Новости за 03.11.2023

Европанын борбордук жана түштүк бөлүгүн каптаган “Киран” катуу шамалы кеминде он кишинин өмүрүн алды. Испания, Италия, Франция өлкөлөрүндө шамалдын ылдамдыгы саатына 207 чакырымга жетип жатты. Жаан менен коштолгон катуу шамал ошондой эле Англиянын түштүгүн, Белгия, Нидерланддар, Германия жана Португалияны да каптады. Белгияда бактар кулап, эки киши набыт болду. Алардын бири бала экени кабарланды. Испанияда катуу шамалдан улам токойлордо өрт тутанды. Бийлик тилсиз жоо каптаган аймактагы кыштактардан 800дөй кишини коопсуз жакка көчүрдү. Читать дальше...

УКМКнын төрагасы Камчыбек Ташиев бажыда көмүскө схема түзгөн Райымбек Матраимов менен кылмыш дүйнөсүнүн анабашы аталган Камчы Көлбаевди өлкөдө "мафия түзгөн" деп айыптады. Атайын кызматтын башчысы айткан “мафия” качан түзүлгөн, анын таасири канчалык болгон? “Азаттык” ушул суроолордун айланасында иликтөөчү журналист Али Токтакуновду кепке тартты.

Казакстандык ишкер Кайрат Боранбаевдин үч компаниясы Алматы калаасынын коммуналдык менчигине өткөрүлгөнүн «Информбюро» порталы калаа бийлигине таянып жазды. Маалыматка караганда, фитнес-клубдарды караган F Link компаниясы, бизнес-борбору жана соода борбору калаа карамагына өткөн. Алматы акимчилиги билдиргендей, быйыл октябрда тергөө менен ыктыярдуу кызматташуунун алкагында Боранбаев жалпы баасы 33,75 миллиард тенгени түзгөн обьектилерди өткөрүп берген. Андан тышкары 1,4 миллиард тенгеге бааланган... Читать дальше...

Израилдин армиясы Газа шаарын курчоого алып, ХАМАС радикал тобуна каршы аскердик операция өткөрүү үчүн калаага кирди. Атайын кызматтын төрагасы Камчыбек Ташиевдин Камчы "Көлбаевдин жана Матраимовдун мафиясы" тууралуу сөзүнөн кийин коомчулукта аларга байланышы бар мамлекеттик кызматкерлер ким деген талкуу күчөдү. Бишкекте үч адамдын өлүмүнө шек саналган Чынтемир Аширалиев өмүрүнүн аягына чейин соттолду.

3-ноябрда Астана шаарында Түрк мамлекеттер уюмунун онунчу саммити өттү. Ага Түркиянын, Кыргызстан, Өзбекстан, Казакстандын президенттери, Түркмөнстандын калк маслахатынын төрагасы жана Венгриянын премьер-министри катышты. Президент Садыр Жапаров Кыргызстанда “ишмердиктин 99 түрүн камтыган Креативдүү индустрия паркы түзүлгөнүн” айтып, 2024-жылы Бишкекте уюмдун Санариптик форумун өткөрүүнү сунуштады. Жыйында Израил-Палестин чатагы жана уюмдун глобалдашкан шарттагы дүйнөлүк орду сыяктуу маселелер козголду. Читать дальше...

АКШнын мамлекеттик катчысы Энтони Блинкен 3-ноябрда Израилге барып өлкө лидерлери менен жолукту. Ал Израил жетекчилигин Газадагы карапайым тургундарды коргоого чакырды. ХАМАС радикал тобу Израилге 7-октябрда кол салып, 1400дөй кишинин өмүрү кыйылган. 240тай кишини барымтага алышкан. Ошондон бери Израил бийлиги Газа тилкесин блокадага алып, абадан тынбай сокку уруп келет. 2-ноябрда Газа шаарын курчоого алып, аскерлерин киргизгени маалым болду. Израилдин президенти Исаак Герцог менен жолугар алдында... Читать дальше...

Казакстанда 60 жаштагы активист Марат Жыланбаев соттук жараяндын ачык өтүшүн талап кылып ачкачылык жарыялады. Бул тууралуу ал өзү 2-ноябрда жабык өткөн сот отурумунда билдирди. "Кечээ (1-ноябрда) мен сот жабык өткөнү үчүн оозумду тигип алгам. Мен күнөөсүз экенимди башкалар көрүшүн каалайм. Соттун ачык өтүшүн талап кылам. Мен ошондой эле ачкачылык жарыяладым. Акырына чейин ачкачылык кармайм", - деди Жыланбаев. Анын видеосун 3-ноябрда NotExtremists телеграм-каналы жарыялады. Мурат Жыланбаев бир нерсе болсо... Читать дальше...

