Новости за 06.09.2023

Өзбекстандын эл артисти, композитор, акын, актёр Шерали Жураев 4-сентябрда айыккыс илдеттен улам акка моюн сунду. Бүтүндөй Орто Азия чөлкөмүнө таанымал өнөрпоз 76 жашта эле. Таланттуу ырчы 1970-жылдардан кийин кыргызстандык маданият ишмерлери менен тыгыз кызматташып, Кыргызстанда бир нече жолу концертин да уюштурган. “Азаттык” аны Кыргызстандагы замандаштары, санаалаштары менен эскерет. Шерали Жураев 1947-жылы Анжиян облусунун Асака шаарында туулган. 1971-жылы Ташкент театр жана сүрөтчүлүк институтунун актердук маданияты бөлүмүн аяктаган. Читать дальше...

Болгарияда нөшөрлөп жааган жамгырда бери дегенде үч киши каза таап, экөө дайынсыз жоголду. Ички иштер министрлиги 6-сентябрда Кара деңизге жакын, туристтер көп барган Царево калаасында эки эркек жана бир аял каза болгонун, эки аялды издөө иштери уланып жатканын билдирди. Нөшөрдөн улам дарыяларда суу ташкындап, көпүрөлөрдү агызып кеткени, эки дамба бузулганы, жер көчкү болгону тууралуу жергиликтүү маалымат каражаттары кабарлады. Полиция көптөгөн имараттарды суу каптаганын, электр жарыгы өчүрүлгөнүн маалымдады. Читать дальше...

Кыргыз-тажик чек арасындагы куралдуу кагылышта кыйраган үйлөрдүн курулушу аяктады. Бул тууралуу президенттин Баткендеги өкүлү Абдикарим Алимбаев 6-сентябрда мамлекет башчы Садыр Жапаров менен жолукканда билдирди. Ал Баткен облусунун инфраструктурасын жакшыртуу, социалдык объектилерди куруу, долбоорлорду ишке ашыруу боюнча чаралар тууралуу маалымат берди. Президенттин басма сөз кызматы кабарлагандай, Алимбаев Баткен районунун Капчыгай жана Достук айылдарынын башкы планы түзүлгөнүн, аталган айылдар толугу менен кайра курулганын... Читать дальше...

Испанияда Футбол федерациясынын башчысы Луис Рубиалес кыз-келиндер командасынын мүчөсү Женни Эрмосону күчтөп өпкөнүнө байланыштуу прокуратура териштирүү баштады. Улуттук прокуратура Эрмосо ага каршы даттанганын, өзү 5-сентябрда көрсөтмө бергенин билдирди. Reuters агенттиги жазгандай, Рубиалестин "осол жүрүм-турумун"  Испаниянын Жогорку спорт соту, Эл аралык футбол федерациясы да териштирип жатканын, эми Эрмосонун даттануусу менен ага кылмыш иши да козголушу ыктымалдыгын жазды. 20-августта испаниялыктар... Читать дальше...

Август айына карата Орусиянын "кара тизмесине" кирген кыргыз жарандарынын саны 47 миң 989 адамды түздү. Бул тууралуу Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлигинин басма сөз кызматы "Азаттыкка" билдирди. Бул июнь айына салыштырмалуу 4355 кишиге көп.  Мекеменин маалыматына караганда, бул убакыт аралыгында депортация болгондордун саны белгисиз. Быйыл майда Орусиянын “кара тизмесинен” 45 миңден ашык кыргызстандык чыгарылганын, 43 миң 634 жаран тизмеде экенин эмгек, социалдык камсыздоо... Читать дальше...

Кыргызстанда “матроним” чуусунан кийин бийлик “Конституциялык сот жөнүндө” мыйзамды өзгөртүүгө киришти. Жогорку Кеңеш 6-сентябрда документти биринчи окууда карады. Парламент төрагасы Нурланбек Шакиев чуулгандуу маселе боюнча түшүндүрмө чыгарган Конституциялык соттун төрагасы баш болгон бүтүндөй курамынын кызматтан кетишин талап кылып чыкты. Укук коргоочулар мындай аракеттерди Конституциялык сотту бийликтеги башкаруучу топтун колуна салып берүү катары сыпаттоодо. Президент Садыр Жапаров Жогорку... Читать дальше...

