Новости за 10.09.2023

د پښتونخوا ملي عوامي ګوند یوشمېر مخکښه مشرانو او لسګونه غړو او پلویانو د سېپټېمبر پر نهمه په کوټه کې د وروستۍ برېښنايي (ډېجېټل) سرشمېرنې او ګرانۍ پرضد لاریون او مظاهره کړې ده. هغه ګوند دریځ لري چې په برېښنايي سرشمېرنه کې په بلوچستان کې د پښتنو ابادي کمه ښوول شوې ده نو پخوانۍ مردم شماري دې پر ځای وساتل شي. تر دې مخکې هغه ګوند په چمن او پښین کې هم د سرشمېرنې د پایلو ضد مظاهرې کړې دي. خو د پاکستان د شماریاتو اداره وايي چې په برېښنايي سرشمېرنه کې یې خلک د هغوی د دایمي پتې پر ځای د خپل اوسني استوګنځي پر اساس شمارلي دي. Читать дальше...

د سېپټېمبر ۱۰مه د ځانوژنې مخنیوي له نړیوالې ورځې سره سمون خوري. د ملګرو ملتونو د روغتیا نړیوال سازمان (ډبلیو اېچ او) هر کال په دې اړه د پوهاوي او اګهۍ په موخه غونډې کوي. د سازمان په خبره، په نړۍ کې هر کال شاوخوا اووه لکه کسان د بېلابېلو وجوهاتو پر اساس ځان وژني. په خیبر پښتونخوا کې هم په تېرو درو کلونو کې خودکشۍ زیاتې شوې دي. ځینې خلک ولې ځان وژني او په خیبر پښتونخوا کې یې کچ ولې لوړ شوی دی؟ د ځواب لپاره یې دا رپورټ.

د پښتنو نجونو او ښځو د ستونزو په اړه د "نوې نړۍ" خپرونې په دې برخه کې د دويم واده او د دې پر وړاندې د ښځو د بېوسۍ پر موضوع بحث شوی دی. دا چې په پښتني ټولنه کې د خاوند تر دويم واده وروسته پر ښځو څه تېرېږي او دوی څه ډول احساس کوي، په دې خپرونه کې يې واورئ.

د هېواد په شمال کې د سالنګ لویه لاره به له نن څخه تر نامعلومې نېټې پورې بنده وي. د سالنګونو د ساتنې او څارنې ریاست چې طالبان یې اداره کوي د دې کار علت د دې لویې لارې په اوږدو کې د بیارغونې د چارو پیل ښودلی دی. د دې ادارې رییس عبدالحلیم آغا پرون ازادي راډیو ته وویل، د سالنګ لویه لاره به د یکشنبې له ورځې څخه د ټولو مسافروړونکو او باروړونکو موټرو پرمخ بنده وي. د سالنګونو د لویې لارې د بیارغونې چارې مخکې پیل شوې وې خو د طالبانو حکومت څو ورځې ویلي وو چې له نننۍ ورځې څخه وروسته به په تونل کې دننه د کانکرېټ اچولو چارې پیل شي. Читать дальше...

د خوړو نړیوال پروګرام یا 'ډبلیو ایف پي' وايي چې په افغانستان کې ښځې تر بل هر وخت زیاتې له ټولنیز ژوند څخه څنډې ته شوې دي. د طالبانو حکومت له نژدې یو کال راهیسې د ملګرو ملتونو په ګډون د نړیوالو مرستندویو موسسو په دفترونو کې د ښځو پر کار بندیز لګولی دی. 'ډبلیو ایف پي' چې د ملګرو ملتونو اړونده اداره ده، پر خپل ایکس پاڼه په یوه بیان کې ویلي چې له ټولنیز ژوند څخه د مېرمنو له څنډې ته کېدو سره د کار روزګار او د خپلو ماشومانو د مړولو لپاره د ښځو فرصتونه محدود شوي دي. یاد سازمان پر ایکس شبکې په یوه... Читать дальше...

د طالبانو د حکومت پوځي چارواکي په بامیان ولایت کې د یو شمېر لرغونو او عتیقه آثارو د نیولو خبر ورکوي. باختر دولتي خبري آژانس چې طالبان یې اداره کوي راپور ورکوي چې دا آثار په بامیان کې دېره د ۲۰۹ قول اردو د ځواکونو له خوا کشف او ضبط شوي دي. راپور زیاتوي چې په ضبط شویو آثارو کې دوه بُتان، دوه مومیايي جسدونه، یو د سروزرو تاج، یو کتاب چې په سروزرو لیکل شوی او نور توکي شامل دي. طالبانو په دې وروستیو کې د افغانستان په نورو سیمو کې هم د قاچاقبرانو له منګولو د لرغونو آثارو د کشف او ضبط خبر ورکړی او... Читать дальше...

