Новости за 22.09.2023

22-сентябрда Сербиянын Белград шаарында өтүп жаткан күрөш боюнча Дүйнө чемпионатында Акжол Махмудов алтын медал тагынды. Грек-рим күрөшүнөн 77 кг салмакта күч сынашкан Махмудов финалдык беттеште азербайжандык Санан Сулеймановду жеңди (1:1). Махмудов грек-рим күрөшүнөн экинчи жолу Дүйнө чемпиондугун жеңген алгачкы кыргызстандык болуп калды. Ал бир жыл мурда дагы Дүйнө чемпионатында алтын медал тагынган. Махмудов финалга чейин 21-сентябрда төрт беттеш өткөрүп, норвегиялык Пер Андерс Курени (4:3)... Читать дальше...

23-сентябрда Кыргызстанда мамлекеттик тил күнү белгиленет. “Азаттыктын” каарманы, немис кызы Виктория Кринвальд өзүнүн жеке ыкмасы менен кыргыз тилин үйрөтөт. Виктория жарым жыл мурда “Азаттыкка” интервью бергенден кийин окуучуларынын саны өсүп, элге кеңири таанылды.

22-сентябрда Сокулук районуна караштуу Жаңы-Жер айылында болгон калайман мушташ маалында атылган октон 1954-жылы туулган бир киши набыт болду. Бул тууралуу Чүй облустук милициясына таянып жергиликтүү маалымат каражаттары жазышты. Ок тийген дагы бир 1986-жылкы жигит ооруканага жеткирилип, жандандыруу бөлүмүндө экени кабарланды. Чүй облустук милициясы билдиргендей, мушташка айылдын тургундары аралашкан.  «Тараптар бир улуттан болот, буга чейин алардын ортосунда жаңжал чыккан эмес. Окуянын бардык катышуучулары аныкталды... Читать дальше...

Балбан Жоламан Шаршенбеков Сербиянын Белград шаарында өтүп жаткан күрөш боюнча Дүйнө чемпионатынын финалына чыгып, 2024-жылкы Париж Олимпиадасына жолдомо алды. Бул Олимп оюндарына алынган Кыргызстандын куржунундагы 5-жолдомо. Балбан 22-сентябрда грек-рим күрөшүнөн 60 кг салмакта жарым финалда ирандык Мехди Мохсен Нежадды 4:3 эсебинде утту. Ал буга чейин литвалык Юстас Петравичусту (10:2), грузиялык Придон Абуладзени 9:0, чейрек финалда Исломжон Бахрамовду (10:0) эсебинде жеңген.  23-сентябрда... Читать дальше...

Ушул тапта Бишкекте президенттик администрациянын жаңы имаратынын курулушу кызуу жүрүп атат. Жаңы Ак үйдү “Иншаат строй билдинг” компаниясы куруп, анын акысына шаардын түштүк тарабынан 25,7 гектар жер алып жатат. Келишимдин шарттары, курулуштун баасы коомчулукка ачык айтыла элек. “Азаттык” стратегиялык курулушка жооптуу аткаминерлер менен “Иншаат строй билдинг” компаниясынын байланыштарын иликтеди. Бишкектин түштүгүндөгү мурунку Ысык-Көл мейманканасынын ордуна түшө турган президенттик кеңсенин дубалы тургузулуп, иш кызуу жүрүп атат. Читать дальше...

22-сентябрда Өзбекстандын Саламаттык сактоо министрлиги билдиргендей, Наманган облусунда ууланган деген шек менен ооруканага түшкөн балдардын абалы канааттандырарлык. Өздөрүн жакгы сезген он бала үйүнө чыгарылды. «Райондук ооруканага жаткырылган балдардын баары белгиленген стандарттар боюнча дарылануудан өтүшөт. Диагнозду так аныктоо үчүн тиешелүү чаралар көрүлүп жатат» - деп жазылган мекеменин билдирүүсүндө. Министрлик балдар эмнеден ууланганын тактаган жок. Социалдык тармактарда бала бакчанын... Читать дальше...

