Новости за 07.06.2023

Казакстандын Алматы шаарындагы "Алтын Орда" базарынын директорунун орун басары, кыргызстандык Эрмек Маркабаев эки айга камакка алынды. Ага сатуу максатында баңгизатын мыйзамсыз алып жүргөн жана курал-жарак менен жардыргыч заттарды мыйзамсыз алган деген айып тагылганы айтылууда. Соцтармактардын колдонуучулары кыргыз ишкер атайлап тузакка түшүрүлгөнүн айтып жатышат. Жыл башында президент Касым-Жомарт Токаев "Алтын Орда" базары жөнүндө сөз кылып жатып, аталган базардын "каймагын" жегендерге чара көрүлөрүн кесе айткан. Читать дальше...

Атайын кызмат “бийликти күч менен басып алууга аракет кылган” деген айып менен кармаган беш кишинин төртөө эки аптага камалып, бирөө үй камагына чыкты. Беш кишинин төртөө камалды Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет (УКМК) “бийликти күч менен басып алууга аракет кылган” деген айып менен кармаган беш кишинин бөгөт чарасы 7-июнда Биринчи май райондук сотунда каралган. Аты белгилүү болгондордон жогорку окуу жайлардын биринин мугалими Чолпонбек Сыдыкбаев тергөөчүлөрдүн өтүнүчү менен үй камагына чыгарылды. Читать дальше...

Орусиянын Тергөө комитети Түндүк Кореянын Владивостоктогу консулунун аялы жана баласы жоголгонуна байланыштуу кылмыш ишин козгоду. Түндүк Кореянын башкы консулу Цой Ен Намдын 43 жаштагы аялы жана 15 жаштагы уулу 4-июндун таңында дипломатиялык мекеме жайгашкан аймактан чыккан бойдон дайыны билине элек. Алардын жоголгону тууралуу консул өзү полицияга билдирген. Полициянын версиясына ылайык, алар Кытайга же Түштүк Кореяга качып кетиши мүмкүн. Amur Mash Телеграм-каналы жазган маалыматка ылайык, консулдун... Читать дальше...

Кочкор районунун Көк-Жар айылындагы мектеп бүтүрүүчүлөрүнө Уланбек Эгизбаев атындагы кезектеги стипендия тапшырылды. “Мен кандай өлкөдө жашагым келет?” деген темадагы дилбаян сынагына быйыл 21 бүтүрүүчү катышты. Башкы сыйлыкты Сайкал Алтымышова жеңип алса, Албина Болотбекова 2-орунду, Адеми Адамбек кызы менен Алишер Барктабасов 3-орунду ээледи. Стипендия "Азаттыктын" тайманбас журналисти, 2018-жылы кырсыктан кайтыш болгон Уланбек Эгизбаевдин кыргыз тилин кастарлап, жайылтуу аракетин улантуу максатында төртүнчү жылы тапшырылды.

7-июнда түрк лирасынын куну буга чейин болуп көрбөгөндөй деңгээлге түшүп, бир доллардын баасы 23.17 лирага чейин жогорулады. Серепчилер курстун мындай кескин көтөрүлүшүн мамлекеттик банктардын интервенцияны токтоткону менен байланыштырып жатышат. Өлкөдө доллар менен кошо евро жана алтын да кымбаттады. Бул көрсөткүч азык-түлүк, ижара акысы, коммуналдык төлөмдөр жана жол киреге да таасирин тийгизип жатат. Түрк лирасы акыркы эки жылдан бери долларга карата кунун жоготуп жатат. Соңку эки күндө 1999-жылдан берки эң төмөн көрсөткүчкө түштү. Читать дальше...

Конституциялык сот “Бир дүйнө Кыргызстан” укук коргоо кыймылынын бейөкмөт уюмдар тууралуу мыйзам боюнча өтүнүчүн  карап чыгып, ал мыйзам Конституцияга карама-каршы келбейт деген бүтүмгө келди. Соттук отурум бүгүн 7-июнда өтүп, анда аталган кыймылдын “Коммерциялык эмес уюмдар жөнүндө” мыйзамдын жаңы редакциясындагы үч берене боюнча өтүнүчү каралды. Кыймыл бул беренелер өлкөнүн Конституциясынын беш беренесине карама-каршы келет деп, аларды жокко чыгарууну өтүнгөн. “Конституциялык сот “Коммерциялык... Читать дальше...