Бириккен Улуттар Уюмунун түзүлгөнүнө быйыл 78 жыл толду. Бул уюмга Кыргызстан 1992-жылы мүчө болгондон кийин өлкөдө кандай жумуштар жасалды? Кыргызстан эл аралык уюмдар менен кандай деңгээлде кызматташууда?

Орусиялык блогер Аяз Шабутдинов Москвада алдамчылыкка шектелип кармалганын бир катар маалымат каражаттары жазышты. Анын үйүндө тинтүү жүргүзүлгөнүн ТАСС агенттиги кабарлады. «Осторожно, новости» басылмасы блогер 3-ноябрда Москвага Австриядан келери менен кармалганын маалымдады. Ал эми анын жакындары азырынча комментарий берүүдөн карманып турушат. Шабутдинов – Орусияда бизнес-тренингдерди өткөрүү менен алектенген ири борбордун ээси. Ал ошондой эле мотивация берүүчү лекцияларды окуп, тез байып кетүүнүн «жолдорун» сунуштаган курстарды сатат. Читать дальше...

Мамлекеттик салык кызматы жаңы салык саясатынын соңку жыйынтыктары жөнүндө маалымат берип, көзөмөл-кассалык машине (ККМ), электрондук товардык-транспорттук коштомо кагаз (ЭТТК-ЭТТН) жана электрондук эсеп-фактура (ЭЭФ-ЭСФ) колдонгон ишкерлер арбыганын маалымдады. Мекеме жаңы техникалык талаптарга жооп берген ККМди киргизүү жумуштары уланып жатканын белгилеп, ушул күнгө карата ал аппараттарды 68 миң 80 субъект колдонуп жатканын тактайт. 2021-жылы бул сан 20 миңдин тегерегинде экенин эске алганда, көрсөткүч үч эсе арбыган. Читать дальше...

Бишкектеги Октябрь райондук соту үч адамды мыкаачылык менен өлтүрүүгө шек саналган Чынтемир Аширалиевди мүлкүн конфискациялоо менен өмүрүнүн акырына чейин эркинен ажыратуу тууралуу өкүм чыгарды.  Судьянын чечимине ылайык, ал жаза мөөнөтүн күчөтүлгөн тартиптеги абакта өтөйт. Ошондой эле жабырлануучу тарапка 671 миң сом төлөп берүүгө, моралдык чыгым катары андан үч миллион сом өндүрүүгө милдеттендирди. Чынтемир Аширалиев буга чейинки соттук териштирүүдө баштапкы көрсөтмөсүнөн баш тартып, күнөөсүн мойнуна алган эмес. Читать дальше...

Түркмөнстандын баш калаасы Ашхабаддын ооруканаларында кызылча илдетин жугузган балдардын саны өсүп жатат. Бул тууралуу "Азаттыктын" түркмөн кызматы саламаттык сактоо тармагындагы булактарына таянып жазды. "Чоганлыдагы Жугуштуу ооруларды алдын алуу борборунда жүздөгөн балдар жатат. Кызылча жугузгандардын көбү бала бакчага баргандар. Алардын саны абдан көп болгону үчүн дарыгерлер жетишпей жатат", - деген булак. Анткен менен кабарчылардын маалыматында, оору жайылып жатканына карабай баш калаадагы бала бакчалар жабылган жок. Читать дальше...

Израилдин Коргонуу армиясы Газа шаарын курчоого алгандан кийин ХАМАС радикал тобуна каршы аскердик операция өткөрүү үчүн калаага кирди. Бул тууралуу израил армиясынын расмий өкүлү Даниэль Хагари 3-ноябрда билдирди. Анын айтымында, шаар ичинде аскерлер ээн-эркин жүрүүсү үчүн калааны миналардан тазалоо иштери өткөрүлүп жатат. Согуш башталгыча 640 миң киши жашаган Газа шаары курчоого алынганын Израил бийлиги 2-ноябрдын кечинде билдирген. ЦАХАЛдын маалыматына караганда, калаа толугу менен ХАМАСтын чордонуна айланган. Читать дальше...