22-сентябрда Армениянын баш калаасы Ереванда өткөн нааразылык акциясында 80ден көп киши кармалды. Бул тууралуу полиция билдирди. Оппозиция 350дөн көп киши кармалганын кабарлап жатат. Демонстранттар өкмөт башчы Никол Пашияндын кызматтан кетишин талап кылууда. Алар өкмөт үйүнүн эшиктерин бөгөттөп, депутаттарды жана аткаминерлерди киргизбегенге аракет кылышты. Кармалгандардын арасында Армениянын экинчи президентинин уулу Левон Кочарян дагы бар. Анын адвокаты билдиргендей, Кочарянды кармоо учурунда полиция ур-токмокко алган. Читать дальше...

Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Бакыт Төрөбаев Бишкек шаары жана Чүй облусундагы абанын булганышы боюнча мекемелер аралык комиссиянын жыйынын өткөрдү. Бул тууралуу өкмөттүн басма сөз кызматы кабарлады. Жыйында кыш мезгилинде абанын булганышы күчөөрү, ага карата чаралар көрүлүп жатканы белгиленди. Төрөбаевдин айтымында, калаада социалдык мекемелердин отканалары газга өтүп, газ менен жүрүүчү 600 автобустун келиши күтүлүп жатат. Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары буга... Читать дальше...

Эл аралык Журналисттерди коргоо комитети (CPJ)Казакстанда чет элден каржыланган уюмдардын тизмесине бир катар журналисттердин, массалык маалымат каражаттарынын киргизилиши боюнча камтамачылыгын билдирди. Бул тууралуу уюм 21-сентябрда тараткан билдирүүдө белгиленет. Баш кеңсеси Нью-Йоркто жайгашкан уюм Казакстандын бийлиги журналисттердин, укук коргоочулардын жеке маалыматтарын жарыялоону токтотуп, аларга өз ишмердүүлүгүн куугунтуктоодон коркпой-үркпөй жүргүзүү үчүн шарт түзүп бериши керек деп билдирди. Читать дальше...

21-сентябрда Ак үйдүн сайтында «Борбор Азия-АКШ» же "C5+1" президенттердин деңгээлинде алгачкы ирет өткөн саммиттин жыйынтыгы боюнча лидерлердин бирдиктүү билдирүүсү жарыяланды. Анда негизинен аймактагы энергетикалык коопсуздук маселелери белгиленген. АКШ, Казакстан, Кыргызстан, Тажикстан, Түркмөнстан жана Өзбекстандын президенттеринин атынан жасалган билдирүүдө лидерлер өз ара өнөктөштүктү «C5+1» платформасынын алкагында дагы бекемдөөгө кызыкдар экени белгиленет. «Биз глобалдык көйгөйлөрдүн... Читать дальше...

Тышкы иштер министрлиги (ТИМ) кыргыз жарандары үчүн Эквадор мамлекети 29-августтан тартып визалык режим киргизилгенин кабарлады. Буга байланыштуу ТИМ кыргызстандыктарды Эквадор өлкөсүнө сапарларын уюштурууну алдын ала пландаштырууну суранат.  Эл аралык паспорт индекси сайтынын маалыматтарына ылайык, Кыргызстандын жарандары учурда 30дай мамлекетке визасыз бара алышат. Мындан сырткары 40тан ашуун мамлекетке барган соң виза ала алышат. Кыргызстан өзү учурда 61 өлкөнүн жарандарын визасыз киргизет. Читать дальше...

Оштун Кара-Кулжа районунда 18-сентябрда 41 жаштагы келин асынып каза болгон. Бул тууралуу Ош облусттук ички иштер башкармалыгы кабарлады. Милициянын маалыматына караганда, маркумдун өлүмүнүн себептерин аныктоо боюнча экспертиза дайындалды. Азырынча жыйынтыгы чыга элек. Милиция толук маалымат бере элек. Маркумдун жакындары ал киши колдуу болушу мүмкүн экенин “Азаттыкка” айтышты. Алардын айтымында, буга чейин күйөөсү менен ажыраштырууга аракет кылышкан. Маркумдун үч баласы болгон. Бул күндөрү... Читать дальше...

Индонезияда белгилүү ТикТок жылдызы Лина Лютфиавати чочконун этин жеп жаткан видеосу үчүн эки жылга кесилди. Түштүк Суматра провинциясындагы Палембанг шаардык соту 33 жаштагы блогерди "динге акаарат келтирди" деген айып менен эки жылга эркинен ажыратып, 16 миң доллар айып пул салды. Лина Лютфиавати март айында өзүнүн ТикТок каналында Балиде чочконун эти кошулган тамак жеп жатканы чагылдырылган видео чыгарган. Ооз тиер алдында ал «бисмиллях» деп айткан. Сотто блогер өз аракеттери үчүн өкүнөрүн айтып, кечирим сурады. Читать дальше...