Казакстандын Коргоо министрлиги казино ойногону үчүн 11 кызматкерди иштен алды. Ондогон адамга сөгүш жарыялап, аскердик чини төмөндөтүлдү. Былтыр журналисттер Алматы прокуратурасына шилтеме жасап, 305 мамлекеттик кызматкер казинодо 506 миллион теңге (1 млн. доллардан ашуун) сарпташканын жазышкан. Алардын арасында Ички иштер, Коргоо, Каржы министрликтеринин өкүлдөрү да болгон. "11и кызматтан бошотулду. Калган аскер кызматкерлерине катуу сөгүш берилип, айып пул салынды, аскердик чиндери төмөндөтүлдү"... Читать дальше...

25-майга караган түнү Кызыл-Кыяда мектепке “Ислам мамлекети” террористтик уюмунун желегин илип кетишкен. Бул чуулгандуу коуя боюнча кыздар кармалып, сурак берип жатат. Ошондой эле алар мектептин дубалдарына күмөндүү сөздөр жазылганы боюнча да шектелүүдө. Атайын кызматтын маалыматына караганда, кыздардын үйүн тинтүүдө тыюу салынган мыйзамсыз диний агымдар жана Кыргызстанда тыюу салынган “Ислам мамлекети” террордук уюмуна тиешеси бар адабият жана видеоматериалдар, кара түстөгү желек табылган.

Кыргыз-казак чек арасындагы "Ак-Тилек" жана "Кең-Булуң" өткөрмө бекеттеринде узун кезек пайда болду. Айдоочулар күндүн аптабында үч суткага чейин кезек күтүүгө аргасыз.

Казакстанда каттоодон өтпөгөн «Эл тиреги» партиясынын лидери Нуржан Алтаев «ири өлчөмдөгү пара алууга» шектелип кармалды. Бул тууралуу 7-июнда Коррупцияга каршы күрөшүү агенттиги билдирди. "Азаттыктын" казак кызматы Алтаевдин өзү менен байланыша алган жок. Kozachkov offside Телеграм-каналы өз булактарына таянып жазганына караганда, Алтаев айыл чарба министринин орун басары болуп турган кездеги окуяга байланыштуу кармалды. Бирок бул маалыматты башка булактардан ырастоо мүмкүн боло элек. Алтаев айыл чарба министринин... Читать дальше...

Тарыхчы, публицист, журналист Кыяс Сатар уулу Молдокасымовдун 60 жылдыгына арналган илимий шериненин ирегесиндеги кесиптешинин блогу.   Биздин үзөңгүлөшүбүз, «азаттыкчы» катары да мүлдө журтубузга таанымал Кыяс Сатар уулу Молдокасымов алтымыштын сересине быйыл февралдын (бирдин айынын) 22синде чыккан. Маараке ээси тууралуу “Азаттыкта” да, Би-Би-Сиде да, башка маалымат каражаттарында да бир канча макалалар жарыяланган. Эми Кыяс досубуздун ой-боюна койбой, бир катар илимий мекемелер июнь (кулжа)... Читать дальше...

Орусияда кыргыз-тажик жарандары катышкан калайман мушташка байланыштуу полиция кылмыш ишин козгоду. Расмий кабарга ылайык, эки кыргызстандык камакка алынган. Ондогон тажик жарандары да камалганы да айтылууда, бирок расмий бышыктала элек.  Кезек талаштан чыккан мушташ Мушташ тууралуу а дегенде ВЧК-ОГПУ Телеграм каналы маалымат таратып, 3-июнда "Лахта борбор" деп аталган коомдук-ишкерлик комплексинде башталган жаңжал көчөдө уланганын жазган. “Озоди” радиосу жаңжалга катышкан 380 адам полицияга жеткирилгенин маалымдаган. Читать дальше...

Кыргызстан мусулмандар дин башкармалыгы (муфтият) Салык кызматынын чек лотереясы шариятка каршы келбесин билдирди. Бул тууралуу аталган кызмат кабарлады. "Лотереяда ойнотулган байгелерди мамлекет коюп, ага катышуу акысыз болгондуктан, мындай лотереяга шарыят уруксат берет. Эгерде уюштуруучу лотереялык билеттерди сатуу менен байге ойнотсо, анда шарыятта буга тыюу салынган деп эсептелет", – деп жазылган муфтияттын чечмелөөсүндө. Салык кызматы лотерея тууралуу маалыматтык өнөктүк маалында айрым... Читать дальше...