Кыйноолорду алдын алуу боюнча улуттук борбордун кызматкерлери Кемпир-Абад иши боюнча абакта жаткандардан кабар алды. Алар башка камерага которулуп, моралдык кыйноого жана басымга кабылганын айткан саясатчылар отурган жердин шартын көрүштү. Аталган борбордун басма сөз кызматы тараткан маалыматка караганда, Равшан Жээнбеков, Азимбек Бекназаров, Жеңиш Молдокматов жана Кубанычбек Кадыров тергөө абагынын жер төлөсүнө которулганы белгиленген. Абакка кирип чыккандан кийин жер төлөдөгү камералар тазалык жана санитардык талаптарга жооп бербегени... Читать дальше...

Түркмөнстанда мектептин 1-классына баргандардын саны маалымат каражаттарында бир апта ичинде эки эсе көбөйтүлүп жазылды. 30-августта мамлекеттик медиалар "быйыл өлкөдө 76 600 бала 1-класска барат" деп кабар тараткан. 5-сентбярда ошол эле маалымат каражаттары 153 миң бала мектеп босогосун аттаганын билдиришти. Мамлекеттик статистика комитетинин сайтында мектеп окуучуларынын саны тууралуу маалымат жарыяланган жок. "Азаттыктын" түркмөн кызматы быйыл 1-класска барган балдардын саны кыйла аз болгонун кабарлады. Читать дальше...

Жогорку Кеңештин экс-депутаты Өмүрбек Бакировдун иши тергелип бүтүп материалдар Ош облустук прокуратурасына жиберилди. Бул тууралуу 6-сентябрда “Азаттыкка” мурдагы депутаттын адвокаты Назгүл Сүйүнбаева билдирди. Анын сөзүнө караганда, Ош облустук ички иштер башкармалыгы Өмүрбек Бакировго “2021-жылдагы парламенттик шайлоодо добуш сатып алган” деген айып койду. Өмүрбек Бакиров 29-августтун кечинде Ош облустук милициясына сурак берип чыккан. Назгүл Сүйүнбаева ал коргоп жаткан адам коюлган айыптар менен макул эмес экенин айткан. Читать дальше...

Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети (УКМК) Айыл чарба министрлигине караштуу Өсүмдүктөрдү химиялаштыруу, коргоо жана карантин департаментинин кызмат адамдарынын мыйзамсыз иштери аныкталганын билдирди. Маалыматка караганда, департаменттин Чүй-Бишкек башкармалыгынын кызматкерлери карантинге алынган продукцияны экспорттоо үчүн фитосанитардык сертификаттарды берип турган. Бул үчүн алар миң сомдон 3 миң сомго чейин акча алып турушкан. "Жогорку кызмат адамдары купуялуулукту сактоо максатында... Читать дальше...

Айбек Мамыралиев Экономика жана коммерция министрлигине караштуу Монополияга каршы жөнгө салуу кызматынын төрагасы болуп дайындалды. Тиешелүү тескемеге Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров кол койгонун өкмөттүн басма сөз кызматы билдирди. 42 жаштагы Айбек Мамыралиев 2003-жылы Жусуп Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университетинин юриспруденция адистигин аяктаган. Эмгек жолун 2004-жылы Экономикалык өнүктүрүү, өнөр жай жана соода министрлигинин инвестициялык саясат бөлүмүнүн адиси болуп баштаган. Читать дальше...

Жогорку Кеңештеги "Бүтүн Кыргызстан" фракциясы лидери Адахан Мадумаровдун камалышынын мыйзамдуулугун териштирүү үчүн депутаттык комиссия түзүүнү сунуштайт. Бул тууралуу аталган фракциянын депутаты Эмил Токтошев 6-сентябрда маалымат жыйында билдирди. Анда Мадумаровдун камоо мыйзам бузуу менен коштолгонун айтты. Ушул жылдын июнь айында парламент "Бүтүн Кыргызстандын" лидерин "кызмат абалынан кыянат пайдалануу" беренеси менен жоопко тартууга макулдук берген. Парламенттин жалпы жыйынында Адахан... Читать дальше...

Өзбекстанда көп аял алууну коомго жайылткандарга, аялдар менен эркектердин тең укуктуулугун тааныбагандарга жаза колдонуу сунушталууда. “Кылмыш жана административдик жоопкерчилик жөнүндөгү кодекске" өзгөртүү жана толуктоо киргизилип жатканын парламенттин басма сөз кызматы 5-сентябрда билдирди. Өзбек парламентинин Төмөнкү палатасы тийиштүү мыйзам долбоорун эки окууда карап, жактырды. Депутаттар мындай мыйзам Европанын бир катар мамлекеттеринде, Казакстанда, Индия жана Индонезияда колдонорун мисал келтирүүдө. Читать дальше...