Ички иштер министрлиги (ИИМ) зордук-зомбулукка кабылган аялдарга тез жардам берүүгө багытталган мобилдик тиркеме иштеп чыгат. Бул тууралуу мекеменин басма сөз кызматы кабарлады. Маалыматка караганда, “Кадес” деп аталган тиркемени Түркиянын Ички иштер министрлиги сунуштаган. Смартфонго жүктөлгөн бул тиркеме аркылуу зордук-зомбулук, аңдуу, ар кандай ыдык көрсөтүүгө же кооптуу кырдаалга туш болгон кыз-келиндер милицияга ыкчам кабар менен геолокация жибере алышат. Бул күндөрү Чүйдө мурдагы күйөөсү... Читать дальше...

Айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министрлиги Кыргызстандын аймагына балык уулоочу синтетика торлорун жана электр менен кармоочу системаларды алып кирүүгө тыюу салууну сунуштоодо. Министрликтин токтом долбоору koomtalkuu.gov.kg сайтында жарыяланды. Анда “көлмөлөрдөгү суу биологиялык ресурстарын жана алардын жашоо чөйрөсүн сактоо максатында” ушундай сунуш берилди деп айтылат. Өзгөчө кырдаалдар министрлиги (ӨКМ) июль айында Ысык-Көлдөн 10,5 тоннадай акыр-чикир алып чыккан. Анын ичинен 97 600 метр балык уулоочу тор тазаланган. Читать дальше...

Бишкекте Кыргызстан менен Кытай делегациялары жолугуп, "Кыргыз-кытай өкмөттөр аралык чек ара режими жөнүндө” макулдашууну талкуулашты. Бул тууралуу Кыргызстандын Министрлер кабинети маалымат таратты. Жолугушуунун жыйынтыгында тиешелүү протоколго кол коюлду. Кийинки жолугушуу Кытайда өтөт. Кыргызстан менен Кытайдын мамлекеттик чек арасында делимитация жана демаркация иштери толук бүткөн. 2004-жылы 24-сентябрда эки өлкөнүн өкмөттөрү кыргыз-кытай чек арасы боюнча протокол бекитишкен. Министрлер кабинетинин маалыматында... Читать дальше...

Арменияда полиция оппозиция лидерлеринин бири Андраник Теванянды кармап кетти. Бул тууралуу «Азаттыктын» армян кызматы жазды. Маалыматка караганда ал 22-сентябрла тарапташтары менен бирге баш калаа Еревандагы көчөлөрдүн бирин жабууга аракет кылып жаткан маалда кармалды. Теваняндан тышкары өкмөткө каршы акциянын 26 катышуучусу кармалганы маалым болду. 21-сентябрда Республика аянтындагы оппозициянын митингинде Теванян демонстранттарды өкмөт үйүн блоктоого чакырган. 21-сентябрда Ереванда жикчил... Читать дальше...

Ушул тапта Бишкекте президенттик жаңы комплекстин курулушу кызуу жүрүп атат. Ак үйдү “Иншат строй билдинг” компаниясы куруп, анын акысына шаардын түштүк тарабынан 25,7 гектар жер алып жатат. Келишимдин шарттары, курулуштун баасы коомчулукка ачык айтыла элек. “Азаттык” стратегиялык курулушка жооптуу аткаминерлер менен “Иншаат строй билдинг” компаниясынын байланыштарын иликтеди.

Human Rights Watch (HRW) эл аралык уюму Сокулук районунун Селекция айылында бычакталган келин жөнүндө макала жарыялады. Анда келиндин окуясы кенен баяндалып, өлкөнүн укук коргоо органдары начар иштегендиктен үй-бүлөлүк зомбулук болуп жатканы айтылат. Уюм 2022-жылы Кыргызстанда 6580 үй-бүлөлүк зомбулук катталып, анын 2709у гана сотко жеткенин белгилеген. HRW кыргыз бийлигин үй-бүлөлүк зомбулукту токтотууга кескин чараларды көрүүгө чакырды. 20-сентябрда Чүй облустук милициясы Селекция айылында 36 жаштагы аял бычакталып... Читать дальше...

