي، یوازې په درنه ښار کې د مړو شمېر ۱۱زره ۳۰۰ ته رسېدلی دی. د دې ادارې په وینا، په دې ښار کې ۱۰زره او ۱۰۰ کسان لا هم تري تم دي او ۱۷۰ نور کسان د لیبیا د ختیځ په نورو برخو کې مړه شوي دي. اوچا ویلي، داسې اټکل کېږي، چې د مړو شمېر ښايي زیات شي، ځکه په نورو کسانو پسې د پلټنې او ژغورنې عملیات په پرله پسې ډول دوام لري. خو د درنه ښاروال ویلي چې په دې ښار کې ښايي ۲۰زره کسان مړه وي. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې پرون د ایران هغه اقدام 'غیرمتناسب او بې‌ساری' وباله چې د دې ادارې د ګڼو تجربه کارو مفتشانو د فعالیت جوازونه یې لغوه کړل. د ایران د بهرنیو چارو وزارت په ځواب کې ویلي، دغه اقدام د امریکا د متحدو ایالتونو، فرانسې، جرمني او بریتانیا د 'سیاسي ناوړه استفادې' په ځواب کې شوی دی. خو د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې عمومي مشر رافایل ګروسي ویلي، د ایران دغه اقدام به د خپلو چارو پرمخ بېولو لپاره د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې پر ظرفیت ناوړه اغېزې ولري. ګروسي په یوه اعلامیه... Читать дальше...

اوکراین وايي، روسیې نن سهار د میزاییلو او ډرون الوتکو په مرسته پر اوکراین حملې کړي او تر ډېره یې د اودیسه سیمې جنوبې برخې په نښه کړي دي. دا په داسې حال کې ده چې راپورونه ورکړل شوي چې پر مسکو او د روسیې پر نورو برخو د اوکراین له‌خوا د بې پېلوټه الوتکو په ذریعه حملې شوې دي. اوکراین په وروستیو ورځو کې په اشغال شوې کریمیا سیمه او په تور سمندرګي کې د روسیې د سمندري ځواک پر پوځي تاسیساتو یو لړ هوايي حملې کړي دي. د جګړې له کرښو لیرې په روسیه کې دننه هم حملې زیاتې شوي دي. د مسکو ښاروال ویلي، تېره... Читать дальше...

د سېپتېمبر پر ۱۷مه د پاکستان ولسمشر عارف علوي په اسلام اباد کې نوموړي ته سوګند ورکړ. د لوړې پر مهال د قاضي فایز عیسا مېرمن سرینا عیسا یې هم څنګ ته ولاړه وه.

د اوکراین بندري چارواکي وايي، دوې باروړونکې کښتۍ پرون دغه هېواد ته ورسېدې، چې له لنډمهاله دهلیز په استفاده د تور سمندرګي بندرونو ته لاړې شي او له هغه ځایه افریقايي او اسیايي مارکېټونو ته غله جات بار کړي. اوکراین تېره میاشت په تور سمندرګي کې د یوه بشري دهلیز د پرانیستلو اعلان وکړ چې د دې سمندرګي په بندرونو کې راګیرو پاتې شویو کښتیو ته د تګ زمینه برابره شي. دغه کښتۍ د ۲۰۲۲م کال له فبرورۍ میاشتې راهیسې چې په اوکراین کې جګړه پیل شوې، بندې پاتې شوي دي. بل هدف د اوکراین د غله جاتو د صادراتو له یوې... Читать дальше...

تر سمندري طوفان وروسته په سیند کې د اوبو سطح لوړه شوه چې له کبله یې دوه بندونه (ډیمونه) مات شول او لوی سېلاب د درنه ښار یوه لویه برخه په کنډوالو بدله کړه او ګڼ خلک یې د مدترانې یا روم سمندرګي ته لاهو کړل.

د پښتنو نجونو او ښځو د ستونزو په اړه د "نوې نړۍ" خپرونې په دې برخه کې د "بې جوړه ودونو" پر موضوع بحث شوی دی. دا چې په پښتني ټولنه کې د بې جوړه ودونو اغېز څه وي، په دې خپرونه کې يې واورئ.

د امریکا د بهرنیوچارو وزارت وايي چې په افغانستان کې د یوه امریکايي وګړي د نیول کېدو خبرونه یې ترلاسه کړي دي. دې وزارت پرون په یوه بیان کې وویل چې اوسمهال په دې اړه د ویلو لپاره څه نه لري، خو امریکايانو ته یې خبرداری ورکړی چې افغانستان ته له سفر کولو دې ډډه وکړي، ځکه د بهرنیو چارو وزارت په وینا، په افغانستان کې د امریکايي وګړو د اختطاف یا د هغوی پر وړاندې د تشدد ګواښ ډېر دی. دا څرګندونې داسې مهال کېږي چې د 'آی اې ایم' په نوم د نړیوالې مرستندویې ټولنې ۱۸ کارکوونکي په دې وروستیو کې په غور ولایت کې نیول شوي دي. Читать дальше...

په داسې حال کې چې په پاکستان کې پولیس اوس هم د افغان کډوالو نیولو ته دوام ورکوي د طالبانو د حکومت د کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت د پاکستان له زندانونو د څه باندې ۱۷۰ افغانانو د خوشې کېدو خبر ورکوي. دې وزارت پر ایکس شبکې خبر ورکړی چې د بلوچستان ایالت د مرکز کوټې له زندان څخه ۱۷۲ تنه خوشې شوي افغان بندیان هېواد ته راستانه شوي دي. د پاکستان سرپرست صدراعظم انوارالحق کاکړ په دې وروستیو کې په دې هېواد کې د دېره غیرقانوني افغان کډوالو د نیولو امر ورکړی او د راپورونو له مخې په دې ترڅ کې تراوسه سلګونه... Читать дальше...

د کندهار د سوداګرۍ او پانګونو د خونو چارواکي په تېره یوه میاشت کې له دې ولایت څخه پاکستان او هند ته د څه باندې ۱۶ میلیون ډالرو په ارزښت د پروسس شویو انځرو د صادرولو خبر ورکوي. باختر خبري اژانس چې طالبان یې اداره کوي، د دې ادارې د چارواکو له قوله خبر ورکوي چې سږ کال د کندهار د انځرو حاصلات ۱۵۰ زره متریک ټنه اټکل شوي چې د تېرکال پرتله لس سلنه زیاتوالی ښيي. د چارواکو په وینا، سږ کال د تېرو کلونو پرتله د کندهار د انځرو کیفیت هم ښه دی. دا خبر داسې مهال ورکول کېږي چې د هېواد د تازه مېوې او ترکارۍ... Читать дальше...