Санкцияга кабылып калбаш үчүн Казакстандын, Армениянын жана Гонконгдун банктары Орусияга жөнөтүлө турган электроника товарларына төлөмдөрдү кабыл албай жатат. Бул тууралуу "Коммерсант" басылмасы өз булактарына таянып жазды. Маалыматка караганда, банктар сервер, микросхема, процессор жана башка электроника үчүн жасалган төлөмдөрдү бөгөттөй баштады. Банктардын жетекчилиги АКШнын санкцияларына кабылбаш үчүн ушундай кадамга барууда. Кошмо Штаттар орус компанияларына каржылык кызмат же жардам көрсөткөн финансы мекемелерине санкция саларын эскерткен.

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитетине караштуу Чек ара кызматы "Ак-Тилек" жана "Кең-Булуң" чек ара бекетеринде машиналардын кезеги пайда болгонун билдирди. Мекеменин 7-июнь 16:30га карата берген маалыматына караганда, эки бекетти кошкондо жалпысынын 230дай машина кезекте турат. Чек ара кызматы машиналардын тыгынын Кыргызстандан башка мамлекеттерге айыл чарба өнүмдөрүнүн экспорту көбөйгөнү менен түшүндүргөн. Башка өткөрмө бекеттери штаттык режимде иштеп жатканын, узун кезек жоктугун кошумчалады. Читать дальше...

Бишкек шаарындагы Арча-Бешик конушунда суу тартыштыгына нааразы болгон ондогон адам акцияга  чыкты. Алар кыска убакытка жолду тосуп, кайра ачты. Конуштун тургундары бир канча күндөн берүү суу берилбей жатканын сынга алып, маселенин чечилишин талап кылып жатат. Митингге чыккандар менен "Бишкек суу канал" муниципалдык ишкананасынын жетекчиси Таалайбек Орозов жолугуп, кийинки аптада бул маселе чечилерин убада кылды. Мунун алдында парламентте Бишкектеги суу тартыштыгына байланыштуу маселе көтөрүлгөн. Читать дальше...

Тажикстан учурда Евразия экономикалык биримдигине кошулуу маселесин караштырган жок. Бул тууралуу тажик Тышкы иштер министрлигинин өкүлү Шохин Самади билдиргенин Орусиянын ТАСС агенттиги жазды. «Тажикстандын ЕАЭБге кошулуусу тууарлуу маселе күн тартибинде жок», - деди Самади. Ал кошумчалагандай, бул маселе орус тышкы иштер министри Сергей Лавровдун президент Эмомали Рахмон жана тышкы иштер министри Сирожиддин Мухриддин менен болгон жолугушууларында көтөрүлгөн эмес. 5-6 июнь күндөрү Лавров Тажикстанга барган. Читать дальше...

7-июнда Бишкекте Катар менен Кыргызстандын ортосунда мамлекеттер жана өкмөттөр аралык 13 документке кол коюлду. Өлкө башчылары кыргыз-катар экономикалык кызматташтыгы гидроэнергетика, туризм жана инфратүзүм тармактарында жүрөрүн белгилешти. Жетишилген келишимдерди алдыга жылдыруу үчүн өкмөттөр аралык иш-чаралар өткөрүлөрү айтылды. Талдоочулар алдыда Кыргызстан үчүн төлөө жөндөмү өтө жогору жаңы рынок ачылганы турганын айтышууда. Экономикалык кызматташтыкка өзгөчө маани берилди Мунайга бай өлкөнүн... Читать дальше...

Талас шаардык сотунда жемкорлукка шектелип кармалгандардын бөгөт чарасы 7-июнда кайрадан каралды. Талас шаарынын мурдагы мэри Аскар Шабданов үй камагына чыкты. Бул тууралуу облустук соттун басма сөз кызматы "Азаттыкка" билдирди. Маалыматка караганда, Шабданов менен кошо “НИКА KG” компаниясынын өкүлү да үй камагына чыккан. Ал эми облустук өнүктүрүү фондунун директору Эмир Тыныбековдун бөгөт чарасы 8-июнда каралат. Буга чейин жемкорлукка шек саналып кармалган президенттин Талас облусундагы мурдагы өкүлү Бакыт Нарбеков... Читать дальше...