Өмүрүн адилеттик үчүн күрөшкө арнаган Азиза Абдирасулова “Азаттык” радиосунун адам укуктарына тиешелүү жаңы подкастын сунуштайт. Укугу бузулган, чындык издеген жарандарга ар аптанын шаршемби күнү микрофон сунабыз. Бул жолку подкаст жабык жайлардын абалы тууралуу. Азиза Абдирасулова: Саламатсыздарбы, бүгүн биз Кыргызстандагы жабык жайлардагы абал, жарандарды кармап туруу шарттары тууралуу кеп кылалы деп чечтик. Укук коргоочу катары өлкөдөгү дээрлик бардык жабык жайларды кыдырып чыкканмын жана ал жактагы шарттарды жакшы билем. Читать дальше...

Казакстанда активист Тимур Данебаевдин сабалып, кыйноого алынганы тартылган видео жарыялангандан кийин Акмоло облусундагы түрмөнүн 11 кызматкерин жумуштан бошотуу сунушталды. Бул тууралуу 6-сентябрда өлкөнүн Жаза аткаруу комитети кабарлады. Мындан тышкары кызматтык иликтөөнүн жыйынтыгында Жаза аткаруу тутумунун облустук башкармалыгынын жетекчисин жана анын орун басарын, колониянын башчысын ээлеген кызматынан четтетүү сунушталды. Прокуратура сотко чейинки иликтөө иштерин жүргүзүүдө. Бир күн... Читать дальше...

Кытайдын Ханчжоу шаарында төрт жылда бир өтүүчү Азия оюндарына Кыргызстандан 230дан ашуун киши барат. Бул тизмеге спортчулар, машыктыруучулар, медицина кызматкерлери, кураторлор жана басма сөз кызматынын өкүлдөрү кирет. Бул тууралуу Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги кабарлады.  23-сентябрдан 8-октябрга чейин өтө турган мелдешке 40тан ашуун өлкө катышат. Азия оюндарынын программасына жалпы 42 спорттун түрү киргизилген. Кыргызстандыктар спорттун  23 түрү боюнча катышат: бокс... Читать дальше...

Тажикстандын Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети "Ансоруллох" эл аралык террордук тобунун үч мүчөсү жок кылынганын билдирди. 5-сентябрда таратылган кабарда үчөө ооган-тажик чек арасынан 30-августта мыйзамсыз өтүп, Дарваз районуна жайгашканы, Тажикстанда "теракттарды жасоону көздөгөнү" айтылат. Расмий маалыматта белгиленгендей, шейшембиде атайын кызматтын ыкчам тобу аларды курчоого алып, багынып берүүнү сураган. Талапка баш ийбей, атышуу башталып, алар жок кылынган. Баары Тажикстандын... Читать дальше...

Бишкек шаардык прокуратурасынын “Клооп” басылмасын жабууга байланыштуу арызы 26-сентябрда каралат. Бул тууралуу шаардык соттун басма сөз кызматы "Азаттыкка" билдирди. Арызды Октябрь райондук соту карайт. Бишкек шаардык прокуратурасы  “Клооп” басылмасын жабуу боюнча сотко арыз жазганы 28-августта белгилүү болгон. Шаардын прокурору Эмилбек Абдыманаповдун сотко жолдогон кайрылуусунда “Клооп” басылмасы “азыркы бийликтин жүргүзгөн саясатын кескин сындап, мамлекеттик, муниципалдык ишканалардын өкүлдөрүнүн... Читать дальше...

Түркияда 5-сентябрдын кечинде катуу жамгырдан улам сел жүрүп, бери дегенде беш киши каза болду. Стамбулда эки киши набыт болгонун, алардын бири чет элдик жаран экенин жергиликтүү басылмалар жазды. Дагы 12 киши жараат алып ооруканага түштү. Кыргызстандын Стамбулдагы консулдугу көз жумган жана жараат алгандардын арасында кыргызстандыктар жок экенин билдирди. Кыркларели облусунда сел үч кишинин өмүрүн алып, дагы үч адамдын дайыны чыкпай жатканы кабарланууда. Маалыматтарга караганда, сел көчөлөрдөгү автоунааларды агызып... Читать дальше...