Кыргызстандын мектептеринде ата-энелерден мыйзамсыз акча чогултууга айып пул салууну сунуштаган мыйзам долбоору коомдук талкууга коюлду.  Жогорку Кеңештин сайтындагы мыйзам долбоорунда мектепте мыйзамсыз акча чогулткандарга 7500 сом, коомдук фонд аркылуу акча чогулткандарга 10 миң сом, юридикалык жак болсо 28 миң сом айып пул салуу каралган. Мыйзам долбоорун депутат Миргүл Темирбаева демилгеледи. Негиздеме катында “мыйзам долбоору мектепте акысыз билим алуу укугун камсыз кылууга жана мыйзамсыз акча чогултууларды... Читать дальше...

Милициянын басымына даттанып, бирок прокуратура кылмыш ишин козгоодон баш тарткандан кийин үч жылдан бери соттошуп жүргөн укук коргоочу Камил Рузиевдин иши Жогорку Сотто каралды. Бул иш кайра Каракол шаардык сотуна кайтарылды.  Жогорку Соттун 20-сентябрда чыгарган чечимине ылайык, "Вентус" укук коргоо уюмунун жетекчиси Камил Рузиевдин иши Каракол шаардык сотунун кароосуна жөнөтүлдү. Рузиев 2020-жылдын март айында сотко кайрылып, ага укук коргоо органдарынын кызматкерлери кысым көрсөткөнүн айтып чыккан. Читать дальше...

Ирандын Шираз шаарындагы Шах-Черах мечитине кол салууга айыпталган тажик жараны Рахматулло Нарузовго өлүм жазасы белгиленди.  "Мизан" агенттиги мечит жайгашкан Фарс провинциясынын башкы прокурору Казем Мусавиге шилтеме кылып Рахматулло Нарузовго өлүм жазасы белгиленгенин кабарлады. Бул иш боюнча айыпталган бир нече киши беш жылга соттолду.  Маалыматка караганда, тергөөнүн жүрүшүндө Наврузов "Ислам мамлекети" террордук уюмунун мүчөсү экенин мойнуна алган. Азырынча Тажикстандын укук коргоо органдары бул боюнча комментарий бере элек. Читать дальше...

Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссия 21-сентябрда мамлекеттик жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына кеңешме жыйын өткөрдү. Бул тууралуу мекеменин басма сөз кызматы кабарлады. Анда Дин комиссиясы баяндама жасап, мамлекеттик органдарды светтик принцип менен иш алып барууга чакырды. Жыйын 2022-жылы кабыл алынган “2022-2026-жылдарга Кыргыз Республикасынын диний чөйрөдөгү мамлекетик саясатынын концепциясын” ишке ашыруунун алкагында өткөрүлдү. Иш-чарада өлкөдөгү диний кырдаал да талкууланып, мамлекеттик кызматкерлер пикир алмашышты. Читать дальше...

Түрмөдөн жаза мөөнөтүнөн мурдагы шартуу бошотулгандар тууралуу тиешелүү органдардын ишмердүүлүгүн иликтөө үчүн түзүлгөн убактылуу депутаттык комиссия 21-сентябрда жыйынга чогулду. Жогорку Кеңештин басма сөз кызматынын маалымдашынча, депутаттык комиссия өлкөдөгү бир катар абактарды кыдырып, отуздан ашык кайрылуу, арыздарды кабыл алышты.   Парламент депутаты Жусупбек Коргонбай уулу Чүйдүн Степное айылында жайгашкан аялдар абагына июнь айынын башында барып, соттолгондор менен жолугуп келген. Депутат... Читать дальше...

Кыргызстанда 2024-жылдын жазынан тарта чет элдик тасмалар кыргызча жазуулар менен (субтитр) көрсөтүлө баштайт. Бул тууралуу “Кыргызтасмасы” мамлекеттик кино борбору кабарлады.  Маалыматка ылайык, кинолорго кыргызча жазууларды коштоо боюнча чет элдик тасмаларды алып келген ири  дистрибьюторлор менен “Кыргызтасмасы” борбору макулдашты.  “Кыргызтасмасынын” жетекчиси Талантбек Төлөбеков бул чет элдик тасмаларды кыргыз тилине дубляждоонун алгачкы кадамы экенин билдирди.  Буга чейин УТРКнын базасында... Читать дальше...