Бишкекте муниципалдык автобус-троллейбуска жол кирени “Тулпар” картасы менен төлөгөндөр дээрлик 2,5 айда 20 эсе көбөйдү. Бул тууралуу бүгүн 3-ноябрда “Азаттык” радиосуна вице-мэр Максат Сазыкулов билдирди: “Накталай төлөмдү токтотуу талабы 20-августта коюла баштаган. 19-августта жол кирени “Тулпар” менен төлөгөндөрдөн 10 миң сом түшкөн. Кечээ 2-ноябрда 205 миң сом болду. Электрондук төлөмгө өткөндөр, ошентип, 20 эсе көбөйдү”.   Мэрия 1-ноябрдан тартып карта менен 11 сом, ал эми накталай төлөсө 25 сом болот деп жарыялаган. Читать дальше...

Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Эдил Байсалов бала бакчалардагы тамак-аш берүүнү уюштуруу маселесин саясатташтырбоого чакырды. Ал Бишкекте 3-ноябрда жакырчылыкты жана теңсиздикти жоюуга арналган улуттук форумда мектепке чейин билим берүүнү каржылоо бир канча эсе көбөйтүү каралып жатканын айтты. Ошондой эле жаңы бала бакчаларды салууга жергиликтүү бийликке бир топ субсидия бөлүнүп, жеке ишкерлерге жеңилдетилген насыя берилерин маалымдады. "Учурда айылдарды айтпаганда, шаарларда деле... Читать дальше...

Кыргызстан Түрк мамлекеттер уюмунун алкагында санариптик форум жана ишкерлердин бизнес форумун өткөрүүнү сунуштайт. Бул тууралуу бүгүн 3-ноябрда президент Садыр Жапаров уюмдун Казакстандын борбору Астана шаарында өткөн саммитинде айтты. Жапаров бүгүнкү күндө санариптик технологиялар калктын жана бизнестин ыңгайлуу жашоого болгон керектөөлөрүн гана чечпестен, санариптик экономиканын чегин жана мазмунун аныктап жатканын белгиледи:   “Биздин экономикалык күн тартибибизде соода, транспорт, бизнес... Читать дальше...

Улуттук коопсуздук комитети (УКМК) жарандарга кайрылып Израил менен Газа тилкесиндеги жаңжалга байланыштуу жихад жарыялоо өңдүү чагымчыл билдирүүлөрдү таратпоого чакырды. Ошондой эле, башка мамлекеттин аймагындагы куралдуу кагылышка катышып, террордук даярдыктан өткөндөргө мыйзам чегинде жаза каралганын эскертти. "Учурда интернет колдонуучулар арасында Палестинада жихад кылуу зарылчылыгы жөнүндө айрым колдонуучулардын жарыялары жана комментарийлери, чагымчыл билдирүүлөрү активдүү жайылууда. Буга... Читать дальше...

Бишкектеги сойкулук ишмердигин уюштурууга жана колдоого байланыштуу шаардык ички иштер башкы башкармалыгынын кызматкери Ж.А.Р., Свердлов милициясынын кызматкери Ж.К.М. жана Пакистандын Х.М.И. аттуу жараны кармалды. Бул тууралуу Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматта айтылгандай, аталган милиция кызматкерлери Пакистандын жараны менен кылмыштуу бүтүмгө барып, сойкулук үчүн жайды уюштурган жана кармаган Пакистандын башка жарандарын калкалоого алып... Читать дальше...

Кыргызстанда  январь-сентябрь айларында 4,8 миң жол кырсыгы катталып, анда 489 адамдын мерт болду. Бул тууралуу ички иштер министри Улан Ниязбеков 3-ноябрда аткарылган иштердин тогуз айдагы жыйынтыгын чыгарып жатып билдирди. ИИМдин басма сөз кызматынын билдиришинче, анда жетекчи жол кырсыктарын азайтууга байланыштуу иштер жетиштүү жүрбөй жаткан сынга алды. Ал ошондой эле электр чыгырыгын (электросамокат) тепкендердин айынан кырсык көбөйүп жатканын эскертти. "Жол кырсыктары кескин түрдө азайбай жатат. Читать дальше...