Саламаттык сактоо министрлиги Республикалык иммунопрофилактика борборуна шилтеме берип Кыргызстанда экинчи жума катары менен кызамык оорусунун азайганы байкалып жатканын билдирди. Маалымат боюнча, ушул жылдын 34-жумасында кызамык оорусунун 39 учуру катталды. Анын ичинде 34ү бала жана бешөө чоң кишилер. Балдар арасында кызамык оорусу өткөн жумага салыштырмалуу 15% азайды (46 учур). “Жыл башынан бери кызамык оорусу 1982 адамга жукту. Анын 147си чоңдор, 1835и балдар, анын ичинде 1454 учур төрт жашка чейинки балдар арасында катталган”... Читать дальше...

Тышкы иштер министри Жээнбек Кулубаев 6-сентбярда Жамааттык коопсуздук келишим уюмунун (ЖККУ) баш катчысы Имангали Тасмагамбетов менен жолугушту. Бул тууралуу аталган министрликтин басма сөз кызматы кабарлады. Тараптар уюмдун алкагында кызматташууну мындан ары да бекемдөө боюнча пикир алышты. Жолугушуунун жүрүшүндө ушул жылы Минск шаарында өткөрүлүшү пландалган ЖККУнун тышкы иштер министрлер, еоргоо министрлер кеңеши жана коопсуздук кеңештеринин катчыларынын комитетинин биргелешкен жыйынына даярдыктар тууралуу маалымат берилди. Читать дальше...

Билим берүү жана илим министрлиги Кыргызстанда бардык мектеп окуучуларын китеп менен толук камсыздоо үчүн 5 млрд сомдон ашык каражат талап кылынарын билдирди. Мекеменин сайтына чыккан маалыматка ылайык, орто эсеп менен бир окуучуга 10 китеп керек жана бир китептин баасы 300-350 сомду түзөт. Жыйынтыгында өлкөдөгү 2 млн 447 миң 717 окуучуну китеп менен камсыздоо үчүн 5 млрд сомдон ашык акча талап кылынат. Министрлик быйыл 1 млн 278 миң нускада окуу китептери, мугалимдер үчүн методикалык колдонмолор жана жумушчу дептерлер басылып чыгып... Читать дальше...

Бишкектеги бир мандаттуу Ленин округунан Жогорку Кеңештин депутаттыгына кайра шайлоого талапкер Кубанычбек Самаков үч жыл мурун соттон акталып, соттуулугу да жоюлганын билдирди. Бул тууралуу ал 6-сентябрда Фейсбуктагы баракчасына жазды. “Мыйзам боюнча талапкерди каттоодон мурда БШК анын соттуулугу тууралуу маалыматты ИИМден расмий тактап алат. Андан соң гана каттайт. Мени таң калтырганы БШК ИИМ менен эле чектелбестен Башкы прокуратура, Жогорку Сотко да кайрылып, 10 күн текшертип атып эң акыркы кылып каттаган”, - деди Самаков. Читать дальше...

Сузакта жүргүнчүгө ок атылган окуяга байланыштуу дагы эки адам кармалды. Бул тууралуу Жалал-Абад облустук милициясынын басма сөз кызматы билдирди. Маалыматка караганда, окуя 30-августка караган түнү катталган. "Дэу Нексия" үлгүсүндөгү унаада жүргүнчү катары бара жаткан 29 жаштагы  жаранга "Хендай Гетс" үлгүсүндөгү машине менен келген белгисиз адамдар бир нече жолу ок чыгарган. Жабырлануучу оор жараат алып, облустук  ооруканага жаткырылган. Милиция Кылмыш-жаза кодексинин 37-122-беренеси ("Адам өлтүрүүгө аракеттенүү") кылмыш ишин козгогон. Читать дальше...

Нурзат Жээнбек өз өнөрү менен табиятка аяр мамиле кылууга үндөйт. Колунан көөрү төгүлгөн уздун табигый материалдардан, жүндөн, жибектен жасалган дизайнердик кийим-кечеси, автордук эмгектери кыргыздын карт тарыхына байланган. Ал чет өлкөлөрдө улуттук кол өнөрчүлүктү даңазалаган иш-чараларды өткөрөт.