Жогорку Кеңештин регламентин өзгөртүү боюнча мыйзам долбоору коомдук талкууга коюлду. Документте парламент жыйындарын жабык өткөрө алары, депутаттардын берген добушунун жыйынтыгын төраганын уруксаты менен чыгаруу, сайтка маалымат жайгыштырууга чейинки талап-тартип жазылган. Талдоочулар мындай чектөөлөр ансыз да укуктары бир топ азайган Жогорку Кеңешти жабык органга айлантат деп эскертип жатышат. Жабык жыйындарга жол ача турган документ Парламенттин депутаттары Марлен Маматалиев менен Нурланбек... Читать дальше...

Жогорку Кеңеш тарыхый мекенине кайтууну каалаган этникалык кыргыздарды көчүрүп келүү процессин жакшыртуу жана жөнөкөйлөтүүгө багытталган мыйзамдын долбоорун 7-июндагы жыйында үчүнчү окууда жактырды. Ага ылайык, “Этникалык кыргыздарга берилүүчү мамлекеттик кепилдиктер жөнүндө" жана “Кыргыз Республикасынын жарандыгы жөнүндө” мыйзамдарга өзгөртүү киргизилет. Депутаттар тобу жана өкмөт демилгелеген мыйзам долбоору Кыргызстандын аймагында жашаган этникалык кыргыздарды колдоо, азыркы мыйзамдын кемчиликтерин жоюуга... Читать дальше...

Баткен облусунун Кызыл-Кыя шаарындагы мектепке “Ислам мамлекети” террористтик уюмунун желегин илип кеткен окуя боюнча үч окуучу кыз кармалды. Алар мектептин дубалдарына күмөндүү сөздөр жазылганы боюнча да шек саналууда. Бул окуя 25-майга караган түнү болгон. Кармалган окуучу кыздардын ата-энелери да таң калып жатканын айтышууда. Атайын кызматтын маалыматына караганда, кыздардын үйүн тинтүү учурунда тыюу салынган мыйзамсыз диний агымдар жана Кыргызстанда тыюу салынган “Ислам мамлекети” террордук... Читать дальше...

8-июнда Ысык-Көл, Нарын облустарынын айрым жерлеринде өткүн өтүп, күн күркүрөйт. Бийик тоолуу райондорунда кар жаашы күтүлөт, калган аймактарда жаан-чачын күтүлбөйт. Батыштан соккон шамалдын ылдамдыгы секундасына 4-9 метрден, күндүз Ысык-Көл облусунун айрым жерлеринде 15-20 метрге жетет. Абанын температурасы: Чүй өрөөнүндө түнкүсүн 17…22, күндүз 35…40; Талас жергесинде түнкүсүн 16…21, күндүз 33…38; Баткен, Ош, Жалал-Абад аймактарында түнкүсүн 16…21, күндүз 35…40; Ысык-Көл дубанында түнкүсүн 11…16... Читать дальше...

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети (УКМК) интернет трафигин анализдеп, аны башкаруу, статистикалык маалыматтарды чогулта турган DPI (Deep Packet Inspection) технологиясын орнотуп, ал августтан тартып ишке кириши мүмкүн. Бул тууралуу Санариптик өнүктүрүү министрлигинин орун басары Жазгүл Кийизбаева Жогорку Кеңештин 7-июндагы жыйынында билдирди. Кийизбаева бул жашыруун маалымат экенин айтты. Мунун алдында депутат Эрулан Көкүлов Кыргызстандын тийиштүү мекемелери сайттагы kg домендеринен сырткары com... Читать дальше...

Кыргызстандын Орусиядагы элчилиги Санкт-Петербург шаарында "Лахта борбордун" жанындагы мигранттардын калайман мушташына байланыштуу маалымат берди. Анда полицияга жеткирилгендердин арасында беш кыргыз жараны болгону, алардын үчөө тергөө аяктаганча эч кайда чыкпоо шарты менен кое берилгени, калган экөө камалганы жазылган. Полиция бул фактыга байланыштуу "бейбаштык" беренеси менен кылмыш ишин козгогон. "Элчиликтин өкүлдөрү кыргыз диаспорасынын активисттери менен бирге "Лахта борборго" барып жумушчулары... Читать дальше...