Жогорку Кеңештеги бир мандаттуу Свердлов округунан депутат Шайлообек Атазов "Азаттык" жазып чыккан жагдай тууралуу комментарий берди. Ал шайлоодо ага тарапташ болгон адамдар милициянын убактылуу кармоочу жайларына 3-4 сааттка камалып, кыйноого кабылганын, учурда алардын абалы тууралуу маалымат жок болуп жатканын ырастады. "Мага жеткен маалымат боюнча аларды "шайлоо учурунда Матраимов акча берген деп жазгыла" деп жатышыптыр. Ата-энелери ыйлап келишти. Алардын учурдагы абалы боюнча жеткиликтүү маалымат жок болуп жатат",-деп жазды Атазов. Читать дальше...

Бишкекте уурдалган орусиялык активист Лев Скорякин Москвада кыйноого кабылганын бүгүн 3-ноябрда «Саясий туткундарды колдоо. Мемориал» укук коргоо уюму анын жактоочуларына таянып билдирди. Маалыматта айтылгандай, Скорякин Москванын СИЗО-2 тергөө абагында кармалууда. “Скорякинге Орусияга өз алдынча жана өз каалоосу боюнча кайтып барганын айттырыш үчүн басым жасалып жатат. Себеби Кыргызстандын прокуратурасы аны экстрадициялоодон баш тарткандыктан жана ал саясий башпаанек сурагандыктан Орусияга мыйзамдуу түрдө өткөрүп берүү мүмкүн эмес болчу. Читать дальше...

Жалал-Абад облусунун Ала-Бука районунда мектепте болгон окуя тууралуу маалыматты Билим берүү жана илим министрлиги териштире баштады. Окуучулардын укугу корголорун, териштирүү башталганын, милицияга маалымат берилгенин министрлик бүгүн 3-ноябрда билдирди. Үй тапшырмасын аткарбаган окуучуларды колуна ийне менен сайгылаган мугалимди жазага тартуу тууралуу кайрылуу социалдык түйүндөргө жарыяланды. Окуя 27-октябрда Ак-Коргон айылындагы мектепте болгону, кыргыз тили жана адабияты мугалими тапшырма... Читать дальше...

Расмий Бишкектин өтүнүчү менен эл аралык Интерпол улуттук бюросу Кыргызстандын 100дөн ашуун жараны жабыр тарткан “Финико” каржы пирамидасынын негиздөөчүлөрүнүн бири, 43 жаштагы С.А. аттуу аялды Түркиянын Анталья шаарында кармады. Бул тууралуу Кыргызстандын Ички иштер министрлиги (ИИМ) кабарлады. “Финиконун” уюштуруучуларына 2022-жылы издөө жарыяланган болчу. Анын негиздөөчүлөрүнүн бири, 49 жаштагы Э.М. аттуу жаран былтыр декабрда Грузияда Интерпол уюму аркылуу кармалган болчу. Аны Тблисиден Кыргызстанга экстрадициялоо аракеттери уланып жатат.

Келерки жылы Кыргызстанда республикалык бюджеттин жалпы чыгымы 495,6 миллиард сомду түзөт. Бул тууралуу бүгүн 3-ноябрда Жогорку Кеңеште өткөн бюджеттик угууда каржы министринин биринчи орун басары Руслан Сүйүналиев билдирди. Анын айтымында, чыгаша кирешеден 19,6 миллиард сомго аз болору болжолдонууда: “2024-жылы республикалык бюджеттин кирешеси 378,4 миллиард сомду түзүп, 2023-жылдын бекитилген бюджетине карата өсүш 53,4 миллиард сом болот. Чыгым 358,8 миллиард сомду түзөт. Профицит 19,6 миллиард сом болот. Читать дальше...

Дүйнөлүк банк Борбор Азия – Түштүк Азия электр энергиясын өткөрүү жана соодалоо долбоору (CASA-1000) үчүн Кыргызстанга кошумча 18,3 млн АКШ долларын бөлөт. Бул тууралуу мекеменин сайтында маалымдалды. Анда жазылгандай, Дүйнөлүк банктын Аткаруучу директорлорунун кеңеши бул чечимди 1-ноябрда бекиткен. Каражат 50 жылдык мөөнөт менен жеңилдетилген насыя катары берилет.  Мунун алдында эле Дүйнөлүк банк Кыргызстандагы Камбар-Ата-1 гидроэлектр станциясынын (ГЭС) долбоорунун техникалык-экономикалык негиздемесин... Читать дальше...