ملګري ملتونه او ایران وايي چې د منځني ختیځ، افریقا او آسیا هېوادونه، باید د دوړو او د شګو د هغو توپانو د مخنیوي لپاره په خپلو همکاري سره وکړي چې د اقلیمي بدلونونو له کبله زیاتوالی په کې راغلی. د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوټېرېش په یوه ویډیويي پیغام کې چې پرون د سپټمبر په ۹مه په تهران کې د شاوخوا پنځوسو دولتونو او پنځلسو نړیوالو بنسټونو استازو ته واورول شو، ویلي دي چې په دې برخه کې د مشارکت رامنځته کول خورا مهم دي. ګوټېرېش د غونډې ګډونوال په خپلو کې د همکارۍ پراخولو او د عملي اقداماتو په برخه کې ژمنتیا ته وهڅول. Читать дальше...

د نړۍ د شلو پرمختللو هېوادونو یا جي شل ډلې پرون افریقايي ټولنې ته د خپل ځواکمن غړي په توګه هرکلی ووایه. دا اقدام د افریقا لپاره یو لوی پرمختګ دی ځکه له پنځوسو زیات هېوادونه یې په نړیوال ډګر کې د ځانونو لپاره د یوه مهمې ونډې په لټه کې دي. د امریکا ولسمشر جوبایډن پروسږ کال په جي شل ډله کې د افریقايي ټولنې د غړیتوب په اړه ویلي وو چې تراوسه ډېره موده ورته په کار ده. د هند صدراعظم نریندرا مودي د جي شل ډلې په پرونۍ غونډه کې چې هند یې کوربه دی، د افریقايي اتحادیې رییس علي عسوماني ته غاړه ورکړه او ویې ویل چې له دې پرمختګ څخه خوشاله دی.

په مراکش کې د وروستۍ سختې زلزلې له کبله د مړو کسانو شمېر ۱۰۳۷ ته لوړ شوی دی. د جمعې په ورځ د اګست په اتمه ماښام مهال د مراکش په نوم د مراکش تاریخي ښار سختې زلزلې ولړزاوه چې له زرو زیات کسان یې ووژل. د دې زلزلې له کبله په اطلس غرونو کې د پرتو کلیو له کورونو نیولې د مراکش تر تاریخي ودانیو پورې زیانمنې شوې. د زلزلې عیني شاهد د الکترونیکي چارو کارګر حسن بونا اسوشېټېډپرېس خبري آژانس ته ویلي چې په لومړي سر کې یې د تالندې په څېر غږ واورېده او ورپسې یې کور پرېښوده او سړک ته راووت. هغه وویل: "د تالندې... Читать дальше...

د تورخم دروازه پرون د څلورمې ورځې لپاره بنده وه. یوځل بیا د افغانستان د یوه مهم صادراتي قلم یعنې مېوو د حاصل موسم دی او بیا د دې صادراتو یوه مهمه لاره بنده شوې ده. د تېرې اوونۍ د چارشنبې په ورځ د تورخم په دروازه کې د طالبانو د ځواکونو او پاکستاني پوله ساتو ترمنځ د یوې پوستې د جوړولو پرسر له ناندریو وروسته وسله‌واله نښته وشوه چې د تلفاتو په اړه یې د دروازې دواړو غاړو ته بېلابېل راپورونه ورکړل شوي دي. په تورخم کې د طالبانو د حکومت کمېسارۍ ویلي چې په دې نښته کې یو طالب سرتېری او یو ولسي وګړی وژل... Читать дальше...

میلیټري ټایمز: میلیټري ټایمز خپرونې له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو پر مهال د ځانمرګي برید په اړه د امریکا د مرکزي قوماندانۍ د پخواني مشر خبرې رااخیستې دي. جنرال فرانک مککینزي وایي، تر دې چاودنې مخکې د استخباراتو راپور هغسې مفصل نه و لکه څرنګه چې ویل کېږي. په دې چاودنه کې چې د ۲۰۲۱م کال د اګست په شپږ ویشتمه د کابل له هوایي ډګر سره وشوه ۱۳ امریکایان او نږدې ۲۰۰ افغانان ووژل شول. میلیټري ټایمز وړاندې لیکي چې تر دې چاودنې وروسته له افغانستانه د امریکایي ځواکونو د وتلو بهیر ګډوډ شوی دی. Читать дальше...